Ένα σκληρό μπρα-ντε-φερ έχει αρχίσει να διαδραματίζεται πίσω από τις κλειστές πόρτες των συνεδριάσεων κορυφαίων ευρωπαϊκών και διεθνών οργανισμών. Βόρειοι και νότιοι Ευρωπαίοι, αλλά και μεγάλες χώρες πέραν την Ευρώπης, διαγκωνίζονται για την αναγκαιότητα ή μη της επιβολής ενός νέου περιβαλλοντικού φόρου. Οι πρώτοι πιέζουν για την επιβολή του και οι δεύτεροι αντιστέκονται σθεναρά. Ο λόγος της κόντρας;
Το ζήτημα της ανάγκης αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και του περιβάλλοντος γενικότερα έχει αρχίζει να ανεβαίνει πολύ ψηλά στην ατζέντα της διεθνούς κοινότητας και, πλέον, εμφανίζεται ως βασικό ζήτημα σε θεσμούς όπως το Συμβούλιο Υπουργών Οικονομικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της Ευρωζώνης, δηλαδή το ECOFIN και το Eurogroup. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι στο ECOFIN, που πραγματοποιήθηκε τον περασμένο μήνα στο Ελσίνκι, συζητήθηκε εκτενώς η συγκεκριμένη προοπτική, ενώ το ίδιο έγινε και στο πρόσφατο άτυπο συμβούλιο υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης.
"Πάγος" από Αθήνα
Στη λογική "ο ρυπαίνων πρέπει πληρώνει", στο τραπέζι των οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης έχουν αρχίσει να πέφτουν προτάσεις για το ποιος θα τον πληρώνει, σε ποιους κλάδους θα πρέπει να επιβληθεί και πόσος θα είναι. Η συζήτηση για το ενδεχόμενο επιβολής νέου πράσινου φόρου υποχρέωσε τις προηγούμενες μέρες τον υπουργό Οικονομικών, Χρήστο Σταϊκούρα, να βάλει "πάγο" στις προτάσεις Ευρωπαίων ομολόγων του να μπει ο νέος φόρος στη ναυτιλία και τις αεροπορικές μεταφορές. Θεωρούνται από την κυβέρνηση ως ίσως οι δύο από τους σημαντικότερους κλάδους της ελληνικής οικονομίας, καθώς επηρεάζουν άμεσα το κόστος του ελληνικού τουριστικού προϊόντος, που με τη σειρά του επηρεάζει την οικονομική δραστηριότητα. Ως αντιστάθμιση για αυτό το άτυπο ελληνικό βέτο στο ενδεχόμενο να επιβληθεί πράσινος φόρος σε σημαντικές οικονομικές δραστηριότητες, ο υπουργός Οικονομικών ανέπτυξε στους ομολόγους του τα βήματα που έχει αποφασίσει να κάνει η ελληνική κυβέρνηση στο πλαίσιο των προσπαθειών της για την προστασία του περιβάλλοντος. Ανέφερε, μεταξύ άλλων, την κυβερνητική απόφαση για την εξάλειψη των πλαστικών μίας χρήσης έως τα μέσα του 2021, αλλά και την απόφαση για το κλείσιμο των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ το αργότερο έως το 2028.
Θα πρέπει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι στα επιχειρήματα της ελληνικής πλευράς για την απόκρουση του ενδεχομένου να επιβληθεί ένας νέος περιβαλλοντικός φόρος είναι και το γεγονός ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε μια από τις πρώτες θέσεις μεταξύ των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης όσον αφορά το μερίδιο των φορολογικών εσόδων από φόρους που συνδέονται με την προστασία του περιβάλλοντος. Για παράδειγμα, μέρος της φορολογίας στα καύσιμα έχει χαρακτηριστεί ως περιβαλλοντική, τα τέλη κυκλοφορίας των οχημάτων συνδέονται με τους εκπεμπόμενους ρύπους, ενώ εφαρμόζεται και η ευρωπαϊκή νομοθεσία για τους ρύπους της βιομηχανίας.
Για κάθε ενδεχόμενο, πάντως, στο οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης ετοιμάζουν απάντηση στις πιέσεις, που, όπως όλα δείχνουν, θα συνεχιστούν και θα ενταθούν το επόμενο χρονικό διάστημα.
Ε.Ε - Παγκόσμια Τράπεζα
Η συζήτηση για το ενδεχόμενο επιβολής ενός νέου πράσινου φόρου έχει ξεκινήσει και εντείνεται και σε διεθνές επίπεδο. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι στην πρόσφατη Ετήσια Σύνοδο της Παγκόσμιας Τράπεζας στην Ουάσινγκτον, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έκρουσε τον κώδωνα του κινδύνου για τον κίνδυνο της κλιματικής αλλαγής και την αναγκαιότητα χρησιμοποίησης και δημοσιονομικών εργαλείων για την αντιμετώπισή του. Στην έκθεση για τη διεθνή δημοσιονομική πολιτική ("Fiscal Monitor Report") έθεσε το ζήτημα στην οικονομική του βάση και κάλεσε τις χώρες όλου του κόσμου να λάβουν μέτρα για συγκράτηση των εκπομπών αέριων ρύπων.
Παράλληλα, έχει ήδη ανατεθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) η μελέτη για τις μεγάλες ανατροπές που θα φέρει ένας νέος πράσινος φόρος, καθώς και σε ποιες περιοχές οικονομικής δραστηριότητας μπορεί να επιβληθεί. Οι ανακοινώσεις του διεθνούς οργανισμού θεωρούνται ζήτημα χρόνου και θα αφορούν κατά κύριο λόγο το ποιοι κλάδοι επιβαρύνονται υπερβολικά με ειδικούς ή περιβαλλοντικούς φόρους διεθνώς και ποιοι όχι. Αρχές Σεπτεμβρίου, επίσης, ειδική Ομάδα Εργασίας της Κομισιόν κατέθεσε προτάσεις για να αλλάξουν πλήρως οι σκοποί και η δομή των φόρων στα ενεργειακά προϊόντα, με σαφείς αναφορές και στα ναυτιλιακά καύσιμα.
Από όλα τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι η συζήτηση για την επιβολή ενός νέου πράσινου φόρου μόνο θεωρητική δεν είναι πλέον και έχει προχωρήσει σημαντικά. Στο πρόσφατο ECOFIN το ζήτημα έθεσαν υπουργοί Οικονομικών κυρίως των βόρειων ευρωπαϊκών χωρών. Ο υπουργός Οικονομικών τόνισε πως η ελληνική κυβέρνηση είναι αντίθετη σε επιβολή εντός τέτοιου φόρου. Μαζί με την Ελλάδα, εκδήλωσαν την αντίδρασή τους και άλλες χώρες του Νότου που εξαρτώνται από τον τουρισμό, τη ναυτιλία και τις ακτοπλοϊκές συνδέσεις.
Οι εναλλακτικές
Με δεδομένο, όμως, ότι ο σχεδιασμός προχωρά για την επιβολή σε πανευρωπαϊκό επίπεδο νέας φορολογίας συνδεδεμένης με την προστασία του περιβάλλοντος, που, όμως, θα πλήξει την ελληνική οικονομία, η οποία σε μεγάλο βαθμό έχει ενσωματώσει περιβαλλοντικούς φόρους, στην κυβέρνηση αναζητούν λύση για την περίπτωση που το σχέδιο επιβολής του προχωρήσει και σε τομείς όπου θίγονται συμφέροντα της χώρας.
Ως πρώτη εναλλακτική λύση θεωρούν στο υπουργείο Οικονομικών τη μείωση του ΦΠΑ στην ακτοπλοΐα, από 24% σε 13%, για να μην αυξηθεί το μεταφορικό κόστος επιβατών και προϊόντων στη νησιωτική Ελλάδα. Η δεύτερη επιλογή είναι η μείωση φόρων κατανάλωσης στα καύσιμα.
(από www.capital.gr)