Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΙΕΑ) προειδοποιεί πως η εφεδρική δυνατότητα παραγωγής αργού πετρελαίου απειλείται να «φθάσει στα όριά της», καθώς οι διαταραχές στο εφοδιασμό και οι κυρώσεις των ΗΠΑ σε βάρος του Ιράν προκαλούν συνθήκες ασφυξίας στην αγορά. Οι υπουργοί πετρελαίου των χωρών του ΟPEC και οι δέκα υπουργοί πετρελαίου των χωρών εκτός του ΟPEC συμφώνησαν να συμμορφωθούν πλήρως με τη Συμφωνία της Βιέννης

Η ΙΕΑ επισημαίνει πως, ενώ υπάρχουν ενδείξεις ότι οι ακριβότερες τιμές του μαύρου χρυσού είναι πιθανό να επιδράσουν στην αύξηση της ζήτησης, επί του παρόντος, «η βασική πηγή κινδύνου παραμένει η δυνατότητα προσφοράς».   

Στις 22 Ιουνίου, οι υπουργοί πετρελαίου των χωρών-μελών του ΟPEC και οι ομόλογοί τους των χωρών εκτός του διεθνούς καρτέλ, συμφώνησαν να συμμορφωθούν πλήρως με τη Συμφωνία της Βιέννης, τουτέστιν να αυξήσουν την ημερήσια παραγωγή τους.

Αυτό όμως μένει να αποδειχθεί, καθώς το επίσημο ανακοινωθέν περιείχε ελάχιστες λεπτομέρειες και διευκρινήσεις για τον όγκο της αύξησης και τον χρονικό ορίζοντα που θα εκκινήσει η διαδικασία , όμως υπάρχουν, ήδη, ενδείξεις από κορυφαίους παραγωγούς, ιδιαίτερα την Σαουδική Αραβία, τους συμμάχους της στον Κόλπο και την Ρωσία, ότι η παραγωγή αυξάνεται και μπορεί να φτάσει σε επίπεδα ρεκόρ.

Η αποφασιστικότητα που επιδεικνύεται, για τη διασφάλιση σταθερής προσφοράς πετρελαίου στις διεθνείς αγορές εν μέσω του κλίματος αστάθειας που παρατηρείται, είναι ευπρόσδεκτη. Η προοπτική της υψηλότερης προσφοράς μπορεί να θεωρηθεί πως ευθύνεται για την πτωτική τάση των τιμών του πετρελαίου, στην πραγματικότητα, όμως, οι τιμές του αμερικάνικου WTI έχουν αυξηθεί κοντά στα υψηλά επίπεδά τους του Νοεμβρίου του 2014, και οι τιμές του Brent έχουν μοιάζουν να σκαρφαλώνουν, για άλλη μια φορά, στην περιοχή των $80 το βαρέλι. Οι υψηλότερες τιμές εντείνουν τους φόβους των καταναλωτών, ανά την υφήλιο, ότι οι οικονομίες των χωρών τους θα πληγούν σοβαρά. Με τη σειρά του, αυτό θα μπορούσε να έχει σημαντικό αντίκτυπο στην αύξηση της ζήτησης πετρελαίου.

Το γεγονός ότι οι τιμές παρέμειναν σχετικά υψηλές αντικατοπτρίζει τις επιμέρους ανησυχίες όσον αφορά στην προσφορά, ορισμένες εκ των οποίων εκτιμάται πως θα διατηρηθούν για κάποιο χρονικό διάστημα, ιδίως, π.χ. στο Ιράν και στην Βενεζουέλα. Η σαφώς εκπεφρασμένη αποφασιστικότητα των ΗΠΑ να μειώσουν και ει δυνατό να μηδενίσουν τις εξαγωγές του Ιράν δείχνει ότι οι μεταφερόμενες ποσότητες θα μπορούσαν να υποχωρήσουν δραστικά, κατά περισσότερο από τα 1,2 εκατ. βαρέλια την ημέρα που καταγράφηκαν κατά τον προηγούμενο γύρο των αμερικανικών κυρώσεων. Τον Ιούνιο, οι εξαγωγές αργού του Ιράν μειώθηκαν κατά περίπου 230 χιλιάδες βαρέλια την ημέρα, αν και από το σχετικά υψηλό επίπεδο που είχαν διαμορφωθεί τον Μάιο, καθώς οι αγορές αργού της Ευρώπης σημείωσαν κάμψη, της τάξης του περίπου 50%. Ο μεγαλύτερος όγκος του ιρανικού πετρελαίου διοχετεύεται στην Ασία, με την Κίνα και την Ινδία να έχουν απορροφήσει, εκάστη, πάνω από 600 χιλιάδες βαρέλια την ημέρα. Αν θεωρήσουμε, επίσης, ότι τόσο η Κίνα όσο και η Ινδία εξαρτώνται από το αργό της Βενεζουέλας, εισάγοντας 250 και 325 χιλιάδες βαρέλια την ημέρα, αντιστοίχως, «είναι σαφές ότι ο δεύτερος και ο τρίτος μεγαλύτερος καταναλωτής πετρελαίου, παγκοσμίως, θα μπορούσε να αντιμετωπίσει σημαντικές προκλήσεις όσον αφορά στην προμήθεια εναλλακτικών ποσοτήτων μαύρου χρυσού», σύμφωνα με την ΙΕΑ.

Η επανεμφάνιση της Λιβύης ως παράγοντας κινδύνου στον τομέα της παγκόσμιας προσφοράς πετρελαίου, ακολουθεί μια σειρά επιθέσεων σε βασικές υποδομές της, που οδήγησαν, με τη σειρά τους, σε μείωση της παραγωγής κατά περίπου 500 χιλιάδες βαρέλι τον Ιούλιο, από τα επίπεδα των περίπου ενός εκατ. βαρελιών ημερησίως που καταγραφόταν για χρονικό διάστημα ενός έτους. Τώρα, η κατάσταση φαίνεται να βελτιώνεται, αλλά δε μπορούμε να γνωρίζουμε το αν θα επιστρέψει η σταθερότητα. Το γεγονός ότι μια τόσο υψηλή πετρελαϊκή παραγωγή είναι ευάλωτη, είναι σαφώς ανησυχητικό. Παρεμπιπτόντως, η Κίνα εισάγει σχεδόν 140 χιλιάδες βαρέλια πετρελαίου την ημέρα από τη Λιβύη. Δύο ακόμη διαταραχές της τροφοδοσίας είναι πιθανό να αποδειχθούν βραχύβιες. Στην Αλμπέρτα του Καναδά, 360 χιλιάδες βαρέλια, ημερήσιας παραγωγής αργού, τύπου Syncrude, έχουν διακοπεί από τις 20 Ιουνίου, ενώ στη Βόρεια Θάλασσα η παραγωγή πετρελαίου σημείωσε κάθετη πτώση, τον Μάιο, κατά περίπου 360 χιλιάδες βαρέλια την ημέρα. Αντιθέτως, η παραγωγή νορβηγικού αργού παρέμεινε, πιθανότατα, καθηλωμένη, λόγω της θερινής συντήρησης των εγκαταστάσεων, στην Νορβηγία. Επιπροσθέτως, η έως στιγμής αύξηση της παραγωγής στην Βραζιλία, το 2018, ήταν χαμηλότερη από την αναμενόμενη. Ταυτόχρονα, η «δίψα» των διυλιστηρίων για αργό πετρέλαιο θα παραμείνει υψηλή κατά τη διάρκεια της θερινής, πριν από την έναρξη του κύκλου των εποχικών συντηρήσεων.

Ορισμένα από αυτά τα προβλήματα στην τροφοδοσίας είναι πιθανόν να επιλυθούν, όμως οι πολυάριθμοι λόγοι για τους οποίους θα μπορούσε να διακοπεί, μας υπενθυμίζει την πίεση που ασκείται στην παγκόσμια προσφορά πετρελαίου. Αυτό θα καταστεί ακόμη σοβαρότερο ζήτημα, καθώς η αυξανόμενη παραγωγή από τις χώρες του Κόλπου, της Μέσης Ανατολής και την Ρωσία, αν και ευπρόσδεκτη, σημειώνεται σε βάρος της παγκόσμιας εφεδρικής πετρελαϊκής παραγωγικής δυνατότητας (spare capacity), η οποία μπορεί να προσεγγίζει στα όριά της. Η ευπάθεια αυτή αποτελεί, επί του παρόντος, θεμέλιο για τις τιμές του πετρελαίου και μοιάζει πιθανό να συνεχιστεί. Δεν βλέπουμε κανένα σημάδι υψηλότερης παραγωγής από άλλες χώρες που θα μπορούσε να καθησυχάσει τους φόβους της στενότητας στην αγορά. Πράγματι, οι συνολικές προοπτικές ανάπτυξης για την πετρελαϊκή παραγωγή των χωρών εκτός ΟΠΕΚ το 2018, όπως παρουσιάζονται στην τελευταία μηνιαία έκθεση του ΙΕΑ, μειώθηκαν ελαφρώς στα 1,97 εκατ. βαρέλια την ημέρα, αν και η εκτίμηση ανάπτυξης του ΙΕΑ για το 2019 δείχνει μια μικρή αύξηση στα 1,84 εκατ. βαρέλια την ημέρα. Από την πλευρά της ζήτησης, αν και υπάρχουν εμφανείς ενδείξεις μειωμένης οικονομικής εμπιστοσύνης και οι καταναλωτές είναι δυσαρεστημένοι από τις υψηλότερες τιμές, ο ΙΕΑ διατηρεί την άποψη ότι η ανάπτυξη το 2018 «θα ανέλθει σε 1,4 εκατ. βαρέλια την ημέρα και περίπου η ίδια θα καταγραφεί και το επόμενο έτος».