Μπροστά μας έχουμε μια πρόκληση, την ανάπτυξη των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, που γίνεται στη σκιά της ενεργειακής κρίσης. Τα μέτρα της κυβέρνησης για την αναχαίτιση της ενεργειακής κρίσης είναι στη σωστή κατεύθυνση;
Η ενεργειακή κρίση δεν είναι φαινόμενο μόνο δικό μας, είναι ευρωπαϊκό σχετίζεται με τα συμφέροντα που ανταγωνίζονται στη διεθνή σκηνή, γιατί δεν δικαιολογείται μια κρίση έτσι ξαφνικά. Η δική μας κυβέρνηση την αντιμετωπίζει με αδιαφορία για την πλειοψηφία των πολιτών, εξυπηρετώντας συμφέροντα λίγων.
Στην εξέλιξη της ενεργειακής κρίσης εκτιμάται ότι έπαιξε ρόλο η επίσπευση της απολιγνιτοποίησης;
Υπήρξε βιασύνη και στο κομμάτι της απολιγνιτοποίησης γιατί η κυβέρνηση δημιουργεί μόνο εντυπώσεις. Ήταν ένα πυροτέχνημα του πρωθυπουργού. Όμως πρέπει να παραδεχτούμε ότι η απολιγνιτοποίηση από μόνη της δεν επηρεάζει τις τιμές. Αργά ή γρήγορα θα γίνει η απολιγνιτοποίηση. Όσο πιο συνετά αντιμετωπίσει αυτό το θέμα η κυβέρνηση τόσο πιο ανώδυνα θα γίνει αυτή η μετάβαση. Η κυβέρνηση επέλεξε αυτή τη γρήγορη μετάβαση εξυπηρετώντας συμφέροντα κυρίως του φυσικού αερίου και γενικά των ορυκτών καυσίμων. Όμως πρέπει να σημειωθεί πως ο λιγνίτης στην Ελλάδα καλύπτει πλέον ένα πολύ μικρό ποσοστό της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας.
Η ενεργειακή μετάβαση θα μπορούσε να γίνει με τρόπο που να μην επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό η κοινωνία;
Ο καλύτερος μηχανισμός της μετάβασης βρίσκεται στην εξοικονόμηση ενέργειας και στον περιορισμό της σπατάλης, εκεί δεν έχουμε κάνει τα απαραίτητα βήματα. Στη χώρα μας είναι αποδεδειγμένο ότι ο περιορισμός της σπατάλης και η επιτάχυνση της εξοικονόμησης ενέργειας μπορεί να καλύψει το 50% της κατανάλωσης ενέργειας. Έγιναν κάποια βήματα την προηγούμενη περίοδο επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, αλλά μέσα στη βαθιά κρίση που είχε να αντιμετωπίσει η χώρα δεν μπορούσαν να γίνουν περισσότερα σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα. Στο πλαίσιο της μετάβασης η Ελλάδα χρειάζεται περισσότερα και πιο σύγχρονα δίκτυα, γιατί η μετάβαση περνάει μέσα από την ηλεκτρική ενέργεια. Τα νησιά που δεν είναι διασυνδεδεμένα καταναλώνουν μεγάλη ποσότητα πετρελαίου και μαζούτ, μια τεράστια σπατάλη για την οικονομία και εκεί θα μπορούσαμε να περιορίσουμε τη σπατάλη με την ανάπτυξη των δικτύων διασύνδεσης όλων αυτών των νησιών. Την Κρήτη την αφήσανε για δεκαετίες χωρίς διασύνδεση και μόλις την προηγούμενη περίοδο της διακυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ ξεκίνησαν τα έργα διασύνδεσης της Κρήτης και των Κυκλάδων. Επιπλέον, δεν έχουμε μαζικά μέσα συγκοινωνίας ή είναι πολύ υποβαθμισμένα με αποτέλεσμα να σπαταλάμε τεράστια ποσά ενέργειας.
Υπάρχει άλλωστε μια καθυστέρηση στην αντικατάσταση των παλιών και αρκετά ρυπογόνων αστικών λεωφορείων.
Αθήνα και Θεσσαλονίκη καταναλώνουν πάνω από το 60% της ενέργειας στη χώρα. Η προώθηση των μαζικών μέσων συγκοινωνίας θα επιφέρει πολύ θετικά αποτελέσματα στην ενεργειακή μετάβαση και στον περιορισμό των ρύπων. Η Ελλάδα θα έπρεπε να εκσυγχρονίσει επίσης τα πλωτά μέσα μεταφοράς.
Στην Ελλάδα, βέβαια υπάρχει ένα τμήμα κόσμου που εκφράζει αντιρρήσεις στην ανάπτυξη των ΑΠΕ και το ερώτημα είναι εάν έγινε η σωστή ενημέρωση των πολιτών. Παράλληλα, βλέπουμε ομάδες πολιτών να δημιουργούν ενεργειακούς συνεταιρισμούς. Ποια είναι η άποψη σας;
Οι ΑΠΕ έχουν οδηγήσει τα πράγματα σε τέτοια κατεύθυνση που να μπορούν οι πολίτες να έχουν πρόσβαση στην παραγωγή ενέργειας. Στο παρελθόν θα ήταν αδιανόητο να αισθάνεται κάποιος ως μικρός επιχειρηματίας παράγοντας τη δική του ενέργεια, γιατί μόνο τεράστιοι όμιλοι θα μπορούσαν να επενδύσουν σε μονάδες βάσης. Σήμερα η τεχνολογία μας δίνει τη δυνατότητα να συμμετέχουμε στην παραγωγή ενέργειας, η οποία είναι φθηνή και μπορεί να γίνεται και αποκεντρωμένα, ωστόσο οι μεγάλοι παίκτες προσπαθούν να αποτρέψουν αυτό το σενάριο. Τα τελευταία 3-4 χρόνια το μεγαλύτερο ποσοστό των επενδύσεων στις ΑΠΕ, κυρίως στα φωτοβολταϊκά, προέρχονται από επενδύσεις που δεν ξεπερνούν το 1MW εκ των οποίων οι περισσότερες είναι κάτω από τα 500KW και από αυτές το συντριπτικό ποσοστό έχει επενδυθεί από καταναλωτές και από ενεργειακές κοινότητες.
Θα μπορούσε η Ελλάδα να προωθήσει την ανάπτυξη της βιομάζας και της γεωθερμίας;
Η γεωθερμία είναι δύσκολη τεχνολογία και χρειάζονται μεγάλα κεφάλαια για την υψηλή ενθαλπία. Θα μπορούσε όμως η χώρα μας να αξιοποιήσει τη γεωθερμία χαμηλής ενθαλπίας, δηλαδή την επιφανειακή, γιατί η μέση θερμοκρασία της επιφάνειας της γης στην Ελλάδα δεν είναι κάτω από 17-18 βαθμούς, που σημαίνει ότι αν είχαμε συνδέσει την θέρμανση μας με γεωθερμικά συστήματα η διαφορά που θα έπρεπε να καλύψουμε θα ήταν ασήμαντη. Σε ό,τι αφορά τη βιομάζα έχει τεράστια σημασία για τη χώρα μας. Είναι στοίχημα η περιβαλλοντικά σωστή διάθεση της υπολειμματικής βιομάζας στη χώρα μας που ανέρχεται σε μεγάλες ποσότητες, κυρίως η γεωργική. Θα πρέπει να την πάρουμε ως πρώτη ύλη για την παραγωγή βιοαερίου και να περιορίσουμε την ανάγκη μας για εισαγωγή φυσικού αερίου. Δυστυχώς έχουμε μείνει αρκετά πίσω. Χρειάζονται πολλές μικρές μονάδες βιομάζας. 1GW ηλεκτρική ενέργεια θα μπορούσαμε να παράγουμε από την υπολειμματική και απορριπτόμενη βιομάζα και αυτό μπορεί να γίνει αποκεντρωμένα στη χώρα μας.
Ειδικά στο κομμάτι της θέρμανσης βλέπουμε την Ευρώπη να προσανατολίζεται σε εναλλακτικές πηγές ενέργειας, ωστόσο η Ελλάδα συνεχίζει να επιδοτεί την εγκατάσταση λεβήτων φυσικού αερίου.
Θα πρέπει να επιδοτούμε πηγές ενέργειας που θα παραμείνουν για πολλά χρόνια στην κατεύθυνση της προστασίας του περιβάλλοντος και εξυπηρετώντας την εθνική οικονομία. Η Ελλάδα έχει ήλιο για την παραγωγή θερμού νερού μέσω των ηλιακών συστημάτων, είτε μέσω φωτοβολταϊκών για τη λειτουργία αντλιών θερμότητας. Αυτός θα έπρεπε να είναι ο σκοπός μας.