Η Ρωσία και η Τουρκία υπέγραψαν την πολυαναμενόμενη και
αναβαλλόμενη συμφωνία για τον αγωγό μεταφοράς φυσικού αερίου «Τούρκικο
Ρεύμα». Η Βουλγαρική Εθνική Ραδιοφωνία, επικαλούμενη έμπιστες πηγές,
ανακοίνωσε ότι πιθανόν τα αποτελέσματα από τις μέχρι τώρα γεωτρήσεις
έρευνας πετρελαίου και φυσικού αερίου στα χωρικά ύδατα της Βουλγαρίας
στη Μαύρη Θάλασσα θα δείξουν ότι οι ποσότητες αερίου είναι ανεπαρκείς.
Στο φόντο των δύο αυτών ειδήσεων το μέλλον της ιδέας των βουλγαρικών
αρχών για την κατασκευή κόμβου διανομής φυσικού αερίου στις ακτές της
Μαύρης Θάλασσας και τη μετατροπή της Βουλγαρίας σε περιφερειακό κέντρο
διανομής αερίου δεν είναι θαρρείς φωτεινό. Για δύο απλούς λόγους. Ο
πρώτος - πως δεν υπάρχει αέριο, που να διανέμεται ή εάν υπάρχει, είναι
σε ελάχιστες ποσότητες, και ο δεύτερος - ότι η Τουρκία επίσης
ανακοίνωσε τις φιλοδοξίες της να γίνει περιφερειακός προμηθευτής, αλλά
σε αντίθεση με τη Βουλγαρία έχει τι να προσφέρει στους πελάτες της.
Η
βουλγαρική ιδέα για κέντρο διανομής φυσικού αερίου στις ακτές της
Μαύρης Θάλασσας εμφανίστηκε πριν δύο χρόνια όταν απέτυχε το ευρωπαϊκό
σχέδιο μεταφοράς ρωσικού φυσικού αερίου για την Ευρώπη μέσω Βουλγαρίας
με αγωγό που να περνά από τον πυθμένα της Μαύρης Θάλασσας. Η Βουλγαρία
υπολόγιζε με τα τέλη διαμετακόμισης να εξασφαλίζει καλά έσοδα στον
προϋπολογισμό της. Το σχέδιο όμως απέτυχε λόγω των διαφορών μεταξύ
Μόσχας και Βρυξελλών. Τότε η Σόφια αποφάσισε ότι έχει καλές θέσεις στον
περιφερειακό χάρτη αερίου και ότι μπορεί να εξασφαλίσει επαρκείς
προμήθειες αερίου από διάφορες κατευθύνσεις – Ρωσία, Ελλάδα, Κασπία
Θάλασσα, δικά της κοιτάσματα, Ιράν, Τουρκία κ.λπ. – έτσι που να γίνει
ένα είδος κέντρου χονδρικής πώλησης μεγάλων ποσοτήτων αερίου σε πελάτες
από την Ανατολική και την Κεντρική Ευρώπη. Ύστερα από αρκετές
συζητήσεις και η ΕΕ υποσχέθηκε να υποστηρίξει την ιδέα και άρχισε την
εκπόνηση σχεδίου του έργου, το κόστος του οποίου υπολογίστηκε σε 2 δισ.
ευρώ.
Παράλληλα, ενθαρρυμένη από τις σημαντικές ποσότητες
πετρελαίου και φυσικού αερίου που ανακαλύφθηκαν στα χωρικά ύδατα της
Ρουμανίας στη Μαύρη Θάλασσα, η Βουλγαρία ξεκίνησε την αναζήτηση δικών
της κοιτασμάτων.Οι ελπίδες ήταν μεγάλες, ο πρωθυπουργός Μπόικο Μπορίσοφ
μιλούσε μάλιστα για ποσότητες, που μπορούν να καλύψουν τις εσωτερικές
ανάγκες για είκοσι χρόνια.
Τώρα όλες αυτές οι ελπίδες και
φιλοδοξίες φαίνονται αρκετά μη ρεαλιστικές. Μάλλον κοιτάσματα αερίου
στα βουλγαρικά χωρικά ύδατα δεν υπάρχουν, ενώ ο ανταγωνισμός με τον
σχεδιαζόμενο τουρκικό κόμβο διανομής φυσικού ερίου είναι χωρίς
προοπτικές και καταδικασμένος σε αποτυχία
Οι βουλγαρικές
αρχές έχουν προβλέψει μάλλον και παρόμοιο σενάριο. Ακριβώς για τον λόγο
αυτό καταβάλλουν μεγάλες προσπάθειες για την κατασκευή των συνδετήριων
αγωγών μεταφοράς αερίου με τις γειτονικές χώρες, που να επιτρέπουν τη
μεταφορά φυσικού αερίου σε δύο κατευθύνσεις - από και προς τη
Βουλγαρία. Πρόκειται για τους αγωγούς με την Ελλάδα, Τουρκία, Ρουμανία
και Σερβία. Πιο προχωρημένες είναι οι οικοδομικές εργασίες με την
Ελλάδα και μικρές ποσότητες αερίου ήδη μεταφέρονται από τον Νότο προς
τον Βορά. Πρόκειται σύντομα να τεθεί σε λειτουργία ο συνδετήριος αγωγός
με τη Ρουμανία, όπου μένει μόνο το τμήμα κάτω από τον Δούναβη.
Προχωρούν οι εργασίες με την Τουρκία, όπου ο συνδετήριος αγωγός
μεταφοράς αερίου θα επιτρέπει άμεσες προμήθειες από τους αγωγούς αερίου
TANAP και «Τούρκικο Ρεύμα», ενώ με τη Σερβία υπάρχει κάποια
καθυστέρηση.
Σε τελική ανάλυση φαίνεται ότι εφεδρική λύση για
την υλοποίηση του μεγάλου και φιλόδοξου βουλγαρικού σχεδίου υπάρχει.
Μένει να δούμε πόσος χρόνος θα χρειαστεί για την υλοποίησή της και εάν
θα είναι αποδοτική. Επειδή στο μεταξύ στην Ευρώπη παρατηρείται μόνιμη
τάση μείωσης της κατανάλωσης φυσικού αερίου.