Στις 5 Noεμβρίου ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επανέφερε σε πλήρη ισχύ τις κυρώσεις, που είχαν αρθεί με την πυρηνική συμφωνία του 2015 την οποία είχε διαπραγματευθεί η κυβέρνηση Ομπάμα, προσθέτοντας μάλιστα 300 νέες κατηγορίες στο εμπάργκο που περιλαμβάνουν τον πετρελαϊκό, τον ασφαλιστικό, τον ναυτιλιακό και τον τραπεζικό τομέα του Ιράν.
Ομως η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις οκτώ χώρες στις οποίες παραχώρησε η Ουάσιγκτον εξαίρεση έξι μηνών από το εμπάργκο κατά του Ιράν, ειδικά για τις αγορές πετρελαίου. Οι υπόλοιπες είναι οι Ιαπωνία, Ιταλία, Ινδία, Κίνα, Ταϊβάν, Τουρκία και Νότια Κορέα. Αλλά η εξαίρεση αυτή αφορά μόνον στην προμήθεια αργού των ελληνικών διυλιστηρίων, που ούτως ή άλλως έχουν ήδη στραφεί σε εναλλακτικούς προμηθευτές. Αντιθέτως, μεγάλη είναι η ελληνικών συμφερόντων έκθεση στις θαλάσσιες μεταφορές πετρελαίου από το Ιράν προς ολόκληρο τον κόσμο. Ειδικότερα οι Ελληνες πλοιοκτήτες κυριαρχούν στις εξαγωγές ιρανικού αργού, με 80 ελληνικά δεξαμενόπλοια να δραστηριοποιούνται σε αυτές τις μεταφορές το τελευταίο δωδεκάμηνο, σύμφωνα με τα στοιχεία της VesselsValue.
Η Κίνα και κάποιες άλλες χώρες έχουν δηλώσει ότι θα συνεχίσουν να προμηθεύονται ιρανικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο και μετά το εξάμηνο, αλλά οι αναλυτές εκτιμούν πως μετά τον Απρίλιο οι εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου του Ιράν θα μειωθούν στο ένα τρίτο. Πάνω απ’ όλα, όμως, οι πλοιοκτήτες Ελληνες και ξένοι είναι αμφίβολο κατά πόσο θα ρισκάρουν να συνεχίσουν το εμπόριο αυτό αφού αυτό θα σήμαινε πως μπορεί να μπουν στη λίστα της Ουάσιγκτον με τις εταιρείες που επειδή παραβιάζουν το εμπάργκο τιμωρούνται με απαγόρευση συναλλαγών με αμερικανικές εταιρικές οντότητες και απαγόρευση κατάπλου σε αμερικανικά λιμάνια.
Το εμπόριο αργού από το Ιράν έχει σημειώσει σημαντική αύξηση έπειτα από την άρση των αμερικανικών κυρώσεων τον Ιανουάριο του 2016. Εντός του 2018 οι συνολικές εξαγωγές ιρανικών φορτίων έφθασαν στο μέγιστο μέχρι τον Μάιο του 2018, οπότε και η Ουάσιγκτον ανακοίνωσε την απόφασή της να άρει τη συμμετοχή των ΗΠΑ στη συμφωνία του Ιράν επιβάλλοντας κυρώσεις. Πάντως, οι διεθνείς αγορές έχουν, εν πολλοίς, προεξοφλήσει την επαναφορά του εμπάργκο, ενώ οι δύο σημαντικότεροι πετρελαιοπαραγωγοί, Ρωσία και Σαουδική Αραβία, έχουν αυξήσει την παραγωγή τους για να καλύψουν πιθανές ελλείψεις.
Πάντως η Ε.Ε., που από την αρχή εξέφρασε την πρόθεση να διατηρήσει ενεργή τη συμφωνία και το εμπόριο με το Ιράν, δεν έχει έως τώρα καταφέρει να θέσει σε λειτουργία το όχημα ειδικού σκοπού που έχει σχεδιάσει για να συνεχίσει τις εμπορικές της συναλλαγές με το Ιράν, καθώς καμία τρίτη χώρα δεν δέχεται να φιλοξενήσει την έδρα του υπό τον φόβο να τεθεί εκτός πρόσβασης στο αμερικανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα.
(«Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ»)