Υπό την πίεση της τραπεζικής κρίσης που ξέσπασε κατ' αρχάς στις ΗΠΑ, με την κατάρρευση της Silicon Valley Bank (SVB) στις 10 Μαρτίου, που εξαπλώθηκε μετά στην Ευρώπη, με την χρεωκοπία της Credit Suisse, αλλά και τη νευρικότητα των κεντρικών τραπεζών οι οποίες προσπαθούσαν να εξασφαλίσουν επαρκή ρευστότητα στο τραπεζικό σύστημα, οι τιμές του αργού πετρελαίου αλλά και άλλων βασικών εμπορευμάτων (λχ νίκελ, χαλκός) έκαναν βουτιά που παρόμοια έχουμε να δούμε πολύ καιρό. Ενδεικτικά το Brent, το διεθνές benchmark, από τα $ 85 το βαρέλι που διαπραγματευόταν στις 6 Μαρτίου, υποχώρησε αρχικά στα $ 82 στις 9/3 για να ξεκινήσει την μεγαλειώδη κάθοδο του στις 10/3 και να προσγειωθεί στα $ 71 την Δευτέρα 20 Μαρτίου.

Παρόμοια πορεία ακολούθησε και η Αμερικανική ποικιλία αργού, το WTI, με τις τιμές να ποντίζονται από τα $ 76 το βαρέλι στις 10/3 στα $ 65 την περασμένη Τρίτη. Να σημειωθεί ότι οι τιμές που παρατηρήθηκαν στο αργό τις τελευταίες ημέρες και στις δυο πλευρές του Ατλαντικού έφθασαν στο χαμηλότερο επίπεδο από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ενώ οι ευρωπαϊκές τιμές φυσικού αερίου έπεσαν επίσης κάτω από τα €40/MWh για πρώτη φορά από το 2021.

Πρόκειται για βουτιές της τάξης του 10% σε μια περίοδο όπου δεν συντρέχουν ουσιαστικοί λόγοι για αποσταθεροποίηση της παγκόσμιας αγοράς αργού. Αφού δεν παρατηρούνται προβλήματα στην προμήθεια ενώ η ζήτηση, έστω και με την αβεβαιότητα που υπάρχει στο διεθνές περιβάλλον ( λχ βλέπε πόλεμο στην Ουκρανία), δεν σημειώνει κάμψη. Απεναντίας παρατηρείται συνεχιζόμενη αύξηση σύμφωνα με τελευταία στοιχεία του ΙΕΑ και του OPEC.

(Ετήσια διακύμανση τιμών Brent Πηγή: FT. com)

Όμως επειδή σε μεγάλο βαθμό το αργό πετρέλαιο και τα παράγωγα επί της τιμής του (derivatives) αποτελούν στην πράξη χρηματιστηριακά προϊόντα η τιμή παρασύρθηκε προς τα κάτω με το μεγάλο σορτάρισμα που έγινε τις τελευταίες ήμερες σε μετοχές, ομόλογα και commodities - μετά τα προβλήματα που φανερώθηκαν στις τράπεζες - με πολλούς επενδυτές να προσπαθούν να ρευστοποιήσουν τις θέσεις τους σε μια απέλπιδα προσπάθεια να μειώσουν τις απώλειες τους. 

Εν τω μεταξύ όπως αναφέρουν οι Financial Times η αναταραχή στον τραπεζικό τομέα που έχει επεκταθεί στις αγορές ενέργειας και μετάλλων είναι πιθανό να περιοριστεί σε διάρκεια με ελάχιστη μόνο ζημιά στην ευρύτερη οικονομία, σύμφωνα με ορισμένους από τους μεγαλύτερους commodity traders στον κόσμο.

Ο Sebastian Barrack, επικεφαλής εμπορευμάτων στη Citadel, το πιο επιτυχημένο hedge fund στον κόσμο που κατά καιρούς επενδύει μεγάλα ποσά σε αγορές ενέργειας και γεωργικών προϊόντων, είπε ότι ο αντίκτυπος είναι πιθανό να περιοριστεί με τα θεμελιώδη μεγέθη να επιβεβαιώνονται εκ νέου μόλις περάσει ο άμεσος πανικός. «Υπάρχει συναισθηματική φόρτιση και φόβος, που οδηγεί τις αγορές βραχυπρόθεσμα», είπε τη Δευτέρα στο περιθώριο της FT Commodities Global Summit. «Αλλά αυτό δεν συνιστά επανάληψη της μεγάλης οικονομικής κρίσης του 2007-2008. Δεν πιστεύουμε ότι θα υπάρξει σημαντικός αντίκτυπος στη ζήτηση εμπορευμάτων όπως είδαμε εκείνα τα χρόνια».

Το 2008 οι τιμές του πετρελαίου έπεσαν από τα 150 δολάρια σε σχεδόν 30 δολάρια το βαρέλι μέσα σε λίγους μήνες, καθώς η βαθιά ύφεση που προκλήθηκε από την οικονομική κρίση χτύπησε τη ζήτηση. Απότομη πτώση σημείωσαν τότε και τα μέταλλα και όλα τα άλλα εμπορεύματα. Σήμερα, οι τιμές των εμπορευμάτων δέχθηκαν πιέσεις κυρίως την τελευταία εβδομάδα, καθώς η παρατηρούμενη αστάθεια του παγκόσμιου τραπεζικού συστήματος πυροδότησε φόβους για περαιτέρω μετάδοση.

Η Trafigura, ένας από τους μεγαλύτερους εμπόρους ενέργειας και μετάλλων στον κόσμο, είπε επίσης ότι ενώ η νευρικότητα θα μπορούσε να επεκταθεί στις αγορές βραχυπρόθεσμα, η εταιρεία δεν διέκρινε σημαντικό κίνδυνο περαιτέρω μετάδοσης, όπως το 2008. Ωστόσο, ο Guillaume de Dardel, επικεφαλής του κλάδου ενέργειας και μετάλλων στην ελβετική εταιρεία Mercuria, δήλωσε ότι το οικονομικό περιβάλλον και τα υψηλά επιτόκια θα μπορούσαν να έχουν αρνητικές επιπτώσεις στα έργα ενεργειακής μετάβασης.

Ο Barrack της Citadel, δήλωσε ότι αναμένει ότι οι τιμές του φυσικού αερίου θα παραμείνουν υπό πίεση, αλλά με το πετρέλαιο πιθανότατα να αυξηθεί το δεύτερο εξάμηνο του έτους. «Οι ευρωπαϊκές τιμές αερίου θα είχαν πέσει κάτω από τα 40 ευρώ ανά μεγαβατώρα ακόμη και χωρίς την τρέχουσα κατάσταση στις αγορές - το φυσικό αέριο είναι πτωτικό, τόσο στην Ευρώπη όσο και στη Βόρεια Αμερική, καθώς βιώσαμε έναν ήπιο χειμώνα και σήμερα έχουμε υπερπροσφορά. Το δεύτερο εξάμηνο του τρέχοντος έτους εξακολουθεί να υποδηλώνει μια σημαντική σύσφιξη της αγοράς πετρελαίου καθώς ο OPEC+ μειώνει την παραγωγή και η ζήτηση συνεχίζει να αυξάνεται».

Σήμερα το πρωί οι τιμές του αργού Brent κινούνται ελαφρώς πτωτικά στα $ 74.80 το βαρέλι, έχοντας ανακάμψει σε ένα βαθμό από το χαμηλό των $ 70,5 της περασμένης Δευτέρας. Οποιαδοίποτε πρόβλεψη όμως την τρέχουσα χρονική περίοδο είναι παρακινδυνευμένη καθότι η τραπεζική κρίση είναι ακόμα σε εξέλιξη.