Ανατροπές και νέους συσχετισµούς ακόµη και στο εγχώριο επιχειρηµατικό σκηνικό φέρνει το «δόγµα Τραµπ», που θα εφαρµόσει αποφασιστικά το επιτελείο του Αµερικανού νέου προέδρου. Ο τερµατισµός των εµπορικών συµφωνιών, ο διαφαινόµενος αποµονωτισµός και οι νέου τύπου µπίζνες µε τους υπουργούς επιχειρηµατίες είναι µερικοί από τους παράγοντες που θα καθορίσουν τις εξελίξεις όχι µόνο στο διεθνές προσκήνιο, αλλά και στην Ελλάδα, σε µια περίοδο που το εγχώριο επιχειρείν µετασχηµατίζεται άρδην.
Οι αλλαγές που φέρνει η αµερικανική νέα διοίκηση θα επηρεάσουν τους συσχετισµούς και τις ισορροπίες στον τραπεζικό κλάδο, την ενέργεια και την άµυνα, ενώ θα ευνοήσουν τις big business, από τις οποίες θα προκύψουν νέα σχήµατα και πρόσωπα. Από τις πρώτες κιόλας ηµέρες της νέας διακυβέρνησης στην Ουάσινγκτον, το «ξήλωµα» του παλιού συστήµατος «φίλων» των ∆ηµοκρατικών είναι προφανές.
Πρόσωπα µε ισχύ και εξουσία αποµακρύνονται από τα κοµβικά σηµεία των εξελίξεων και δίνουν τη θέση τους σε νέα.
Ενα από αυτά είναι ο οµογενής Αντριου Λιβέρης, CEO της Dow Chemicals, στον οποίο ο Ντόναλντ Τραµπ έχει αναθέσει την αποστολή να διαχειρίζεται τις σχέσεις της νέας κυβέρνησης µε τους επιχειρηµατίες.
Ο Α. Λιβέρης, που πρόσφατα τοποθετήθηκε επικεφαλής του Αµερικανικού Βιοµηχανικού Συµβουλίου, θα έχει κοµβικό ρόλο τόσο στο εσωτερικό (επίσηµη αποστολή του είναι «να επαναφέρει τη βιοµηχανία στην Αµερική») όσο και στο εξωτερικό.
Σύµφωνα µε τις ενδείξεις, πολλές από τις µεγάλες δουλειές των ΗΠΑ θα περάσουν από τα χέρια του, όπως και οι σχέσεις του Λευκού Οίκου µε τους ξένους επιχειρηµατίες. Ενας από τους τοµείς που «ξαναφέρνει» τη βιοµηχανία στις ΗΠΑ (άρα βρίσκεται στο επίκεντρο της προσοχής του Ντ. Τραµπ) και «ακουµπάει» την Ελλάδα είναι η άµυνα και οι εξοπλισµοί.
Μετά από µία δεκαετία «σιωπής», η Ελλάδα είναι έτοιµη να προχωρήσει σε ορισµένες αναγκαίες παραγγελίες και σύµφωνα µε τις ενδείξεις οι ΗΠΑ θα είναι ο αποκλειστικός προµηθευτής. Αλλωστε, οι διακρατικές συµφωνίες που προκρίνονται από την κυβέρνηση έχουν µικρά περιθώρια να βρεθούν στο στόχαστρο επικρίσεων για «µίζες» ή ύποπτα παιχνίδια. Στο πλαίσιο αυτό, έχει δροµολογηθεί ο εκσυγχρονισµός των µαχητικών F-16 από την κατασκευάστρια Lockheed Martin (θα επισηµοποιηθεί µε LoA µέσα στο έτος), ενώ τις προηγούµενες ηµέρες η Ελλάδα εξέφρασε ενδιαφέρον και για το πρόγραµµα του µαχητικού F-35 (από την ίδια εταιρεία), το οποίο θα προµηθευτεί η Τουρκία.
Ο «άνθρωπος» της Lockheed Martin στην Ελλάδα είναι ο Ντένης Πλέσσας. Σε αντίθεση µε τον Θωµά Λιακουνάκο, δεν είναι ατζέντης, αλλά στέλεχος της εταιρείας, µε µακρά θητεία στην Ελλάδα. Αλλωστε, από τα χέρια του έχουν περάσει και οι τέσσερις συµβάσεις προµήθειας F-16 έως σήµερα. Πρόσωπο που δεν χρειάζεται ιδιαίτερες συστάσεις στα αµερικανικά σαλόνια είναι και ο Κρίστιαν Χατζηµηνάς.
Ο επικεφαλής της Θέων Αισθητήρες βρίσκεται εµπλεκόµενος εδώ και τρεις δεκαετίες στις αγορές αµερικανικών όπλων (ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τα F-16), αφού διατηρεί εξαιρετικές σχέσεις τόσο µε την κατασκευάστρια Lockheed όσο και µε τις εταιρείες που παράγουν κρίσιµα εξαρτήµατα και οπλικά συστήµατα του µαχητικού (Raytheon, Pratt & Whitney, General Electric κ.λπ.).
ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΕΙΣ
Η ενέργεια, όµως, παραµένει ο πιο σηµαντικός τοµέας για την αµερικανική διπλωµατία, όπως δείχνει και η τοποθέτηση του Ρεξ Τίλερσον, µέχρι τώρα αφεντικού του πετρελαϊκού κολοσσού Exxon Mobil, ως επικεφαλής του Στέιτ Ντιπάρτµεντ. Ο Τίλερσον, που διατηρεί στενές σχέσεις και µε τη Μόσχα (έχει συνεργαστεί µε τη Rosneft και έχει τιµηθεί από τον Βλ. Πούτιν), θα διαχειριστεί, µεταξύ άλλων, το παιχνίδι των αγωγών, την ενεργειακή ασφάλεια, αλλά και τη νέα δυναµική στην Εγγύς και τη Μέση Ανατολή, µε πρωταγωνιστές την Τουρκία, το Ισραήλ, την Αίγυπτο, την Ελλάδα και την Κύπρο. Στο νέο ενεργειακό παιχνίδι, οι ΗΠΑ θα αξιοποιήσουν ισχυρούς τοπικούς παίκτες και παράγοντες, γεγονός που ευνοεί τους µεγάλους εγχώριους ενεργειακούς οµίλους µε διασυνδέσεις στις ΗΠΑ, όπως αυτούς των οικογενειών Βαρδινογιάννη και Μυτιληναίου.
Ο τελευταίος άλλωστε έχει συνεργαστεί ήδη µε αµερικανικές εταιρείες (General Electric κ.λπ.) για την κατασκευή ενεργειακών έργων σε όλη τη Μέση Ανατολή, αλλά κυρίως στο Ιράκ, γεγονός που καταδεικνύει το επίπεδο των επαφών του µε το αµερικανικό σύστηµα. Εξελίξεις όµως αναµένονται και για τον όµιλο των ΕΛ.ΠΕ., ο οποίος βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος λόγω των παραγγελιών που έχει κάνει από το Ιράν, αλλά και της συµµετοχής του σε έρευνες κοιτασµάτων υδρογονανθράκων σε διάφορες περιοχές της Ανατολικής Μεσογείου.
Συντονιστής της αµερικανικής πολιτικής σε αυτόν τον τοµέα αναµένεται να είναι ο Τζορτζ Παπαδόπουλος, διευθυντής του Κέντρου ∆ικαίου και Ασφάλειας ∆ιεθνούς Ενέργειας και Φυσικών Πόρων του Λονδίνου, που εντάχθηκε στο ενεργειακό team του Ντόναλντ Τραµπ.
Το γεγονός ότι η Κύπρος ανέθεσε στην πρώην εταιρεία του Τίλερσον την ανάπτυξη του «οικοπέδου 10» της αποκλειστικής οικονοµικής ζώνης της ήδη διαµορφώνει ένα νέο πλαίσιο «ευκαιριών», µέσα στο οποίο θα κινηθούν οι ενεργειακές µπίζνες στην ευρύτερη περιοχή, µε πρωταγωνιστή άλλον έναν Αµερικανό υπουργό: τον Γουίλµπουρ Ρος, του fund WL Ross, το οποίο έχει την πλειοψηφία της Τράπεζας Κύπρου.
Με την κυπριακή τράπεζα να θεωρείται ο µεγάλος ευνοούµενος (αφού θα διαχειρίζεται τις σχετικές µπίζνες) από την ανάπτυξη των κυπριακών κοιτασµάτων, συνέργειες αναµένονται και για τον συνέταιρό του στη Eurobank, Πρεµ Γουάτσα, του Fairfax.
Αν ο Ρος επέλεξε να εµπλακεί µόνος του στο κυπριακό στοίχηµα, στην Ελλάδα µετέχει µειοψηφικά στο σχήµα που ελέγχει την τράπεζα. Αυτό όµως δεν θα εµποδίσει αµφότερους τους επιχειρηµατίες να επεκτείνουν τις δουλειές τους στην ευρύτερη περιοχή, ευνοούµενοι από την πολιτική της νέας αµερικανικής κυβέρνησης. Ειδικότερα, για το Fairfax οι πληροφορίες αναφέρουν πως σχεδιάζει µεγάλες δουλειές στο real estate κυρίως µέσω της Grivalia (τόσο στη διαχείριση ακινήτων όσο και στον τουρισµό), ενώ µελετά τυχόν επέκταση και στα ενεργειακά σε συνεργασία µε τον Μυτιληναίο, στον όµιλο του οποίου συµµετέχει µε σηµαντικό ποσοστό.
Οι επενδύσεις στον τουρισµό
ΤΑ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΑ funds και οι εδώ άνθρωποί τους (όπως για παράδειγµα ο επιτυχηµένος µάνατζερ της Grivalia, Γιώργος Χρυσικός) θα πρωταγωνιστήσουν στις ελληνικές µπίζνες τα επόµενα χρόνια. Εκτός από το Fairfax και το WL Ross, η αγορά παρακολουθεί µε ενδιαφέρον τις κινήσεις του Fortress, το οποίο, αφού µπήκε στην ακτοπλοϊκή Attica (µέλος της MIG), κατέθεσε προσφορά και για τη Hellenic Seaways.
Με τους Αµερικανούς να ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για τον ελληνικό τουριστικό κλάδο, στην ελληνική επιχειρηµατική πιάτσα δεν µπορούν να παραγνωρίζουν τον σηµαντικό ρόλο του παράγοντα «Τουρκία», που εµπλέκεται στις µπίζνες της ευρύτερης περιοχής, αλλά και της Ελλάδας. Το επιτελείο του Αµερικανού νέου προέδρου δεν έχει κρύψει ότι βασικός επιχειρηµατικός συνοµιλητής του στην Τουρκία θα είναι ο πανίσχυρος όµιλος Dogus του Φερίτ Σαχένκ και ήδη ο όµιλος αυτός έχει ξεκινήσει την απόβασή του στην Ελλάδα. Πρόκειται για τις επενδύσεις του στις µαρίνες (µε τον όµιλο Κυριακούλη) και τελευταία µε δύο κινήσεις υψηλής σηµασίας: την αγορά του «Αστέρα» (µαζί µε το αραβικό fund της AGC Jermyn Street) και την απόκτηση του Hilton σε συνεργασία µε την οικογένεια Κωνσταντακόπουλου του Cοsta Navarino.
Στενές σχέσεις µε το αµερικανικό σύστηµα και δη µε το ρεπουµπλικανικό στρατόπεδο του Τραµπ διατηρεί και η οικογένεια Λασκαρίδη, που συνεργάζεται µε τους Αµερικανούς της Regency Entertainment στα Καζίνο Πάρνηθας και Θεσσαλονίκης. Την περίοδο αυτή, τα αδέλφια Πάνος και Θανάσης Λασκαρίδης αναζητούν µια διέξοδο για την «κάθοδο» του Καζίνο Πάρνηθας στα «πεδινά» της Αττικής, ενώ σχεδιάζουν να επεκτείνουν και τις ξενοδοχειακές τoυς δραστηριότητες (επίκεντρο το «Grande Bretagne») µε εξαγορά και άλλων µονάδων, πιθανότατα σε συνεργασίες µε Αµερικανούς επενδυτές.
Τέτοιες κινήσεις σχεδιάζει και ο Μιχάλης Στασινόπουλος της Βιοχάλκο, που ήδη ξεκίνησε τη συνεργασία του µε τον αµερικανικό όµιλο της Wyndham, «στήνοντας» ένα νέο ξενοδοχείο στα παλιά γραφεία του οµίλου και µε τους Αµερικανούς να ετοιµάζονται ήδη για το επόµενο βήµα. Από τις εξελίξεις δείχνουν να είναι ευνοηµένοι και δύο επίσης παραδοσιακοί συνεργάτες των Αµερικανών: Η οικογένεια Παπαλεξόπουλου του Τιτάνα και η οικογένεια ∆αυίδ της Coca-Cola 3E. Για τον Τιτάνα, µε το 80% της δραστηριότητας να βρίσκεται πλέον εκτός Ελλάδας (και ανεπηρέαστο από τις εσωτερικές εξελίξεις) και το 48% του τζίρου να προέρχεται από την παραγωγή των ΗΠΑ, η εκλογή Τραµπ έδειξε πως οι µπίζνες θα έχουν ακόµη καλύτερες ηµέρες, αφού σε µερικές ηµέρες η µετοχή «τσίµπησε» 8%. Επίσης στην αγορά ακούγονται «ψίθυροι» ότι ο όµιλος του Γιώργου ∆αυίδ (φωτ.) αναµένει σηµαντικά επιχειρηµατικά νέα από τις ΗΠΑ.
Οι ευνοηµένοι των εξελίξεων
Η ΑΛΛΑΓΗ φρουράς στον Λευκό Οίκο είναι φυσικό να απασχολεί έντονα τις ελληνικές εισηγµένες στα αµερικανικά χρηµατιστήρια και δη τις ναυτιλιακές. Σε αυτό το επίπεδο, ιδιαίτερα αξιοπρόσεκτο ήταν το comeback της Dryships του Γιώργου Οικονόµου (φωτ.) αµέσως µετά τις αµερικανικές εκλογές.
Η εταιρεία του Ελληνα εφοπλιστή πέτυχε συµφωνία µε την οποία «ανακούφισε» τη ρευστότητά της, ενώ µε την αλλαγή στον Λευκό Οίκο και η µετοχή της εκτινάχθηκε, βοηθώντας τις κινήσεις του. Αντίστοιχα ευνοείται από το νέο περιβάλλον και η Navios της Αγγελικής Φράγκου.
Η Χιώτισσα εφοπλίστρια, που καταγράφεται ανάµεσα στις 10 ταχύτερα ανερχόµενες γυναίκες επιχειρηµατίες στον κόσµο, έχει προετοιµαστεί για τις συνθήκες που θα προκύψουν στην αγορά το 2017 και αναµένεται να ισχυροποιηθεί περισσότερο. Για την οικογένεια Κωνσταντακόπουλου, το ενδιαφέρον είναι διπλό, όπως και η επαφή της µε το αµερικανικό σύστηµα.
Η µία πλευρά αφορά τις δραστηριότητες της εισηγµένης στη Wall Street ναυτιλιακής Costamare (του Κωνσταντίνου Κωνσταντακόπουλου), η οποία συνδέεται µε το αµερικανικό χρήµα µέσω της συµφωνίας της µε το York Capital, ένα από τα εξέχοντα funds των ΗΠΑ. Η άλλη αφορά τη δραστηριότητα της ξενοδοχειακής ΤΕΜΕΣ του Αχιλλέα Κωνσταντακόπουλου, ιδιοκτήτριας του Costa Navarino, η οποία πρόσφατα µπήκε στο deal αγοράς του Hilton.
Αντίθετα, ο εφοπλιστής Θεόδωρος Αγγελόπουλος είδε τα σχέδιά του να ανατρέπονται για ακόµη µία φορά. Το ποντάρισµα που έκανε µαζί µε τη σύζυγό του, Γιάννα Αγγελοπούλου, στην εκλογή της Χίλαρι Κλίντον δεν βγήκε (όπως συνέβη και µε την εµπλοκή του στα πλοία-γεωτρύπανα) και τώρα µετρά τις απώλειες. Πέραν της οικονοµικής ζηµίας από το αποτυχηµένο εγχείρηµα (υπολογίζεται σε 700 εκατ. ευρώ), η πλοιοκτήτρια Metrostar συνεχίζει να πωλεί µε ζηµία τα υπερδεξαµενόπλοια που είχε παραγγείλει, µε τα δύο τελευταία να καταλήγουν στον στόλο του ιδρύµατος Ωνάση. Μετά την εκλογή του Ντόναλντ Τραµπ στην προεδρία των ΗΠΑ, η αµερικανική πολιτική απέναντι στο Πεκίνο αναµένεται να επιδεινώσει τις συνθήκες «φρεναρίσµατος» της κινεζικής οικονοµίας. Οι εξελίξεις έχουν σηµάνει συναγερµό σε δύο από τους µεγαλύτερους ελληνικούς οµίλους: τη Folli Follie της οικογένειας Κουτσολιούτσου, που έχει σηµαντικό άνοιγµα στην Κίνα και την Απω Ανατολή, αλλά και την Jumbo του Απόστολου Βακάκη, που εισάγει από την Κίνα τον µεγαλύτερο όγκο των προϊόντων του.
(από www.parapolitika.gr)