Το energia.gr προσέγγισε τον κ. Γιάννη Αληγιζάκη, Διευθύνοντα Σύμβουλο της ΕΛΙΝΟΙΛ και πρόεδρο του Συνδέσμου Εταιρειών Εμπορίας Πετρελαιοειδών Ελλάδος (ΣΕΕΠΕ), για να μας εξηγήσει τα τί και τα πώς της υπόθεσης.
Ο επικεφαλής του ΣΕΕΠΕ μας ανέφερε ότι η τιμή της βενζίνης δεν εξαρτάται αμιγώς από τις διακυμάνσεις της τιμής του Brent, του διεθνούς benchmark, αλλά ότι αυμβάλουν και άλλοι παράγοντες στον τρόπο με τον οποίο καθορίζεται.
Ο βασικός φυσικά, παραμένει η τιμή του Brent –χθες έκλεισε στα 123,94 δολάρια ανά βαρέλι, με άνοδο 2,80% από το κλείσιμο της Τρίτης και με την ετήσια μεταβολή του να βρίσκεται στο συν 72,02%. Η τιμή του Brent, από μόνη της είναι ένας συγκερασμός διαφόρων παραγόντων, καθορίζεται δηλαδή σήμερα από γεγονότα όπως οι γεωπολιτικές εξελίξεις, ο πόλεμος στην Ουκρανία, η μειωμένη παραγωγή του OPEC+, η μειωμένη παραγωγή του σχιστολιθικού πετρελαίου και οι ευρύτερες κυρώσεις της Ε.Ε. κατά της Ρωσίας. Επειδή όλοι αυτοί οι παράγοντες εξακολουθούν να ισχύουν, η πρόβλεψη της αγοράς είναι ότι το Brent θα παραμείνει σε πολύ υψηλά επίπεδα για άγνωστο ακόμη χρονικό διάστημα.
Όσον αφορά στην βενζίνη και το ντίζελ κίνησης επηρεάζονται μεν από τις διακυμάνσεις του Brent, αλλά δεν παύουν να είναι δύο ανεξάρτητα χρηματιστηριακά προϊόντα των οποίων οι τιμές διέπονται από τη δική τους δυναμική.
Όπως μας θύμισε ο επικεφαλής του ΣΕΕΠΕ, πριν από δύο εβδομάδες η τιμή της βενζίνης αυξήθηκε περισσότερο από εκείνη του ντίζελ κίνησης. Αυτό οφειλόταν στο γεγονός της έλευσης της καλοκαιρινής περιόδου, κατά την οποία αυξάνεται, παραδοσιακά, η κατανάλωση βενζίνης χάρη στον τουρισμό, ενώ παράλληλα, είχαν μειωθεί τα στρατηγικά αποθέματα των ΗΠΑ. Έτσι η αγορά προεξόφλησε ότι αυτός ο συνδυασμός θα δημιουργούσε σοβαρό πρόβλημα και ανέβασε αμέσως τις τιμές.
Επομένως το θέμα με την τιμή της βενζίνης εξαρτάται κατά βάση από το πώς προεξοφλεί η αγορά το μέλλον της ζήτησης σε εποχικό επίπεδο. Όσο περισσότερη αύξηση της ζήτησης διαβλέπει, τόσο περισσότερο θα αυξηθούν και οι τιμές.
Από την πλευρά του, το πετρέλαιο κίνησης έχει τις δικές του ιδιαιτερότητες. Για παράδειγμα, επειδή η Ε.Ε. εισάγει, κατά κύριο λόγο, ντίζελ από την Ρωσία και όχι βενζίνες, όταν επεβλήθησαν οι κυρώσεις κατά της Μόσχας επηρεάσαν πρώτα και κύρια την τιμή του ντίζελ κίνησης.
Ο κ. Αληγιζάκης στάθηκε σε μια “παραξενιά” της αγοράς που συνέβη στις 6 Ιουνίου και η οποία θα μπορούσε να δημιουργήσει λανθασμένες εντυπώσεις και να οδηγήσει σε λανθασμένα συμπεράσματα. Εκείνη την ημέρα, η τιμή του Brent έπεσε κατά 50 σεντς του δολαρίου, στα περίπου 119,5 δολάρια ανά βαρέλι. Θα περίμενε κανείς ότι θα μειώνονταν και οι τιμές των υγρών καυσίμων, κάτι που όμως δεν συνέβη. Τι ήταν λοιπόν εκείνο που έπαιξε ρόλο στο να μη συμβεί αυτό;
Oι τιμές της βενζίνης στην πλατφόρμα Platts της S&P - αποτελεί τον κορυφαίο ανεξάρτητο πάροχο πληροφοριών και τιμών αναφοράς για τις αγορές εμπορευμάτων και ενέργειας- αυξήθηκαν κατά 8 δολάρια, ενώ η τιμή του ντίζελ αυξήθηκε κατά 73 δολάρια! Δηλαδή, την ημέρα που υπήρξε μια ελαφρά, αλλά σε κάθε περίπτωση, μείωση των τιμών του αργού, παρατηρήθηκε μια τεράστια αύξηση των τιμών του ντίζελ επειδή η αγορά προεξόφλησε ότι θα υπάρξουν αρνητικές συνέπειες εξαιτίας του εμπάργκο που επιβλήθηκε στην Ρωσία. Αυτή η ραγδαία αύξηση του ντίζελ, θα αποτυπωθεί στις αμέσως επόμενες ημέρες στις τιμές της αντλίας, υπογράμμισε ο κ. Αληγιζάκης.
Την υπόθεση περιπλέκει και το γεγονός ότι η Ρωσία θεωρείται βασική παραγωγός ορισμένων χημικών ενώσεων που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή ντίζελ και υπό το φως του εμπάργκο κατά της Μόσχας, η αγορά υποθέτει ότι αυτές θα λείψουν μ αποτέλεσμ ορισμένες ποιότητες ντίζελ θα έχουν πρόβλημα ποιότητας. Το παράδειγμα αυτό από μόνο του, δείχνει του πόσο ανεξάρτητα κινούνται οι τιμές των υγρών καυσίμων, κάτι που δημιουργεί, δικαιολογημένα σύγχυση στον καταναλωτή.
Τουτέστιν, μπορεί η τιμή του αργού να αυξάνεται ή να μειώνεται χωρίς αυτό να σημαίνει ότι και οι τιμές των υγρών καυσίμων ακολουθούν την ίδια τροχιά, αλλά ούτε και ότι η τιμή της βενζίνης ακολουθεί την αντίστοιχη του ντίζελ και το αντίθετο. Είναι χαρακτηριστικό ότι τον Μάιο η τιμή της βεζνίνης στην ελληνική αγορά βρισκόταν στο συν 8%, ενώ του πετρελαίου κίνησης ήταν μείον 2%!
Κι ενώ αυτά συμβαίνουν με τις τιμές των υγρών καυσίμων, η κυβέρνηση απέρριψε οριστικά την ιδέα για επιδότηση της τιμής της βενζίνης στην αντλία με το αιτιολογικό ότι θα αποβεί είναι πολύ ακριβό εγχείρημα. Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γ. Οικονόμου απέκλεισε ακόμη και το ενδεχόμενο μείωσης του ΕΦΚ στα υγρά καύσιμα, και τόνισε ότιη αξιοποίηση των φορολογικών εργαλείων δεν προκρίνεται από την κυβέρνηση για να πέσουν οι τιμές στα καύσιμα. «Αν αυτά τα χρήματα λείψουν, είτε θα πρέπει να βάλουμε νέους φόρους ή να δανειστούμε με πολύ υψηλά επιτόκια» είπε χαρακτηριστικά.
Ο κ. Αληγιζάκης τοποθετήθηκε στο θέμα, υπό την ιδιότητά του ως πρόεδρος του ΣΕΕΠΕ και δικαιολόγησε την άρνηση της Πολιτείας να στέρξει σε αυτό το ζήτημα. Υποστήριξε πως επειδή τα δημοσιονομικά του κράτους είναι πάρα πολύ περιορισμένα και υπάρχει ανάγκη να αντιμετωπιστούν οι τεράστιες αυξήσεις στην ηλεκτρική ενέργεια και του φυσικού αερίου είναι επόμενο να μη συναινεί η Κυβέρνηση στην ιδέα να χάσει τα έσοδα του ΕΦΚ. Βέβαια, δεν παρέλειψε να τονίσει πως από την άλλη πλευρά, πρέπει κάτι να γίνει με το θέμα της ακρίβειας των καυσίμων.
Τέλος, μας αποκάλυψε πως τις αμέσως προσεχείς ημέρες, ο ΣΕΕΠΕ πρόκειται να δημοσιεύσει κείμενο με το οποίο θα διευκρινίζει τί συμβαίνει ακριβώς στην αγορά υγρών καυσίμων στη χώρα, προκειμένου οι καταναλωτές να έχουν πλήρη επίγνωση της κατάστασης που επικρατεί και να μην άγονται και φέρονται από φήμες και αναλήθειες.