Σε αγκάθι με άγνωστες επιπτώσεις για την αγορά αναδεικνύεται το πρόβλημα  του ελλείμματος του Ειδικού Λογαριασμού Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας. Ο Σύνδεσμος Παραγωγών Ενέργειας με Φωτοβολταϊκά (ΣΠΕΦ) επιρρίπτει τις ευθύνες για την κατάσταση που έχει δημιουργηθεί στην ηγεσία του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και την πολιτική που επέλεξε να ακολουθήσει στο θέμα, ενώ πληροφορίες θέλουν τους ιδιώτες παραγωγούς να εξετάζουν την πιθανότητα ανάληψης δυναμικών κινητοποιήσεων, ενδεχομένως ακόμη και της προσφυγής στη δικαιοσύνη!

Από την πλευρά του, ο υπουργός Κωστής Χατζηδάκης δεσμεύτηκε να ξεκινήσει ευρύ διάλογο για το έλλειμμα του ΕΛΑΠΕ και τις μειωμένες εισπράξεις ΕΤΜΕΑΡ. «Έχω στο μυαλό μου εξίσου τους επενδυτές στο χώρο των ΑΠΕ -τους οποίους υποστηρίζουμε- καθώς και τους καταναλωτές συμπεριλαμβανομένων και των επιχειρήσεων, που πλήττονται από τον κορωνοϊό. Με ενδιαφέρει επίσης η πορεία των βασικών πυλώνων του ενεργειακού συστήματος, ξεχωρίζοντας τη ΔΕΗ. Διότι με ενδιαφέρει ό,τι έχει επιτευχθεί στη ΔΕΗ με τη μία ή με την άλλη κίνηση, να μην σπαταληθεί», επισήμανε προ ημερών ο κ. Χατζηδάκης, εξηγώντας τις παραμέτρους που θα  συνεκτιμηθούν για την εξεύρεση μιας συνεκτικής λύσης, που, όπως ανέφερε, θα κινείται στο πλαίσιο που θα δημιουργήσει η έναρξη του νέου μοντέλου της αγοράς ενέργειας (target model) την 1h Νοεμβρίου.

Όπως τόνισε ο υπουργός, η δίκαιη, όπως τη χαρακτήρισε, λύση για τη στήριξη της αγοράς ΑΠΕ θα λαμβάνει υπόψη τόσο τις επιπτώσεις της πανδημίας του κορωνοϊού, όσο και τις χρόνιες στρεβλώσεις της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας και θα προκύψει μετά από ουσιαστικό διάλογο με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς (βιομηχανία, προμηθευτές,  αγορά ΑΠΕ) που θα εκκινήσει έως το τέλος του έτους.

Μιλώντας για τον  ΕΛΑΠΕ υποστήριξε πως το έλλειμμα προέκυψε κατά κύριο λόγο από τις παρενέργειες της πανδημίας στην αγορά ενέργειας, καθώς μειώθηκε η ζήτηση για ενέργεια και συνεπώς και τα έσοδα του ΕΤΜΕΑΡ και τόνισε ότι αυτό είναι πρόβλημα για τους παραγωγούς ΑΠΕ, που όμως «δεν πρέπει να μετακυλιστεί στους καταναλωτές.»

Η απάντηση του ΣΠΕΦ στα επιχειρήματα του Υπουργού, ήταν άμεση. Ο Σύνδεσμος εξέδωσε σε διάστημα λίγων ημερών δύο μελέτες,  με τις οποίες απορρίπτει τον ισχυρισμό του κ. Χατζηδάκη ότι για όλα ευθύνεται η πανδημία του κορονοϊού και επιρρίπτει την χρεωκοπία, όπως τονίζει, του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ στην μείωση του ΕΤΜΕΑΡ.  Όπως αναφέρει ο Σύνδεσμος, το Υπουργείο Ενέργειας αποφάσισε μέσω της μείωσης του ΕΤΜΕΑΡ και μάλιστα αναδρομικά από 01/01/19, να αποστερήσει περί τα 200 εκ. ευρώ ετησίως, ή 400 εκατ. ευρώ σωρευτικά, έως το τέλος του 2020, από τον Ειδικό Λογαριασμό ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ), απ' όπου δηλαδή πληρώνεται η παραγωγή από τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και στη συνέχεια να αρχίσει να διαρρέει πως δήθεν η κρίση του COVID-19 ευθύνεται για την εκτροπή των αποτελεσμάτων του ΕΛΑΠΕ. Ως γνωστό, στον ΕΛΑΠΕ συγκεντρώνονται τα ποσά που καταβάλλουν οι καταναλωτές μέσω των λογαριασμών ρεύματος (Ειδικό Τέλος Μείωσης Αέριων Ρύπων-ΕΤΜΕΑΡ). Τα ποσά αυτά μειώθηκαν κατά 25% τον Σεπτέμβριο του 2019 με απόφαση του κ. Χατζηδάκη, ο οποίος ταυτόχρονα επέβαλε αύξηση 15% στα τιμολόγια της ΔΕΗ, με το επιχείρημα ότι έτσι θα διέσωζε την επιχείρηση. Πράγματι, η Επιχείρηση επέστρεψε στην κερδοφορία, χωρίς να είναι όμως σαφές το εάν και κατά πόσο συνέβαλε σε αυτό η αύξηση στα τιμολόγια και κατά πόσο η ραγδαία μείωση των τιμών του φυσικού αερίου, λόγω της πανδημίας.

Από την άλλη πλευρά, όμως, προέκυψε σοβαρό πρόβλημα με τους παραγωγούς ΑΠΕ οι οποίοι προσδοκούσαν σε κέρδη απο αυμβόλαια που, σε ορισμένες περιπτώσεις, είχαν συναφθεί σε υψηλές τιμές. Οι φορείς των ΑΠΕ προειδοποιούσαν έκτοτε ότι το πλεόνασμα του ΕΛΑΠΕ θα εξανεμιζόταν και θα προέκυπτε σοβαρό έλλειμμα. 

Σύμφωνα με το περιεχόμενο της αναλογιστικής αυτής μελέτης ο Σύνδεσμος Παραγωγών Ενέργειας με Φωτοβολταϊκά αντικρούει τους ισχυρισμούς του ΥΠΕΝ και υποστηρίζει πως η μείωση του ΕΤΜΕΑΡ ήταν εξ’ αρχής απολύτως εσφαλμένη. Μόνη της η μείωση του ΕΤΜΕΑΡ οδηγεί ακόμη και χωρίς συνθήκες COVID-19 τον λογαριασμό σε σωρευτικό έλλειμα -61 εκατ. ευρώ στο τέλος του 2020 ή -131 εκατ. ευρώ αν συνυπολογιστεί και το θεσμοθετημένο μαξιλάρι των 70 εκατ. ευρώ που θα έπρεπε εκ του Νόμου να διατηρείται. Αντίθετα αν το ΕΤΜΕΑΡ δεν μειωνόταν, ο ΕΛΑΠΕ θα μπορούσε να ανταπεξέλθει στην πανδημία του COVID-19 καταλήγοντας στο τέλος του 2020 σε σωρευτικό πλεόνασμα 73 εκατ. ευρώ ή 3 εκατ. ευρώ αφαιρουμένου του μαξιλαριού που θα έπρεπε εκ του Νόμου να διατηρείται.

«Σε κάθε περίπτωση μας προκαλεί απορία το πως η ηγεσία του ΥΠΕΝ πέρυσι φαντάστηκε και συνεχίζει να φαντάζεται την αφαίρεση πόρων από τον ΕΛΑΠΕ μέσω της μείωσης του ΕΤΜΕΑΡ προς όφελος της ΔΕΗ, χωρίς μάλιστα κάποια στιγμή να πρέπει να το επαναφέρει ώστε να ισοσκελιστεί ο Λογαριασμός και να μην συνεχίσει σε αρνητικό έδαφος», επισημαίνεται, μεταξύ άλλων, στην ίδια μελέτη.

Ταυτόχρονα, στη δεύτερη μελέτη που αφορά σε μια ανάλυση των οικονομικών αποτελεσμάτων της ΔΕΗ, και δημοσιεύτηκε στις 14/10, αναφέρονται, μεταξύ άλλων τα εξής:

1. Η ΔΕΗ εξοικονόμησε 260.2 εκατ. ευρώ το Α’ 6μηνο 2020 από αγορές ρεύματος από τρίτους (τούτο και λόγω της αυξημένης διείσδυσης των ΑΠΕ που μειώνουν το χονδρεμπορικό κόστος του ρεύματος) ως προς το αντίστοιχο περυσινό διάστημα, και δεν προκύπτει να χρειάζεται και τα 69.9 εκατ. ευρώ του ΕΤΜΕΑΡ ανά 6μηνο που της αναλογούν με βάση το ~70% μερίδιο της στην αγορά από τη συνολική μείωση, με αντίτιμο μάλιστα την χρεοκοπία του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ). 

2. Η ΔΕΗ αναφορικά με την μείωση κατά -31% της ιδίας παραγωγής της το Α’ 6μηνο του 2020 στις 9 TWh από 13 TWh το αντίστοιχο περυσινό διάστημα (Έκθεμα 6), τη στιγμή μάλιστα που ο τζίρος της σχεδόν δεν μειώθηκε (Έκθεμα 7), θα μπορούσε και θα έπρεπε από αλλού -αν δεν το έκανε ήδη- να εξοικονομήσει επιπλέον περιθώριο κέρδους (margin), πέραν δηλαδή αυτού που θεαματικά ήδη εμφανίζει.

3. Η ΔΕΗ δημοσίευσε κέρδη EBITDA Α’ 6μήνου 2020 στα 457.3 εκατ. ευρώ από 9.3 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο περυσινό διάστημα, ενώ για το 2019 ανακοίνωσε 798.9 εκατ. ευρώ από 184.4 εκατ. ευρώ το 2018.   Η ανάκαμψη αυτή είναι πράγματι τόσο θεαματική που καθιστά εν τοις πράγμασι ανούσια τη συνεισφορά των 70 εκατ. του ΕΤΜΕΑΡ σε εξαμηνιαία βάση και μάλιστα δίχως τέλος, αφού η Πολιτεία φαίνεται πως διστάζει στην αντιστροφή της αναδιανομής που έγινε πέρυσι τον Αύγουστο υπέρ της ΔΕΗ (μείωση ΕΤΜΕΑΡ ώστε να αποσβεστεί μέρος της αύξησης των τιμολογίων της ΔΕΗ).

Διάλογος με στοιχεία και όχι λαϊκίστικες κορώνες 

Μιλώντας στο energia.gr ο κ. Στέλιος Λουμάκης, πρόεδρος του ΣΠΕΦ είπε πως αυτή είναι η πραγματικότητα σχετικά με το ποιος ευθύνεται για τη χρεωκοπία του Ειδικού Λογαριασμού. "Με την αναλογιστική μελέτη μας βάζουμε τα πράγματα στη θέση τους. Φαίνεται ξεκάθαρα ότι δεν είναι ο COVID που διέλυσε τον ΕΛΑΠΕ αλλά η μείωση του ΕΤΜΕΑΡ. Για να το πω επιγραμματικά, με τη μείωση του ΕΤΜΕΑΡ στην οποία προέβη ο υπουργός και COVID να μην υπήρχε, ο λογαριασμός θα παρέμενε χρεωκοπημένος, Αντίθετα αν δεν μείωνε το ΕΤΜΕΑΡ, ακόμη και με την πανδημία θα είμασταν πλεονασματικοί."

Ο κ. Λουμάκης συνέχισε λέγοντας πως η ΔΕΗ καρπώθηκε από τη μείωση του ΕΤΜΕΑΡ το 70%, δηλαδή 70 εκατ. στο εξάμηνο ή 140 εκατ. σε ετήσια βάση. «Με βάση τα οικονομικά αποτελέσματα της ΔΕΗ προκύπτει, όμως, ότι δεν είχε ανάγκη τα 70 εκατ. ευρώ που οδήγησαν στην πτώχευση του Ειδικού Λογαριασμού», τόνισε.

«Εμείς, τον όποιο διάλογο θέλει ο υπουργός να κάνουμε, θα τον κάνουμε τεχνοκρατικά με ψυχραιμία και όχι με λαϊκίστικες κορώνες. Αυτή τη στιγμή έχει χρεωκοπήσει ο Ειδικός Λογαριασμός ΑΠΕ για να υπερκερδοφορήσει η ΔΕΗ και το τονίζω», υποστήριξε ο ίδιος και συνέχισε: «Εκείνο που είναι σαφές σε εμάς, είναι ότι δεν πρέπει -και θα το πούμε ευθέως στον υπουργό - να συγχέει τον εαυτό του με τον κ. Παπαγεωργίου το 2012. Ο κ. Παπαγεωργίου παρέλαβε έναν διαλυμένο Ειδικό Λογαριασμό, σοβαρά ελλειμματικό, τις ΑΠΕ, με μεταξύ τους κολοσιαίες οικονομικές διαφορές στις αποδώσεις και τη χώρα σε Μνημόνιο. Ο κ. Χατζηδάκης παρέλαβε έναν πλεονασματικό Ειδικό Λογαριασμό με 178 εκατ. ευρώ σωρρευτικά, και άλλαξε τους τρέχοντες όρους. Το γεγονός λοιπόν ότι μέσα σε μόλις 14 μήνες, μόνο με τη μείωση του ΕΤΜΕΑΡ, κατάφερε να χρεωκοπήσει τον ΕΛΑΠΕ!» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Λουμάκης.

Ο πρόεδρος του ΣΠΕΦ είπε, ακόμη ότι οι μελέτες που εκπόνησε ο Σύνδεσμος, δημοσιεύτηκαν για να μπορέσει να γίνει ένας διάλογος που θα βασίζεται σε πραγματικά δεδομένα. «Περιμένουμε από τον υπουργό να αντιληφθεί το λάθος του, να ανασκευάσει όσο είναι καιρός και πάνω από όλα να καταλάβει ότι ακόμη και αν ξαναδώσει πίσω το ΕΤΜΕΑΡ στον ΕΛΑΠΕ, με όποιο τρόπο αυτός κρίνει, η ΔΕΗ δεν θα υποστεί καμία ζημία», υποστήριξε.    

Τέλος, αναφερόμενος στο ζήτημα της ΔΕΗ, ο κ. Λουμάκης ισχυρίστηκε πως ο ΕΛΑΠΕ χρεωκόπησε, καθώς και οι ιδιώτες που πληρώνονται από αυτόν, αποκλειστικά και μόνο επειδή έπρεπε να διογκωθεί η αξία της Δημόσιας Επιχείρησης ώστε να πωληθεί με πιο ευνοϊκό τίμημα...