Ελληνικό Παράδοξο: Μείωση της Ζήτησης Ηλεκτρικής Ενέργειας με Αύξηση Τιμών

Ελληνικό Παράδοξο: Μείωση της Ζήτησης Ηλεκτρικής Ενέργειας με Αύξηση Τιμών
του Αδάμ Αδαμόπουλου
Τρι, 19 Σεπτεμβρίου 2023 - 14:53

Σε μια ιδιαίτερη συνθήκη έχει εισέλθει η εγχώρια αγορά ηλεκτρικής ενέργειας τις τελευταίες τρεις εβδομάδες, καθώς παρά τη συνεχιζόμενη πτώση της ζήτησης, η μείωση της παραγωγής των μονάδων ΑΠΕ όπως και οι αυξημένες εξαγωγές, που σημείωσαν νέο υψηλό 39 εβδομάδων, άσκησαν ανοδικές πιέσεις στις τιμές του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με πρόσφατη ανάλυση του ΙΕΝΕ

η εβδομαδιαία ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας διαμορφώθηκε στις 871 GWh, με ποσοστιαία υποχώρηση  5,5%, ενώ η συνολική εβδομαδιαία ζήτηση στο Χρηματιστήριο Ενέργειας διαμορφώθηκε στις 1.044 GWh, λαμβάνοντας υπόψη και τις υψηλές εξαγωγικές ροές του ελληνικού συστήματος που ανήλθαν σε 174 GWh.

Επίσης, οι μονάδες ΑΠΕ, με μέση ημερήσια παραγωγή 57 GWh, είδαν τη συνεισφορά τους στο εβδομαδιαίο μείγμα καυσίμου να διαμορφώνεται στο 44%. Η εβδομαδιαία παραγωγή από ανανεώσιμες πηγές διαμορφώθηκε στις 396 GWh, ήτοι, 22% χαμηλότερα σε σχέση με την αμέσως προηγούμενη εβδομάδα. Ακόμη, οι υδροηλεκτρικές μονάδες κάλυψαν το 9% της ζήτησης, εγχέοντας στο σύστημα 80 GWh, τουτέστιν ποσοστιαία άνοδος +30% σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο επταήμερο. Τέλος, οι μονάδες φυσικού αερίου παρήγαγαν 372 GWh και κάλυψαν το 41% της ζήτησης, ενώ η λιγνιτική παραγωγή με 61 GWh συνείσφερε 7% στο εβδομαδιαίο μείγμα.

Όσον αφορά στη ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας, κορυφώθηκε στις 132,051 MWh την περασμένη Παρασκευή, 15/9, με το χαμηλό εβδομάδας να καταγράφεται δύο ημέρες αργότερα, στις 113,529 MWh και με τη συνολική ζήτηση σε εβδομαδιαία βάση να αγγίζει τις 870,687 MWh, ήτοι, χαμηλότερα κατά 5,54% από την προηγούμενη εβδομάδα. Το μέσο φορτίο συστήματος ανήλθε στα 5,183 MW, με ελάχιστο και μέγιστο φορτίο συστήματος για την προηγούμενη εβδομάδα 3,728 MW και 6,573 MW αντίστοιχα.

Πιο αναλυτικά τo 53% της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας την προηγούμενη εβδομάδα αφορούσε στη Χαμηλή Τάση, ή 463 GWh, συμπεριλαμβανομένων των νοικοκυριών, το 23% την Μέση Τση, ή 200 GWh, το 14% αντιστοιχούσε στην Υψηλή Τάση, ή 122 GWh, το 8% ή 69 GWh, στο σύστημα της Κρήτης, ενώ υπήρξαν και απώλειες της τάξης του 2%.

Το εβδομαδιαίο μείγμα καυσίμου της Ελλάδας διαμορφώθηκε κυρίως από ΑΠΕ, σε ποσοστό 44%, φυσικό αέριο, 41%, μεγάλα υδροηλεκτρικά, 9% και λιγνίτη (7%). Σε σύγκριση με την προηγούμενη εβδομάδα, παρατηρήθηκε αύξηση στα μερίδια του λιγνίτη που ήταν μηδενικό, του φυσικού αερίου που ήταν στο 38% και των μεγάλων υδροηλεκτρικών, στο 7%, ενώ μειώθηκε το μερίδιο των ΑΠΕ που ήταν στο 56%, με το ενώ το μερίδιο των καθαρών εισαγωγών να παραμένει αμετάβλητο. Αξίζει να σημειωθεί ότι το εγχώριο σύστημα είχε εξαγωγικό χαρακτήρα την προηγούμενη εβδομάδα, με τις καθαρές εισαγωγές να ανέρχονται στις -89.469 ΜWh. 

Τονίζεται πως η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ και φυσικό αέριο ανήλθε σε 396,291 MWh και 371,756 MWh αντίστοιχα, την περασμένη εβδομάδα, ενώ η παραγωγή υδροηλεκτρικής ενέργειας στις 80,304 MWh.

Τέλος, οι συνολικές εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα το προηγούμενο επταήμερο ανήλθαν σε 84,197 MWh, ενώ οι συνολικές εξαγωγές προς τα γειτονικά ηλεκτρικά συστήματα να φθάνουν σε 173,665 MWh. 

(Kατανάλωση ανανέωσιμης ενέργειας, παγκοσμίως, 1965-2022)

Κι ενώ τούτα συμβαίνουν στη χώρα μας, τελευταία μελέτη που δημοσιεύεται στο oilprice.com αναφέρει ότι την τελευταία δεκαετία, ο ρυθμός ανάπτυξης των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε παγκόσμια κλίμακα, ξεπέρασε κάθε άλλη πηγή ενέργειας. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, οι ΑΠΕ, εξαιρουμένων των υδροηλεκτρικών και της γεωθερμίας, αυξήθηκαν εκθετικά, με μέσο ετήσιο ρυθμό 12,6%. Ήταν μάλιστα, η μόνη κατηγορία ενέργειας που αυξήθηκε παγκοσμίως με διψήφιο ποσοστό την τελευταία δεκαετία.

Πιο συγκεκριμένα, το 2010 ο κόσμος κατανάλωσε 10,6 exajoules ανανεώσιμης ενέργειας, ενώ το 2022, ο αριθμός αυτός έφθασε στα 45,2 exajoules! Η δε αύξηση της κατανάλωσης ανανεώσιμης ενέργειας κατά 5,2 exajoule το περασμένο έτος, αποτελεί ρεκόρ σε ετήσια βάση, αλλά και νέο ιστορικό υψηλό για την κατανάλωση ανανεώσιμης ενέργειας στη διάρκεια ενός ημερολογιακού έτους.

Αναλυτικότερα, η κατανάλωση ηλιακής ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε κατά 263 TWh, με το ποσοστό της ανόδου να αγγίζει το 25% από το 2021, με αποτέλεσμα να ξεπεράσει την άνοδο της αιολικής ενέργειας κατά 251 TWh. Η αιολική ενέργεια εξακολουθεί να συνεισφέρει περίπου 60% περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια παγκοσμίως, σε σύγκριση με την ηλιακή, όμως η αιολική ενέργεια αυξήθηκε μόνο κατά +14,8% έναντι της ηλιακής ενέργειας (+29,3%) την τελευταία δεκαετία.

Αιολική και ηλιακή ενέργεια παρείχαν 3.428 TWh ηλεκτρικής ενέργειας το 2022, όταν το 2010 η ισχύς ανερχόταν σε μόλις 380 TWh. Σε ποσοστιαία βάση, η αιολική και η ηλιακή ενέργεια παρείχαν το 14,4% της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας το 2022, που αποτελεί νέο ρεκόρ.

Αντιθέτως, η υδροηλεκτρική ενέργεια αυξάνεται με πολύ βραδύτερο ρυθμό από την αιολική και την ηλιακή ενέργεια. Η παγκόσμια κατανάλωση υδροηλεκτρικής ενέργειας το 2022 ανήλθε σε 40,7 exajoules, ήτοι, αυξημένη κατά 0,7% από το 2021.

Η υδροηλεκτρική ενέργεια αντιπροσώπευε το 6,7% της παγκόσμιας κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας το 2022, έναντι 7,5% για την αιολική και την ηλιακή ενέργεια. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η υδροηλεκτρική ενέργεια αυξήθηκε με πολύ βραδύτερο ρυθμό την τελευταία δεκαετία - 1,8% ετησίως κατά μέσο όρο - από ό,τι η αιολική ή η ηλιακή ενέργεια.

Η Κίνα ξεπέρασε τις ΗΠΑ ως ο κορυφαίος καταναλωτής ανανεώσιμης ενέργειας στον κόσμο. Αθροιστικά, οι 10 μεγαλύτεροι καταναλωτές αντιπροσώπευαν το 76,0% της παγκόσμιας κατανάλωσης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές το 2022.

Ωστόσο, αν και οι μονάδες ΑΠΕ συνεχίζουν να αυξάνονται με ταχείς ρυθμούς, εν τούτοις, παραμένουν στη σκιά των ορυκτών καυσίμων, με αποτέλεσμα η συνολική κατανάλωση ενέργειας να έχει αυξηθεί με ταχύτερο ρυθμό από ό,τι αυξάνονται οι ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.