Η σκανδιναβική χώρα ανακοίνωσε χθες ότι ανακάλυψε στην επιμήκη υφαλοκρηπίδα της σε απομονωμένες περιοχές της «σημαντικό» όγκο ευρύτατου φάσματος μετάλλων, από χαλκό μέχρι σπάνιες γαίες. Το κοίτασμα είναι σημαντικό, σύμφωνα με τις πρώτες εκτιμήσεις των αρχών της χώρας που εξετάζουν τώρα κατά πόσον θα επιτρέψουν τις εξορύξεις σε βαθιά ύδατα στις υπεράκτιες περιοχές της. Επικρατεί όμως προβληματισμός, καθώς οι αναγκαίες για την εξόρυξη και εκμετάλλευση διαδικασίες απαιτούν την έγκριση του κοινοβουλίου, που δεν είναι δεδομένη. Και ο λόγος είναι ότι πρόκειται για διαδικασίες που επιβαρύνουν το περιβάλλον, με αποτέλεσμα να προκαλούν πολιτικές διαμάχες.
Στη σχετική της ανακοίνωση η εταιρεία NPD (Norwegian Petroleum Directorate) που διεξήγαγε τις σχετικές έρευνες επισημαίνει τη στρατηγική σημασία του ευρήματος. Οπως χαρακτηριστικά τονίζει η εταιρεία, «ανάμεσα στα μέταλλα που βρέθηκαν στις όχθες στην υπό μελέτη περιοχή, το μαγνήσιο, το νιόβιο, το κοβάλτιο και οι σπάνιες γαίες συγκαταλέγονται στον κατάλογο των μεταλλευμάτων στρατηγικής σημασίας που έχει συντάξει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή». Η εταιρεία δεν παραλείπει να τονίσει πως «τα ακριβά και δαπανηρά στην εξόρυξή τους σπάνια μέταλλα, όπως είναι το νεοδύμιο και το δυσπρόσιο, δύο από τα μέταλλα των σπάνιων γαιών, είναι εξαιρετικά σημαντικά για την παραγωγή των μαγνητών που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή ανεμογεννητριών και κινητήρων ηλεκτροκίνητων οχημάτων».
Την ίδια στιγμή, όμως, περιβαλλοντικές οργανώσεις σπεύδουν να ζητήσουν από την κυβέρνηση να αναβάλει κάθε εξόρυξη και εκμετάλλευση, όχι μόνον του συγκεκριμένου κοιτάσματος αλλά γενικότερα κάθε κοιτάσματος στην ακτογραμμή της Νορβηγίας, μέχρις ότου διεξαχθούν περαιτέρω έρευνες και μελέτες στις περιοχές αυτές. Αντικείμενο των ερευνών, σύμφωνα με τους περιβαλλοντολόγους, πρέπει να είναι η κατανόηση των οργανισμών που ζουν στις όχθες και την υφαλοκρηπίδα της χώρας, αλλά και οι συνέπειες που ενδέχεται να συνεπάγονται οι εξορύξεις για τους οργανισμούς αυτούς. Οπως χαρακτηριστικά επισημαίνει το Ινστιτούτο Θαλασσίων Ερευνών της Νορβηγίας σε συμβουλευτική του επιστολή προς τις Αρχές, «έχουμε μεγάλο έλλειμμα γνώσης» σχετικά με τα βάθη των ωκεανών όπου ενδέχεται να ζουν είδη που δεν έχουμε ακόμη ανακαλύψει. Η ίδια η εταιρεία NPD, άλλωστε, υπογράμμισε σε σχετική ανακοίνωσή της πως θα χρειαστούν περαιτέρω έρευνες στις περιοχές όπου βρίσκονται οι επίμαχοι πόροι προκειμένου να διαπιστωθεί ποιο τμήμα από τα μέταλλα μπορεί να αντληθεί με αντιμετωπίσιμο και ανεκτό κόστος στο περιβάλλον.
Εξίσου στρατηγικής σημασίας κοίτασμα σπάνιων γαιών εντοπίστηκε πριν από λίγο διάστημα στην αρκτική πλευρά της Σουηδίας.
Σύμφωνα με τα έως τώρα πορίσματα των ερευνών, το κοίτασμα των μετάλλων εκτείνεται στις απομακρυσμένες περιοχές της Νορβηγικής Θάλασσας και της Θάλασσας της Γροιλανδίας και περιέχει 38 εκατ. τόνους χαλκού, σχεδόν το διπλάσιο από τον όγκο χαλκού που εξορύσσεται κάθε χρόνο σε παγκόσμιο επίπεδο. Υπολογίζεται πως περιέχει επίσης 45 εκατ. τόνους ψευδαργύρου, που είναι συγκεντρωμένοι στις ενώσεις μετάλλων διαφορετικής προέλευσης, γνωστές ως πολυμεταλλικά σουλφίδια. Σημειωτέον ότι εξίσου στρατηγικής σημασίας κοίτασμα σπάνιων γαιών, το μεγαλύτερο έως τώρα στην Ευρώπη, εντοπίστηκε στην περιοχή Κίρουνα στην αρκτική πλευρά της Σουηδίας και ενδέχεται να σταθεί καθοριστικό στην προσπάθεια της Γηραιάς Ηπείρου να απεξαρτηθεί από την Κίνα και το σχεδόν παγκόσμιο μονοπώλιό της στις συγκεκριμένες πρώτες ύλες.
Σύμφωνα με τον κρατικά ελεγχόμενο σουηδικό μεταλλευτικό όμιλο LKAB, το κοίτασμα είναι μια μεγάλη μεταλλευτική περιφέρεια που περιλαμβάνει τουλάχιστον ένα εκατ. τόνους οξειδίων σπάνιων γαιών. Τα δύο κοιτάσματα στις σκανδιναβικές χώρες ανακαλύπτονται σε μια στιγμή που η Ευρώπη ανησυχεί για την εξάρτησή της ιδιαίτερα από την Κίνα, του μεγαλύτερου παραγωγού σπάνιων γαιών παγκοσμίως, για την προμήθεια των μεταλλευμάτων αυτών που χρησιμεύουν κυρίως για την κατασκευή μπαταριών ηλεκτρικών οχημάτων, ανεμογεννητριών, αλλά και γενικότερα προϊόντων υψηλής τεχνολογίας.
Σε ό,τι αφορά την εταιρεία NPD, από το 2011 και μετά συγκεντρώνει πληροφορίες για τις περιοχές βαθέων υδάτων στη Νορβηγική Θάλασσα και τη Θάλασσα της Γροιλανδίας σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο του Μπέργκεν, ενώ από το 2020 και μετά έχει προσχωρήσει στις έρευνες και το Πανεπιστήμιο του Τρομς. Στο διάστημα από το 2018 μέχρι και το 2021 έχει υλοποιήσει τέσσερις αποστολές, στο πλαίσιο των οποίων συγκέντρωσε δείγματα και πληροφορίες για τον βυθό και τα σημαντικότερα κοιτάσματα της περιοχής, ενώ παράλληλα είχε σε εξέλιξη εξορυκτική δραστηριότητα και συγκέντρωση δειγμάτων.
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ")