Τη συμμετοχή του στη δημόσια διαβούλευση του
νομοσχεδίου του ΥΠΕΝ για τη λειτουργική ενίσχυση στους τομείς των ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ
κατέθεσε το Ινστιτούτο Ενέργειας ΝΑ
Ευρώπης. Το ΙΕΝΕ τονίζει, μεταξύ άλλων ότι, με το παρόν νομοσχέδιο/σχήμα
λειτουργικής ενίσχυσης, γίνεται μια πρώτη προσπάθεια εισόδου των ΑΠΕ στην αγορά
ηλεκτρικής ενέργειας και με τους μηχανισμούς υποστήριξης, καθώς οι σχετικές
τεχνολογίες είναι ώριμες και καθίστανται ανταγωνιστικές, δημιουργώντας έτσι
ελκυστικό περιβάλλον για τις επενδύσεις και την αξιοποίηση του πολύτιμου
δυναμικού των ΑΠΕ στη χώρα. Επιπλέον, υποστηρίζεται η ενεργειακή αποδοτικότητα
με τεχνολογίες συμπαραγωγής θερμότητας και ηλεκτρικής ενέργειας υψηλής απόδοσης
με οικονομικά και περιβαλλοντικά οφέλη.
Όπως, εξάλλου, τονίζει στο κείμενο της συμμετοχής του
στη διαβούλευση, το ΙΕΝΕ έχει συμμετάσχει στο παρελθόν σε σχετικές
διαβουλεύσεις και με παρεμβάσεις του είχε προτείνει τα αναγκαία μέτρα για την
σωστή ανάπτυξη των ΑΠΕ, σύμφωνα και με την διεθνή πρακτική, με στόχο την
μεγιστοποίηση του οικονομικού και κοινωνικού οφέλους, οδηγώντας τις ΑΠΕ προς το
μέλλον. Η διαρκής του ενεργοποίηση στα σχετικά θέματα ακολουθεί την πάγια θέση
του ΙΕΝΕ σύμφωνα με την οποία η συνεπής και συνετή ανάπτυξη των ΑΠΕ στη χώρα
κατά τις επόμενες δεκαετίες πρέπει να αποτελέσει εθνική στρατηγική στην
ενέργεια και το περιβάλλον.
Στη συνέχεια, το Ινστιτούτο, αφού επικροτεί και
στηρίζει αυτή την πρωτοβουλία και επιθυμεί να συμβάλλει στην επιτυχή ολοκλήρωση
και εφαρμογή με τις καλύτερες προοπτικές ανάπτυξης των ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ στη χώρα,
παραθέτει τα παρακάτω σχόλια.
1. Το Ν/Σ χαρακτηρίζεται από πληρότητα και καλύπτει με
ρεαλισμό την παρούσα και την εξελισσόμενη κατάσταση στον ηλεκτρικό τομέα,
υποστηρίζοντας με το νέο σχήμα τις ΑΠΕ και την ΣΗΘΥΑ. Αυτό αποτελεί έναν
σημαντικό πυλώνα για την ανάπτυξη εφαρμογών αυτών των τεχνολογιών, ενώ οι άλλοι
δύο πυλώνες είναι οι αδειοδοτικές και γραφειοκρατικές διαδικασίες και η σύνδεση
στο ηλεκτρικό δίκτυο με σημαντικές παραμέτρους κόστους και χρόνου, ενίοτε και
με αβεβαιότητες. Επομένως, η συνολική αντιμετώπιση του θέματος αίροντας τα
εμπόδια που συνεπάγονται αδικαιολόγητα κόστος και χρόνο θα οδηγήσει στα
βέλτιστα αποτελέσματα για την οικονομία και την κοινωνία, λαμβάνοντας υπόψη ότι
ο δρόμος είναι μακρύς για την μεγάλη διείσδυση αυτών των τεχνολογιών στα
ηλεκτρικά δίκτυα. Σύμφωνα με την διεθνή πρακτική, λόγω ιδιαιτερότητας των
τεχνολογιών, κάθε μορφή ΑΠΕ πρέπει να υποστηρίζεται από ένα πλήρες και
αυτοτελές θεσμικό πλαίσιο, ενταγμένο ενιαία στην πολιτική ανάπτυξης. Εδώ πρέπει
να σημειωθεί ότι επιλέγονται και υποστηρίζονται οι εμπορικές και ώριμες
τεχνολογίες χωρίς να επιβαρύνουν υπέρμετρα τους καταναλωτές, οπότε δεν έχουν
θέση στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο οι “εξωτικές” και ακριβές τεχνολογίες.
2.
Ο υπολογισμός
του κόστους παραγωγής και της ενίσχυσης λειτουργίας βασίζεται στις Οικονομικές
Παραμέτρους και στην ενδεδειγμένη Μεθοδολογία, όπου απαιτείται πλήρης
διαφάνεια.
Οι παράμετροι του κόστους (εξοπλισμού, εργασίας,
κεφαλαίου κλπ) πρέπει να προέρχονται από αξιόπιστη πηγή εξωτερικού ή εσωτερικού
που δηλώνεται και ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα. Σχετικά με τον εξοπλισμό
και άλλες παραμέτρους, συνήθως στις αρχές του χρόνου, τον Ιανουάριο εμφανίζεται
η πολιτική τιμών εταιρειών κλπ για όλο τον χρόνο, οπότε κάθε Φεβρουάριο μπορεί
να γίνεται ο σχετικός υπολογισμός (ή ετήσια αναθεώρηση) που θα ισχύει όλο τον
χρόνο. Παρόλα αυτά μερικές παράμετροι κόστους εμφανίζουν αβεβαιότητα, όπως η
αδειοδότηση και η σύνδεση στο ηλεκτρικό δίκτυο (ως η παρ. 1), που πρέπει να
αντιμετωπισθούν, πχ για την σύνδεση στο δίκτυο με τον καθορισμό μιας συνάρτησης
(ως η εμπειρία άλλων χωρών, ακόμη και με νόμο). Μερικές
παράμετροι θα μπορούσαν να βασίζονται στην παρακολούθηση και καταγραφή της
λειτουργίας των σχετικών εφαρμογών επί σειρά ετών και αξιολόγηση των
λειτουργικών στοιχείων (εάν βέβαια συλλέγονται σχετικά στοιχεία).
Η ενδεδειγμένη Μεθοδολογία προτείνεται να
συμπυκνώνεται σε ένα μαθηματικό και
εύχρηστο μοντέλο που δέχεται τις σχετικές παραμέτρους με ελεύθερη πρόσβαση για
τον καθένα. Τέτοια μοντέλα (ίδια ή παρόμοια συνήθως σε
excel) είχαν χρησιμοποιηθεί σε πολλές χώρες για τον
καθορισμό των τιμών για τις ΑΠΕ (
feed-
in
tariff), ως
αποτελεσματικά και αποδοτικά εργαλεία, που συνέβαλαν στην ανάπτυξη των ΑΠΕ με
μεγάλη επιτυχία, πλην της Ελλάδος όπου οι τιμές καθορίζονταν με πολιτικές
αποφάσεις. Η ετήσια αναθεώρηση τιμών, ή ενδιάμεσα στον χρόνο όταν υπάρχει λόγος
(για τα νέα έργα), προτείνεται να γίνεται από την ΡΑΕ εφαρμόζοντας το νόμο,
χωρίς κάθε φορά νέα υπουργική απόφαση.
Είναι προφανές ότι ένα αξιόπιστο υπολογιστικό
μοντέλο-εργαλείο με τις σωστές παραμέτρους παράλληλα μπορεί να συμβάλλει
αποτελεσματικά και στον καθορισμό των τιμών (
feed-
in
tariff) για τις προβλεπόμενες
εφαρμογές ΑΠΕ (εκτός ανταγωνιστικής αγοράς).
3. Στις εφαρμογές των ΑΠΕ ικανής ισχύος (
Utility-
scale) πρέπει να
λαμβάνονται μεταξύ των άλλων η γειτνίαση με μεγάλα καταναλωτικά κέντρα και η
καλύτερη αξιοποίηση των δυνατοτήτων του δικτύου (βελτιστοποίηση των εφαρμογών ΑΠΕ
και με προοπτικές). Μέχρι να γίνει η σχετική μελέτη για το βέλτιστο αποτέλεσμα
των εφαρμογών από τον διαχειριστή του δικτύου, προτείνεται οι διαγωνιστικές
διαδικασίες να καλύψουν όλη τη χώρα.
4. Είναι τελείως αναγκαίο να συμπεριληφθεί στο Ν/Σ ότι
διατηρείται σταθερό το φορολογικό καθεστώς και ο καθορισθείς εγγυημένος
μηχανισμός υποστήριξης για την διάρκεια που έχει ορισθεί (πχ 20 έτη), ώστε να
υπάρχει ένα φιλικό και σταθερό επενδυτικό περιβάλλον για την ανάπτυξη των
επενδύσεων. Αυτό θα συμβάλλει και στην διευκόλυνση των χρηματοδοτήσεων από τις
τράπεζες με μειωμένο κόστος, μια σημαντική προσφορά του νόμου και προς αυτήν
την κατεύθυνση, όπου πρέπει να προσανατολίζονται για να γίνουν επενδύσεις σε
έναν καίριο τομέα με μεγάλα κοινωνικά και οικονομικά οφέλη.
5.
Τέλος, εν
συνεχεία του μηχανισμού υποστήριξης, προτείνεται η εκπόνηση ενός ολοκληρωμένου
σύγχρονου θεσμικού πλαισίου για κάθε μορφή και τεχνολογία ΑΠΕ κατά την διεθνή
πρακτική, που θα περιλαμβάνει τον εξορθολογισμό των αδειδοτικών διαδικασιών
πατάσσοντας την γραφειοκρατία και την σπατάλη χρόνου και περιορίζοντας δραστικά
τα “
soft
costs”. Επίσης πρέπει απαραιτήτως να περιλαμβάνει και την
ανάπτυξη των ηλεκτρικών δικτύων για την ενσωμάτωση της ολοένα μεγαλύτερης
διείσδυσης μονάδων ΑΠΕ στα δίκτυα, χωρίς προβλήματα και εμπόδια. Διάθεση
δημοσίων πόρων στην υποστήριξη της
εφαρμοσμένης έρευνας και επιδεικτικών έργων σε αυτόν τον τομέα του μετασχηματισμού
των δικτύων με τις ΑΠΕ είναι τελείως αναγκαία με πολλαπλά και άμεσα οφέλη.