Ένας από αυτούς είναι και ο κ. Γιάννης Γιαρέντης, Πρόεδρος του Διαχειριστή ΑΠΕ και Εγγυήσεων Προέλευσης (ΔΑΠΕΕΠ), ο οποίος υποστηρίζει πως στο νέο τοπίο της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, ο ρόλος των ΑΠΕ είναι καθοριστικός, όπως άλλωστε και ο καθαυτός ρόλος του ΔΑΠΕΕΠ για τη διασφάλιση της ευρωστίας μιας κρίσιμης παραμέτρου που άπτεται των λειτουργιών του: του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ).
H τελευταία συζήτηση που είχε το energia. gr με τον κ. Γιαρέντη επικεντρώθηκε ακριβώς στο κομμάτι του ΕΛΑΠΕ και των προοπτικών που διαφαίνονται για την ενίσχυση της ρευστότητάς του, καθώς θα επιδοτείται από την είσοδο νέων έργων ΑΠΕ στο σύστημα.
Είπε όμως πως σε περίπτωση επικράτησης μειωμένων τιμών στην αγορά, οι επιπτώσεις δεν θα είναι μονοσήμαντα αρνητικές, καθώς, όπως τόνισε, τυχόν μείωση θα οδηγούσε τους παραγωγούς να συνάψουν συμβάσεις διαφορικής προσαύξησης με τον ΔΑΠΕΕΠ. Υποστήριξε ακόμη, πως η εικόνα του ΕΛΑΠΕ είναι θετική και πως με βάση τα τρέχοντα στοιχεία έχει απορροφηθεί πλήρως η επίπτωση από την τελευταία μείωση του ΕΤΜΕΑΡ.
Τέλος, επεσήμανε πως, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του Ειδικού Δελτίου ΕΛΑΠΕ, το πλεόνασμα για το τέλος του 2021 θα διαμορφωθεί στα 172 εκατ. ευρώ, χάρη στα μέτρα που ελήφθησαν τον Νοέμβριο του 2020 από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας και τα οποία συνέβαλαν να αντιμετωπιστούν στο σύνολό τους οι επιπτώσεις της πανδημίας στον ΕΛΑΠΕ.
Αλλά ας αφήσουμε τον ίδιο να απαντήσει αναλυτικά στις ερωτήσεις μας:
Ο Υπουργός ΠΕΝ, Κώστας Σκρέκας δήλωσε πρόσφατα πως η διαμόρφωση των τιμών των έργων ΑΠΕ στο 1/3 του κόστους της παραγωγής ενέργειας από λιγνίτη καταδεικνύει την αναγκαιότητα της εμβληματικής μεταρρύθμισης της απολιγνιτοποίησης και διασφαλίζει ταυτόχρονα τη βιωσιμότητα του ΕΛΑΠΕ. Ποιους κινδύνους ενέχει, όμως, η αξιοποίηση από ορισμένους επενδυτές, των πολύ χαμηλών τιμών, σε συνδυασμό με την αύξηση της απόδοσης των ηλιακών πάνελ, για την ευρωστία του Ειδικού Λογαριασμού, καθώς παράγουν πολύ μεγαλύτερες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας και επωφελούνται από τις πολύ υψηλές ταρίφες που είχαν κλειδώσει κατά το παρελθόν;
Καθώς το κόστος των ΑΠΕ μειώνεται, οι νέες ΑΠΕ που θα μπαίνουν στο σύστημα δε θα επιβαρύνουν αλλά αντίθετα θα επιδοτούν τον ΕΛΑΠΕ. Αυτό το είδαμε και στην τελευταία δημοπρασία της ΡΑΕ, όπου η μεσοσταθμική τιμή διαμορφώθηκε στα 40 ευρώ/μεγαβατώρα τη στιγμή που η οριακή τιμή του συστήματος ξεπερνά τα 60 ευρώ/ μεγαβατώρα. Τα νέα έργα δηλαδή κατά κανόνα θα συμβάλλουν ακόμη πιο εντατικά στο στόχο για μείωση του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας.
Σε ό,τι αφορά τα έργα που έχουν κλειδώσει υψηλές τιμές και ακόμη δεν έχουν ενσωματωθεί στην αγορά ώστε να αποτυπώνεται η επίπτωσή τους στον ΕΛΑΠΕ, σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία, πρόκειται για περίπου 70 έργα με τιμές από τα 47 έως και τα 69 ευρώ η μεγαβατώρα. Από τα στοιχεία αυτά προκύπτει ότι η επίπτωση στον ΕΛΑΠΕ δεν αποτιμάται ως σημαντική και επομένως δεν υπάρχει κάποιος σοβαρός κίνδυνος για τον ειδικό λογαριασμό.
Μπορεί μια περαιτέρω μείωση των τιμών εκκαθάρισης της αγοράς να συμβάλει στην αποκατάσταση της βιωσιμότητας του ΕΛΑΠΕ. Πόσο εφικτή είναι η επιδότησή του Λογαριασμού από τα νέα έργα με χαμηλές ταρίφες και τέλος, αποτελούν τα λεγόμενα πράσινα ΡΡΑ διέξοδο για την τόνωση των δραστηριοτήτων στον κλάδο;
Ως επίδραση στις συνιστώσες του ΕΛΑΠΕ μια ενδεχόμενη μείωση της τιμής της αγοράς, έχει μόνο αρνητική επίπτωση. Και αυτό διότι μειώνεται το έσοδο του ΕΛΑΠΕ ενώ ταυτόχρονα αυξάνεται η εκροή της διαφορικής προσαύξησης. Συγχρόνως όμως, μια μείωση των τιμών της αγοράς ενισχύει για τους παραγωγούς την αναγκαιότητα σύναψης συμβάσεων διαφορικής προσαύξησης με το ΔΑΠΕΕΠ.
Σε ό,τι αφορά το θέμα της επιδότησης του ΕΛΑΠΕ από τα καινούρια έργα που υπογράφουν νέες συμβάσεις με χαμηλότερες τιμές, μπορώ να σας δώσω μια πρώτη εικόνα που έχουμε με βάση τα αποτελέσματα του πρόσφατου διαγωνισμού της ΡΑΕ.
Συγκεκριμένα με μια μέση τιμή στα 37,6 ευρώ η μεγαβατώρα και με την τιμή αγοράς στα 60 ευρώ η μεγαβατώρα, προκύπτει για τα έργα της δημοπρασίας ότι θα επιδοτήσουν τον ΕΛΑΠΕ με ένα ποσό της τάξης των 11 εκατ. ευρώ ετησίως. Σύμφωνα με τους ίδιους υπολογισμούς και πάντα με βάση τις τρέχουσες συνθήκες της αγοράς, προκύπτει ένα μηνιαίο έσοδο της τάξης των 2 χιλιάδων ευρώ ανά μεγαβάτ. Για να έχετε μια ακόμη καλύτερη εικόνα, για το 2023 η εκροή των συμβάσεων ΣΕΔΠ υπολογίζεται περίπου στα 200 εκατ. ευρώ.
Τέλος ως προς τα PPAs υπάρχουν πολλές παράμετροι που θα πρέπει να συνυπολογιστούν. Όπως για παράδειγμα το γεγονός ότι οι συμβάσεις ΣΕΔΠ προσφέρουν μια 20ετή εγγύηση στους παραγωγούς, που σίγουρα τους διευκολύνει την πρόσβαση σε χρηματοδότηση. Επίσης οι παραγωγοί διευκολύνονται ως προς τη ρευστότητά τους καθώς τα έσοδα της ημερήσιας αγοράς προκαταβάλλονται σε ημερήσια βάση, ενώ οι όποιες επιστροφές προκύψουν γίνονται σε μηνιαία βάση. Σε κάθε περίπτωση απομένει να αποδειχθεί στην πράξη κατά πόσο το εργαλείο των διμερών συμβάσεων PPAs μπορεί να βοηθήσει στην ανάπτυξη της αγοράς.
Στο πρόσφατο Φόρουμ των Δελφών αναφέρατε ότι ο ΕΛΑΠΕ θα κλείσει με πλεόνασμα το 2021, χωρίς όμως να αποκρύψετε και τις ανησυχίες σας για τα διαρθρωτικά προβλήματα που υφίστανται. Θα θέλατε να μας σχολιάσετε πιο εκτενώς την κατάσταση όπως είναι σήμερα;
Η εικόνα του Ειδικού Λογαριασμού είναι θετική και μπορώ να σας πω ότι με βάση τα τρέχοντα δεδομένα έχει απορροφηθεί πλήρως η επίπτωση από την τελευταία μείωση του ΕΤΜΕΑΡ. Ο Ειδικός Λογαριασμός πλέον φαίνεται να έχει ξεφύγει οριστικά από τον κίνδυνο να καταστεί εκ νέου ελλειμματικός.
Να σημειώσω ότι σύμφωνα με τα τελευταία διαθέσιμα στοιχεία του Ειδικού Δελτίου ΕΛΑΠΕ το πλεόνασμα για το τέλος του 2021 διαμορφώνεται στα 172 εκατ. ευρώ, ως αποτέλεσμα των μέτρων που ελήφθησαν τον περασμένο Νοέμβριο από το ΥΠΕΝ και βοήθησαν να αντιμετωπιστούν πλήρως οι επιπτώσεις στον ΕΛΑΠΕ από την κρίση της πανδημίας.
Μια ακόμη θετική εξέλιξη για τον ΕΛΑΠΕ έρχεται από το χρηματιστήριο των ρύπων όπου οι τιμές έφτασαν ακόμη και τα 55 ευρώ/τόνος. Υπενθυμίζεται ότι στον ειδικό λογαριασμό κατευθύνεται το 78% των εσόδων από τις δημοπρασίες των συνολικά 20.855.000 δικαιωμάτων που προβλέπεται να εκπλειστηριάσει εντός του 2021 ο ΔΑΠΕΕΠ. Με βάση τις αρχικές εκτιμήσεις , με την τιμή των δικαιωμάτων στα 37,45 ευρώ/τόνος το έσοδο για τον ΕΛΑΠΕ υπολογιζόταν στα 609 εκατ. ευρώ. Ωστόσο με την τιμή των δικαιωμάτων πάνω από τα 50 ευρώ το τόνος, το έσοδο για τον ΕΛΑΠΕ αυξάνεται σημαντικά και μπορεί να ξεπεράσει ακόμη και τα 800 εκατ. ευρώ, ενισχύοντας αντίστοιχα το πλεόνασμα του λογαριασμού
Η αυξημένη διείσδυση των ΑΠΕ τι επίπτωση έχει στον ΕΛΑΠΕ;
Η αυξημένη διείσδυση των ΑΠΕ έχει καταρχάς θετική επίπτωση στο συνολικό κόστος της αγοράς και μειώνει τις τιμές. Ως προς την επίπτωση στον ΕΛΑΠΕ, αξίζει να δούμε τι συνέβη την Κυριακή 9 Μαΐου όταν και καταγράφηκε, σύμφωνα και με τις επίσημες ανακοινώσεις του ΑΔΜΗΕ ρεκόρ στην παραγωγή πράσινης ενέργειας. Όταν λάβαμε στο ΔΑΠΕΕΠ από τον ΑΔΜΗΕ τα δεδομένα της εκκαθάρισης εκείνης της εβδομάδας διαπιστώσαμε ότι εκτός από το ρεκόρ της παραγωγής είχαμε και ρεκόρ εσόδων για τον ΕΛΑΠΕ. Και αυτό παρά το γεγονός ότι η μαζική παραγωγή των ΑΠΕ μείωσε την τιμή της αγοράς και για 3 ώρες είχαμε τιμές κοντά στο μηδέν.
Σύμφωνα λοιπόν με τα στοιχεία της εκκαθάρισης εκείνης της εβδομάδας ο ΕΛΑΠΕ όχι μόνο δε βγήκε ζημιωμένος αλλά είχε επιπλέον έσοδα 5,43 ευρώ η μεγαβατώρα. Κατά συνέπεια, αυτό που συνέβη στην πράξη μας δείχνει ότι η υψηλή διείσδυση των ΑΠΕ δεν επηρεάζει κατ᾽ ανάγκη αρνητικά τον ΕΛΑΠΕ, ενώ σίγουρα βοηθά στη μείωση του συνολικού κόστους της αγοράς.