Καθηγητής Νικόλαος Ε. Φαραντούρης: Πρόεδρος της Νομικής Επιτροπής της EUROGAS, Διεθνούς Ένωσης 45 Ενεργειακών Εταιρειών στον Τομέα του Φυσικού Αερίου

Καθηγητής Νικόλαος Ε. Φαραντούρης: Πρόεδρος της Νομικής Επιτροπής της EUROGAS, Διεθνούς Ένωσης 45 Ενεργειακών Εταιρειών στον Τομέα του Φυσικού Αερίου
energia.gr
Τρι, 27 Αυγούστου 2019 - 13:49

Πρόεδρος της Νομικής Επιτροπής της EUROGAS στις Βρυξέλλες, της διεθνούς ένωσης των 45 ενεργειακών εταιρειών στον τομέα του φυσικού αερίου, o πρώτος, μάλιστα, Έλληνας, που κατέχει αντίστοιχη θέση είναι ο καθηγητής της Ευρωπαϊκής Έδρας Jean Monnet στο Ευρωπαϊκό Δίκαιο Ενέργειας & Ανταγωνισμού και Μεταφορών στο Πανεπιστήμιο Πειραιώς, κ. Νικόλαος Ε. Φαραντούρης

Παράλληλα, είναι Διευθυντής Νομικών Υπηρεσιών της ΔΕΠΑ ΑΕ ενώ έχει θητεύσει ως μέλος της Ελληνικής Επιτροπής Ανταγωνισμού, νομικός σύμβουλος στο Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας  και εκπρόσωπος της Ελλάδος σε Ευρωπαϊκούς και διεθνείς οργανισμούς (UNCITRAL, IMO κ.α.), μέλος ΔΣ και  Πρόεδρος (υπηρεσιακός) της ΔΕΠΑ A.E. και Πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Πανεπιστημιακών Ευρωπαϊκών Σπουδών (ECSA Greece). Ας σημειωθεί ότι ο καθηγητής Φαραντούρης την περίοδο 2014-2017 οργάνωσε και διηύθυνε το πρώτο και το πλέον δημοφιλές διεπιστημονικό Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα στην Ελλάδα αφιερωμένο στην Στρατηγική, Δίκαιο & Οικονομικά της Ενέργειας, στο Τμήμα Διεθνών & Ευρωπαϊκών σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς. Είναι Μέλος της Επιτροπής Ενέργειας της Ακαδημίας Αθηνών.

Γενικότερα, ο καθηγητής Φαραντούρης ειδικεύεται σε θέματα ευρωπαϊκού δικαίου και ευρωπαϊκών πολιτικών, ανταγωνισμού, ελευθέρωσης αγορών, ενέργειας και μεταφορών, προστασίας του περιβάλλοντος και διεθνούς οικονομικού δικαίου. Όπως, άλλωστε, τονίζει, ο ίδιος, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα «Καθημερινή» (19/11/2018), υπογραμμίζει ότι η πολυμορφία των επιστημονικών του ενασχολήσεων προέρχεται από τον ίδιο τον χαρακτήρα του ενεργειακού κλάδου: «Ο τομέας της ενέργειας συναρπάζει με την εγγενή διεπιστημονικότητα των θεμάτων: διεθνείς σχέσεις, οικονομία, δίκαιο, πολιτική, τεχνολογία, κι ακόμη, ψυχολογία και ανθρώπινη συμπεριφορά, υγεία, οικολογία. Όλα συναρμόζουν και αλληλεπιδρούν στη λήψη κάθε μικρής ή μεγάλης απόφασης στο πεδίο της ενέργειας, είτε πρόκειται για την κατασκευή ενός αγωγού είτε για την υιοθέτηση μιας πιο φιλικής προς το περιβάλλον ενεργειακής νομοθεσίας».

Παράλληλα, ως έμπειρος παρατηρητής και με μακρά εμπειρία στον χώρο της ενέργειας, ο καθηγητής Νικόλαος Φαραντούρης αναλύει σε βάθος την κατάσταση που εκδιπλώνεται σήμερα στην «εύφλεκτη», αλλά όλο και πιο ενδιαφέρουσα ενεργειακά Ανατολική Μεσόγειο, όπως αυτή εκδηλώνεται μέσα από το ενδιαφέρον των εταιρειών που δραστηριοποιούνται στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας. Όπως εξηγεί ο καθηγητής Φαραντούρης, «οι εταιρείες που νόμιμα επιχειρούν στην Κυπριακή Δημοκρατία είναι βασικά πολυεθνικές ενεργειακές εταιρείες (International Oil Companies - IOC), οι οποίες ενδιαφέρονται αποκλειστικά για τη μεγιστοποίηση των κερδών τους και εν τέλει τη διανομή μερίσματος στους μετόχους τους… Η παρουσία πολυεθνικών ενεργειακών εταιρειών στην Κύπρο μαρτυρεί ισχυρή προσδοκία κέρδους, παρά τα ενδεχόμενα ρίσκα (τεχνικά, οικονομικά, γεωπολιτικά κ.λπ.), σύμφυτα άλλωστε με κάθε επιχείρηση έρευνας και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων διεθνώς. Είναι προφανές ότι όλα αυτά τα στάθμισαν προσεκτικά πριν λάβουν την απόφαση να επιχειρήσουν στην περιοχή βάσει του διεθνούς δικαίου και των (μόνων) νόμιμων συμβάσεων με την Κυπριακή Δημοκρατία», τονίζει σε πρόσφατη συνέντευξή του στην εφημερίδα «ΤΟ ΒΗΜΑ» (04/08/2019), συμπληρώνοντας με νόημα: «Και ασφαλώς οι πολυεθνικές αυτές εταιρείες δεν "σύρθηκαν" σε ένα τέτοιο εγχείρημα από τις κυβερνήσεις των χωρών στις οποίες είτε εδρεύουν ή με τις οποίες συνδέονται ιστορικά, επιχειρηματικά κ.ά.», ενώ, αντίθετα, ήταν οι χώρες προέλευσης ενεργειακών κολοσσών όπως η ExxonMobil και η Total που έδειξαν έτοιμες να προστατεύσουν τις αποφάσεις και τα συμφέροντα εταιρειών που έχουν αναλάβει συμβόλαια στην ΑΟΖ της «Μεγαλονήσου».

Παράλληλα, ο καθηγητής Φαραντούρης εκφράζει τη βεβαιότητα ότι το πρόγραμμα εξορύξεων της Κύπρου δεν θα ανασταλεί υπό την πίεση «παράνομων λεονταρισμών», υπογραμμίζοντας και την στήριξη της ΕΕ σε ενεργειακά έργα κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος. Όπως επισημαίνει ο καθηγητής Ευρωπαϊκού Δικαίου Ενέργειας & Ανταγωνισμού και Μεταφορών στο ΠΑ.ΠΕΙ., η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα άλλα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης διαθέτουν, μετά και την ρωσο-ουκρανική κρίση φυσικού αερίου, εκτεταμένες εξουσίες, που τούς δίνουν τη δυνατότητα να στηρίξουν ένα ενεργειακό έργο χορηγώντας τις σχετικές άδειες και εγκρίσεις αλλά και γενναία χρηματοδότηση. Σε αυτό το πλαίσιο, πρότζεκτ ελληνικού ενδιαφέροντος, όπως ο ελληνοβουλγαρικός διασυνδετήριος αγωγός IGB, ο ΤΑΡ, αλλά και o East Med, που φιλοδοξεί να μεταφέρει το αέριο της Ανατολικής Μεσογείου στην Ευρώπη μέσω Κύπρου και Ελλάδος, «θεωρούνται από την ΕΕ ότι ενισχύουν την ενεργειακή ασφάλεια και προάγουν τη διασύνδεση των ενεργειακών δικτύων στην Ευρώπη, γι' αυτό και έχουν υποστηριχθεί θεσμικά, ρυθμιστικά και οικονομικά», σημειώνει ο καθηγητής Φαραντούρης. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, επισημαίνει και τη σημασία των αντεγκλήσεων μεταξύ Κομισιόν και Συμβουλίου για τον αγωγό Nord Stream II για τη «διπλωματία των αγωγών» αναφορικά με πρότζεκτ που αφορούν τη ΝΑ Ευρώπη και, άρα, και τη χώρα μας.

Αναφερόμενος στο παγκόσμιο ενεργειακό περιβάλλον της αγοράς φυσικού αερίου, ο Πρόεδρος της Νομικής Επιτροπής της EUROGAS εξαίρει την πλήρη ανατροπή δεδομένων που έχει επιφέρει η μετατροπή των ΗΠΑ, τα τελευταία χρόνια, από βασικό εισαγωγέα ενέργειας σε κύριο εξαγωγέα, χάρη στην «επανάσταση» του σχιστολιθικού αερίου αλλά και την επιθετική πολιτική εξαγωγών LNG της κυβέρνησης Τραμπ. Όπως τονίζει, η διαμάχη ανάμεσα στην αμερικανική βιομηχανία, που επιθυμούσε την εξαγωγή φθηνών ενεργειακών πόρων, ώστε να καταφέρει να διατηρήσει την ανταγωνιστικότητά της, και των ενεργειακών εταιρειών, που, βλέποντας, τις τιμές να «κατρακυλούν» αναζήτησαν νέες αγορές σε Ευρώπη και Κίνα, επικράτησαν οι δεύτερες. Αυτό, σύμφωνα με τον καθηγητή Νικόλαο Φαραντούρη, είχε ως αποτέλεσμα «οι μεγάλοι τερματικοί σταθμοί υποδοχής LNG να μετατρέπονται την τελευταία πενταετία σε σταθμούς υγροποίησης αμερικανικού αερίου προς εξαγωγή», υπενθυμίζοντας ότι πρόσφατα και η Ελλάδα υποδέχθηκε ένα τέτοιο φορτίο.               

Και, όπως εξηγεί, μολονότι οι ποσότητες αυτές είναι ακόμη περιορισμένες στην Ευρώπη σε σχέση με τις «παραδοσιακές» παραλαβές μέσω αγωγών, κάθε νέα ποσότητα ασκεί πιέσεις στις τιμές. Απαντώντας στο ερώτημα αν η εξέλιξη αυτή σημαίνει και τη μακροπρόθεσμη «νίκη» του LNG έναντι των αγωγών, ο καθηγητής Φαραντούρης αναφέρει: «Στην πρόσφατη σύνοδο του EUROGAS στο Όσλο με αυτό το αντικείμενο, παρουσιάσαμε ότι το LNG διαδραματίζει ήδη κρίσιμο ρόλο στη διαμόρφωση των τιμών στην Ευρώπη και στη μετάβαση προς καθαρότερη ενέργεια. Δεν υποκαθιστά το αέριο αγωγού, αλλά σε συνδυασμό με αυτό μπορεί να είναι καταλύτης διαφοροποίησης, ανταγωνισμού και ανταγωνιστικότητας στο ενεργειακό χαρτοφυλάκιο μιας εταιρείας».

Είναι Διδάκτωρ Νομικής του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, επισκέπτης καθηγητής στο Παρίσι (XII), και  στο παρελθόν στα Πανεπιστήμια του Ρότερνταμ, της Δρέσδης, Bahtsesehir κ.α. Τέλος, ο Νικόλαος Ε. Φαραντούρης έχει εργαστεί ως δικηγόρος στην διεθνή τράπεζα επενδύσεων Goldman Sachs και στη διεθνή δικηγορική εταιρεία Norton Rose στο Λονδίνο, τις Βρυξέλλες και την Αθήνα σε υποθέσεις ευρωπαϊκού δικαίου, δικαίου του ανταγωνισμού, τραπεζικού δικαίου, μεταφορών και ενέργειας, ενώπιον διεθνών δικαιοδοτικών οργάνων, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.