Στις 4 Ιουλίου, με ανακοίνωσή του, ο Αναπληρωτής Υπουργός Περιβάλλοντος Σωκράτης Φάμελος σημείωνε ότι το ηλεκτρονικό περιβαλλοντικό μητρώο (ΗΠΜ) είναι ένα καινοτόμο επιχειρησιακό εργαλείο της περιβαλλοντικής πολιτικής, το οποίο μειώνει τη γραφειοκρατία, τον χρόνο και το κόστος των περιβαλλοντικών αδειοδοτήσεων μέσα από διαφανείς διαδικασίες.
Μία μέρα μετά, τo ΗΠΜ τέθηκε σε λειτουργία, μετατρέποντας "την υφιστάμενη αδειοδοτική διαδικασία σε μία ηλεκτρονική υπηρεσία τετάρτου επιπέδου για την περιβαλλοντική αδειοδότηση και την περιβαλλοντική συμπεριφορά" όπως είχε σημειώσει ο κ. Φάμελλος.
Η εγκύκλιος
Ωστόσο, η εγκύκλιος 68535/2397/10.10.2018 του Υπ. Περιβάλλοντος και Ενέργειας, που εκδόθηκε στις 10 Οκτωβρίου, προβλέπει την επιστροφή στην… (έντυπη, γραφειοκρατική) παράδοση της ηλεκτρονικής διαδικασίας.
Όπως αναφέρεται, κάθε μελέτη για την περιβαλλοντική αδειοδότηση πέρα από την ηλεκτρονική υποβολή στο κεντρικό σύστημα (όπου λαμβάνει Περιβαλλοντική Ταυτότητα - ΠΕΤ) πρέπει να κατατίθεται και ως πλήρης φάκελος σε έγγραφη μορφή στην Αρχή που αδειοδοτεί για να λάβει αριθμό πρωτοκόλλου. Ο φάκελος αυτός θα πρέπει να περιέχει την ηλεκτρονική Περιβαλλοντική Ταυτότητα (το αποδεικτικό δηλαδή ότι έχει υποβληθεί online) αλλά και… ψηφιακή υπογραφή από το Φορέα του Έργου/Δραστηριότητας, όσο και από τον Μελετητή. Δεν πρόκειται περί λάθους διατύπωσης: η εγκύκλιος προβλέπει ότι ο φυσικός-χάρτινος φάκελος πρέπει να περιλαμβάνει ψηφιακή υπογραφή!
"Ο φορέας του έργου υποβάλει αίτηση με την ΠΕΤ του έργου/δραστηριότητας στο πρωτόκολλο της Αρμόδιας Περιβαλλοντικής Αρχής, με συνημμένο το έντυπο αντίγραφο της Μελέτης, προκειμένου αυτή να λάβει αριθμό πρωτοκόλλου". Αυτά αφορούν όσα έχουν υποβληθεί, ήδη, ηλεκτρονικά και οι αρμόδιες υπηρεσίες τα βλέπουν ήδη online!
Το παράλληλο έντυπο σύστημα αδειοδότησης
Όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς, η εγκύκλιος επιβάλλει ένα παράλληλο, χειρόγραφο και έντυπο σύστημα περιβαλλοντικής αδειοδότησης.
Η αιτία; "Ειδικά, κατά τη διάρκεια της πρώτης περιόδου λειτουργίας (σ.σ.: αν και δεν προσδιορίζεται ο χρονικός ορίζοντας πρώτης περιόδου λειτουργίας) του ΗΠΜ δύναται, κατά την κρίση της Αρμόδιας Περιβαλλοντικής Αρχής, να ακολουθείται" διαφορετική διαδικασία. Ποια είναι αυτή;
"Ο Φορέας του έργου υποβάλλει αίτημα συνοδευόμενο από έντυπο αντίγραφο Μελέτης, στο πρωτόκολλο της Αρμόδιας Περιβαλλοντικής Αρχής, σύμφωνα με τη μέχρι σήμερα ακολουθούμενη διαδικασία και αμελλητί ενημερώνεται για την υποχρέωσή του, να αναρτήσει τη Μελέτη στο ΗΠΜ. Η ενημέρωση είναι δυνατό να γίνεται είτε από τους διοικητικούς υπαλλήλους είτε από το χειριστή της υπόθεσης. Η Μελέτη που υποβάλλεται, πρέπει υποχρεωτικά να είναι ψηφιακά υπογεγραμμένη τόσο από το Φορέα του Έργου/Δραστηριότητας, όσο και από το Μελετητή".
Με άλλα λόγια, αντί να χρησιμοποιείται υποχρεωτικά το ΗΠΜ για την υποβολή των μελετών περιβαλλοντικής αδειοδότησης, θα μπορεί να υποβάλλεται πλέον – για αόριστο χρονικό διάστημα – το κλασικό χειρόγραφο, έντυπο αίτημα στο πρωτόκολλο των υπηρεσιών, μαζί με την μελέτη. Θα παίρνει πρωτόκολλο από την υπηρεσία, αλλά θα ενημερώνεται ο ενδιαφερόμενος ότι θα πρέπει να κάνει τη διαδικασία και ηλεκτρονικά!
Ο "βραχνάς" της διαφάνειας
Τελικά, όπως παρατηρούν παράγοντες της αγοράς, το ηλεκτρονικό σύστημα ίσως να μην μειώνει τη γραφειοκρατία ούτε να υπηρετεί τη διαφάνεια, όπως είχε ανακοινώσει ο κ. Φάμελλος. Έτσι, με τη συγκεκριμένη εγκύκλιο, που τηρεί το γράμμα του νόμου, "ξηλώνεται η φιλοσοφία της ηλεκτρονικής υποβολής - παρακολούθησης - διαβούλευσης - έγκρισης κάθε περιβαλλοντικής αδειοδότησης". Σημειώνεται ότι στους πιστοποιημένους χρήστες του ΗΠΜ δεν ανήκουν μόνο οι υπηρεσιακοί φορείς και οι άμεσοι ενδιαφερόμενοι αλλά και κάθε φυσικό πρόσωπο ή ΜΚΟ που ενδιαφέρεται για ένα έργο.
Ταυτόχρονα, όπως εξηγούν οι ίδιες πηγές, ένας ενδιαφερόμενος μπορεί να καταθέσει έντυπο αίτημα περιβαλλοντικής αδειοδότησης αλλά να μην προχωρήσει την ηλεκτρονική διαδικασία. Κι ενώ ο νόμος ορίζει ότι όλα γίνονται ηλεκτρονικά, αυτό σημαίνει ότι η αδειοδότηση δεν θα προχωρά. Ωστόσο, ο ίδιος βάσει του διοικητικού δικαίου, θα έχει καταθέσει το αίτημά του και καθώς δεν υπάρχει χρονικό περιθώριο "απόρριψης" του φακέλου στην εγκύκλιο, μπορεί να παραμένει εκεί για αόριστο χρόνο, με όλες τις έννομες συνέπειες.
Με την εγκύκλιο, όπως επισημαίνουν πηγές με γνώση, τελειώνει ένας "βραχνάς" που δημιούργησε η πλήρης ηλεκτρονική λειτουργία του ηλεκτρονικού μητρώου. Πολλοί δηλαδή, ενδιαφερόμενοι και μελετητές, στην πραγματικότητα, κατέθεταν μέχρι την έναρξη του ΗΠΜ ελλιπείς ή μη κατάλληλους φακέλους. Φάκελοι που εμπλουτίζονταν ή διορθώνονταν, στην πορεία, ανάλογα με τις παρατηρήσεις και τις κατευθύνσεις αρμόδιων υπαλλήλων, που λειτουργούσαν "συμβουλευτικά"…
Οι-κατόπιν υποβολής- προσθήκες δεν είναι δυνατές με την λειτουργία του ηλεκτρονικού μητρώου που σε κάθε περίπτωση θα αποκάλυπτε πολλά "πήγαινε-έλα" στα συνοδευτικά έγγραφα ενός ηλεκτρονικού φακέλου.
Το χειρότερο όλων; Ουδείς μπορεί να εγγυηθεί ότι το χαρτί δεν θα επιστρέψει και στην ηλεκτρονική έκδοση οικοδομικών αδειών. Διαδικασία που προετοιμάζεται εδώ και τέσσερα χρόνια και ψηφίστηκε με εισήγηση του Γιώργου Σταθάκη τον Νοέμβρη του 2017. Δεν αποκλείεται δε το ΥΠΕΝ να αναγκαστεί να δημιουργήσει και για τις οικοδομικές άδειες το ίδιο "παράλληλο χειρόγραφο σύστημα" που καθιέρωσε, μόλις, και για το Ηλεκτρονικό Περιβαλλοντικό Μητρώο, όπως αναφέρουν πηγές.
(από www.capital.gr)