Τα πρώτα σχέδια της ευρωπαϊκής «Παγκόσμιας πύλης» περιλαμβάνουν υποθαλάσσιο καλώδιο οπτικής ίνας στον πυθμένα της Μαύρης Θάλασσας, αλλά και στη Μεσόγειο για παροχή ψηφιακών υπηρεσιών στις χώρες της βόρειας Αφρικής και υδροηλεκτρικό εργοστάσιο στο Καμερούν.
Αυτά είναι ορισμένα από τα 70 προγράμματα που θα λάβουν προτεραιότητα από την Ε.Ε. για την «Παγκόσμια πύλη» φέτος, σύμφωνα με εσωτερικό έγγραφο που δημοσιεύει το περιοδικό Politico. Η «Παγκόσμια πύλη» πρόκειται να εξασφαλίσει κρατικά ευρωπαϊκά και ιδιωτικά κεφάλαια ύψους 300 δισ. ευρώ μέχρι το 2027, προκειμένου να χρηματοδοτήσει τα έργα υποδομής σε χώρες του αναπτυσσόμενου κόσμου.
Η Κίνα, από τη μεριά της, έχει επενδύσει σχεδόν 2,3 τρισ. δολάρια σε 4.000 κατασκευαστικά έργα και ξένες επενδύσεις σε υποδομές από το 2005, προσφέροντας στο Πεκίνο σημαντικό προβάδισμα στην κούρσα αυτή. Στα προγράμματα του δικτύου «Ζώνη και δρόμος» η Κίνα έχει επενδύσει 370 δισ. δολάρια, σύμφωνα με εκτιμήσεις ειδικών, οι οποίοι κατέγραψαν επίσης σημαντική συρρίκνωση των επενδύσεων αυτών στα χρόνια της πανδημίας.
Η Δύση έχει αντιμετωπίσει επανειλημμένως επικρίσεις για τις αποσπασματικές και καθυστερημένες της πρωτοβουλίες για ανάσχεση της επέκτασης της κινεζικής επιρροής. Η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, είπε τον περασμένο μήνα σε σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών της Ενωσης ότι η Ευρώπη χρειάζεται να ενισχύσει τις προσπάθειές της και να εμφανίσει απτά αποτελέσματα. Η σύνοδος αυτή οδήγησε στην επιλογή των πρώτων έργων. «Γνωρίζουμε τώρα ποια μορφή θα έχει η “Παγκόσμια πύλη” το 2023», είπε Ευρωπαίος αξιωματούχος στο Politico.
Εβδομήντα προγράμματα έχει προτεραιοποιήσει η Ε.Ε. για το 2023 – Το πρότζεκτ πρόκειται να εξασφαλίσει κεφάλαια ύψους 300 δισ. ευρώ μέχρι το 2027.
Ορισμένα από τα έργα υποδομών του φιλόδοξου ευρωπαϊκού σχεδίου έχουν ήδη συμφωνηθεί εδώ και χρόνια, με τα έργα κατασκευής να αναμένεται να αρχίσουν εντός του έτους. Την ίδια ώρα, μνημόνια συνεννόησης έχουν ήδη υπογραφεί με άλλες χώρες και στελέχη της Ε.Ε. αναζητούν χρηματοδότηση για μελλοντικά έργα.
Η επιλογή των έργων για το 2023 δεν βασίστηκε σε γεωπολιτικά κριτήρια, επιμένουν στελέχη της Ευρωπαϊκής Ενωσης. «Δεν υπάρχει κρυφό πολιτικό μήνυμα πίσω από αυτό», λέει Ευρωπαίος αξιωματούχος στο Politico. Ορισμένα ευαίσθητα έργα θα έχουν, όμως, γεωπολιτικές συνέπειες. Η Ε.Ε. σχεδιάζει ορισμένα προγράμματα στη ζώνη γεωπολιτικής επιρροής της Κίνας, όπως την ενεργειακή μετάβαση της ινδονησιακής οικονομίας ή το σχέδιο ψηφιακής διασύνδεσης των Φιλιππίνων. Το ίδιο ισχύει και για κάποια φιλόδοξα ευρωπαϊκά σχέδια για έργα που θα μπορούσαν να διαταράξουν τις ευαίσθητες ισορροπίες με τη Ρωσία στην Κεντρική Ασία, όπως η κατασκευή δικτύου παραγωγής καυσίμων από υδρογόνο στο Καζακστάν, δίκτυο μεταφοράς εμπορευμάτων στην Κεντρική Ασία, δύο επενδυτικά προγράμματα στη Μογγολία και υδροηλεκτρικό εργοστάσιο στο Τατζικιστάν.
Κατά τη διάρκεια της συνόδου του G20 στο Μπαλί τον Νοέμβριο, ελάχιστοι είχαν πεισθεί για την ειλικρίνεια των δεσμεύσεων ΗΠΑ και Βρυξελλών για επενδυτικό πακέτο αξίας 600 δισ. δολαρίων ως αντίπραξη στην κινεζική «Ζώνη και δρόμος». Ανάλογη πρωτοβουλία είχαν υποσχεθεί άλλωστε να εγκαινιάσουν οι Δυτικοί ηγέτες στη σύνοδο του G7 το 2021 στη Βρετανία, ενώ οι ΗΠΑ έχουν ήδη επινοήσει τη δική τους απάντηση στην κινεζική «ήπια ισχύ», ονομάζοντας το υπό σχεδιασμό επενδυτικό τους πρόγραμμα «Κατασκευάζουμε έναν καλύτερο κόσμο».
Ανησυχητικό είχε χαρακτηρίσει το Politico το γεγονός ότι ελάχιστοι επικεφαλής αναπτυσσόμενων κρατών δήλωσαν πρόθυμοι στη σύνοδο του G20 τον Νοέμβριο να ακολουθήσουν τις δυτικές επενδυτικές πρωτοβουλίες και προτάσεις. Την ώρα που η Κίνα παραδίδει γιγάντια έργα υποδομής σε χρόνο ρεκόρ, η Δύση αναλώνεται σε ασαφή και αποσπασματικά σχέδια, είχαν πει τότε παρατηρητές της ευρωπαϊκής επενδυτικής πολιτικής. «Αν θέλουμε να είμαστε αξιόπιστοι, πρέπει να περιορίσουμε τη συζήτηση και να αρχίσουμε τις εργασίες, ακόμη και στη γεωπολιτικά ευαίσθητη περιοχή του Ινδικού και του Ειρηνικού ωκεανού», λέει ο Αντουάν Μποντάζ, αναλυτής του ινστιτούτου Foundation for Strategic Research στο Παρίσι.
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ")