Τα 31 εκατομμύρια ευρώ της επένδυσης, θα μειώσουν σημαντικά τον όγκο ραδιενεργών αποβλήτων, χαμηλής και μέσης ραδιενέργειας, από τις δύο μονάδες παραγωγής, συνολικής ισχύος, 1,000 μεγαβάτ, του Κοζλοντούι καθώς και από τους τέσσερις μικρότερους αντιδραστήρες του που έκλεισαν μεταξύ 2002 και 2006.
«Σε μια σημαντική εξέλιξη στον τομέα της επεξεργασίας και διάθεσης ραδιενεργών αποβλήτων, μια μονάδα τήξης πλάσματος έχει αρχίσει να λειτουργεί στη θέση του πυρηνικού σταθμού Kοζλοντούι στην Βουλγαρία», αναφέρεται στην ανακοίνωση της ΕΤΑΑ, που διαχειρίζεται το Διεθνές Ταμείο Στήριξης Παροπλισμού του εργοστασίου. Το ταμείο παρείχε το 65% της χρηματοδότησης για το εργοστάσιο, ενώ το υπόλοιπο ποσοστό προέρχεται από τη βουλγαρική κυβέρνηση. Η νέα τεχνολογία επιτρέπει την επεξεργασία αποβλήτων με ελάχιστο κίνδυνο ραδιενεργού μόλυνσης.
«Καθώς η τελική μορφή αποβλήτων θα είναι απαλλαγμένη από οργανικές ύλες και υγρά, θα πληροί τις αυστηρές απαιτήσεις ποιότητας και σταθερότητας για μακροπρόθεσμη αποθήκευση ή τελική διάθεση», τονίζεται στην ανακοίνωση της Τράπεζας.
Το εργοστάσιο πλάσματος, που κατασκευάστηκε από κοινοπραξία που δημιούργησαν η ισπανική Iberdrola και η βελγική Belgoprocess, έχει χωρητικότητα μέχρι 250 τόνους ετησίως και μπορεί να απομειώσει τα ραδιενεργά απόβλητα, δυνατότητα που μπορεί να καταστήσει, δυνητικά, τη νέα τεχνολογία, ευρέως εφαρμόσιμη και πέρα του Κοζλοντούι.
Το περασμένο έτος, η Βουλγαρία ξεκίνησε την κατασκευή μιας εθνικής εγκατάστασης για τη μακροπρόθεσμη αποθήκευση ραδιενεργών αποβλήτων, από τον «διαβόητο», σταθμό παραγωγής, που αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία το 2021.
Το έργο εντάσσεται στη συμφωνία ύψους 72 εκατ. ευρώ που έχει υπογράψει η Βουλγαρία με κοινοπραξία που υπεγράφη με τη γερμανική Nukem Technologies -ελέγχεται από τη ρωσική κρατική εταιρεία Atomstroyexport - ενώ κατά το πρώτο στάδιο, δηλαδή στον παροπλισμό του σταθμού παραγωγής πυρηνικής ενέργειας του Κοζλοντούι, θα συμμετάσχουν άλλες τέσσερις βουλγαρικές εταιρείες.
Το έργο συγχρηματοδοτείται από το ταμείο «Kozloduy International Decommissioning Support Fund» το οποίο διαχειρίζεται η Ευρωπαϊκή Τράπεζα για την Ανοικοδόμηση και την Ανάπτυξη. Σημειωτέον ότι η Βουλγαρία έκλεισε, το 2004, τους δύο σοβιετικής κατασκευής αντιδραστήρες που παρήγαγαν 440 ΜW, για λόγους ασφαλείας. Η συμφωνία συνήφθη, ακριβώς, στο πλαίσιο των απαιτήσεων ένταξής της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Στην εγκατάσταση συνολικού εμβαδού 138.200 τετραγωνικών μέτρων, θα φυλάσσονται μακροπρόθεσμα ραδιενεργά απόβλητα τα οποία αρχικά θα τοποθετούνται σε ασφαλή ενισχυμένα από σκυρόδερμα δοχεία.
Η Βουλγαρία υποχρεούται, έπειτα από απόφαση δικαστηρίου, να καταβάλει στην ρωσική Atomstroyexport το ποσό των 550 εκατ. ευρώ, ως αποζημίωση για την ακύρωση του συμβολαίου που είχαν υπογράψει οι δύο πλευρές για την κατασκευή δύο πυρηνικών αντιδραστήρων, συνολικής εγκατεστημένης ισχύος, 1.000 MW, στο Μπελέν.