Ένα
παράγοντας που συχνά υποτιμάται από την διεθνή κοινότητα και τους αναλυτές
παγκοσμίως, αλλά που έχει ήδη αρχίσει να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη
διαμόρφωση της πολιτικής της Ρωσίας στον τομέα του πετρελαίου και του φυσικού
αερίου, είναι ο νεοσύστατος οργανισμός «Ευρασιατική Οικονομική Ένωση – EEU».
Αν και μετρά
επίσημα, λίγο παραπάνω από ένα χρόνο ζωής (ανακοινώθηκε 1η Ιανουάριου 2015), η
ρωσική κυβέρνηση έχει βασίσει πάνω του πολλές από τις ελπίδες, για την ανάκαμψη
της ρωσικής οικονομίας. Καζακστάν, Λευκορωσία, Κιργιζία, και Αρμενία έχουν ήδη γίνει
μέλη, ενώ αρκετές γειτονικές χώρες, όπως το Βιετνάμ, το Ιράν, η Ινδία και η
Αίγυπτος, έχουν δείξει ενδιαφέρον να συμμετέχουν.
Βασική
επιδίωξη της EEU είναι η εξομάλυνση και η κανονιστική εναρμόνιση των
ρυθμιστικών πλαισίων φορολογίας και εμπορίου των επιμέρους κρατών-μελών,
προκειμένου να αρθούν τυχόν εμπόδια και να δημιουργηθούν ελεύθερες ζώνες
εμπορίου. Πιο συγκεκριμένα, βασικός στόχος της
EEU για την αγορά πετρελαίου είναι η δημιουργία μιας ενιαίας
αγοράς ανάμεσα στα κράτη-μέλη για το αργό και τα προϊόντα πετρελαίου, έως το
2025. Η συμφωνία θα περιλαμβάνει έναν ενιαίο μηχανισμό τιμολόγησης για τους
υδρογονάνθρακες, καθώς και οριστικοποίηση των διαδρομών εξαγωγής.
Αξίζει να
σημειωθεί πάντως, ότι η δημιουργία μιας ενιαίας αγοράς θα έχει τόσο θετικές,
όσο και αρνητικές συνέπειες για την ίδια την Μόσχα. Μια ενδεχόμενη αύξηση των
εξαγωγών πετρελαίου προς τις χώρες - μέλη της EEU θα έχει θετικά αποτελέσματα
στον ρωσικό προϋπολογισμό, καθώς θα αντισταθμιστεί εν μέρει τις μείωσης
εξαγωγών προς την Ευρώπη. Ωστόσο, μια ενδεχόμενη υπερπροσφορά πετρελαίου στην
αγορά θα μπορούσε να μειώσει δραματικά τις τιμές, περιορίζοντας αισθητά τα
κέρδη των πετρελαϊκών της εταιρειών.
Σχετικά
πρόσφατα μπήκε σε εφαρμογή, μια σειρά πολύ επώδυνων μεταρρυθμίσεων στο ρωσικό
σύστημα φορολόγησης υδρογονανθράκων, ως αποτέλεσμα των παραπάνω συμφωνιών της
EEU, με σκοπό την κανονιστική εναρμόνιση ανάμεσα στα κράτη – μέλη του
οργανισμού. Για τη Ρωσία ωστόσο, η βιωσιμότητα και η ανάπτυξη του οργανισμού
είναι τόσο μεγάλης σημασίας, που προτίθεται να κάνει αποδεκτές ακόμα και
παραχωρήσεις, στον κρίσιμο πετρελαϊκό της κλάδο.
Σε ότι αφορά
το φυσικό αέριο, η δημιουργία μιας ενιαίας αγοράς ανάμεσα στα κράτη – μέλη της
EEU
αποτελεί γεγονός, αφού επικυρώθηκε
με συμφωνία τον Φεβρουάριο του 2016 και προβλέπει το άνοιγμα της πρόσβασης στα
εθνικά δίκτυα μεταφοράς σε όλα τα κράτη μέλη της. Μένει να δούμε τις συνέργειες
και τις συνεργασίες που θα δημιουργήσει μια τέτοια απελευθέρωση, τόσο για την
ίδια την Ρωσία και την
EEU, όσο και
για την μακρινή ευρωπαία ξαδέρφη της, την
EU.
*Ο Άγις
Δήγκας είναι ενεργειακός αναλυτής, απόφοιτος της σχολής Μηχανολόγων Μηχανικών
του Ε.Μ.Π., έχει κάνει σεμινάρια πάνω στην ενεργειακή οικονομία και πολιτική,
ενώ έχει δημοσιεύσει πλήθος άρθρων πάνω στην ενεργειακή διπλωματία και
ασφάλεια.Επικοινωνία:
[email protected]