Σύμφωνα με δηλώσεις του Τούρκου Υπουργού Ενέργειας Τανέρ Γιλντίζ
η Botas μπορεί να λάβει 100 εκατ. δολ. αποζημίωση από τη ΔΕΠΑ, όπως επιδίωκε η
τουρκική εταιρεία, μετά από απόφαση διαιτητικού δικαστηρίου με έδρα το Παρίσι.
Η υπόθεση αφορά τις αναδρομικές χρεώσεις ως τμήμα της φόρμουλας με
την οποία καθορίζεται η τιμή πώλησης του αζέρικου αερίου. Ας σημειωθεί ότι η
ελληνική εταιρεία επιδίωκε το ποσό της αποζημίωσης να είναι μικρότερο από τις τουρκικές
απαιτήσεις.
Το Διεθνές Διαιτητικό Δικαστήριο εξέδωσε την Τετάρτη «διαδικαστική
απόφαση» που προδιαγράφει τις βασικές αρχές για την επίλυση της διαφοράς
ανάμεσα σε Botas και ΔΕΠΑ, ωστόσο το ακριβές ποσό θα οριστεί από τις συναντήσεις
ανάμεσα στις δύο εταιρείες. Ας σημειωθεί ότι η αναδρομική χρέωση ποσών που
αφορούν τα κόστη μεταφοράς του αζέρικου αερίου εντός του τουρκικού
εδάφους επηρεάζουν άμεσα τους ηλεκτροπαραγωγούς και βιομηχανικούς πελάτες της
ΔΕΠΑ, καθώς σε περίπτωση που η εταιρεία υποχρεωθεί σε αναδρομική καταβολή,
θα πρέπει στη συνέχεια να μετακυλήσει αυτά τα ποσά αναδρομικά, με τη
σειρά της, στους πελάτες της. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο οι μεγάλοι
καταναλωτές αερίου περιμένουν με αγωνία την απόφαση του διαιτητικού
δικαστηρίου.
Από την πλευρά του, πάντως, ο Γιλντίζ, μιλώντας σε
δημοσιογράφους στην Καισάρεια, δήλωσε ότι ««παρά το γεγονός ότι λυπούμαστε την
Ελλάδα για αυτά που περνάει σήμερα, πρέπει να θέσουμε σε προτεραιότητα τους
πολίτες μας και τις ανάγκες τους», ενώ πρόσθεσε ότι οι δύο εταιρείες θα διεξαγάγουν διαπραγματεύσεις για
την αποπληρωμή.
Στις 23 Δεκεμβρίου 2003 η Δημόσια Επιχείρηση Αερίου ΔΕΠΑ
ΑΕ και η τουρκική κρατική εταιρεία αγωγών και εμπορίας πετρελαίου και φυσικού
αερίου Botas υπέγραψαν Σύμβαση για την προμήθεια της χώρας μας από τη Botas φυσικού
αερίου πρωτογενούς προέλευσης Κεντρικής Ασίας (Αζερμπαϊτζάν). Η Σύμβαση
Προμήθειας προβλέπει την παράδοση του φυσικού αερίου στα ελληνοτουρκικά σύνορα.
Βάσει της Σύμβασης, η Botas έχει το δικαίωμα να υποβάλει στη ΔΕΠΑ αίτημα
αναθεώρησης της ισχύουσας τιμής πώλησης αερίου σε περιπτώσεις έγερσης ανάλογου
αιτήματος αναθεώρησης στα πλαίσια της σύμβασης μεταξύ αυτής και των πρωτογενών
προμηθευτών της (Αζερμπαϊτζάν). Το εν λόγω αίτημα πρέπει, κατά ρητή συμβατική
πρόβλεψη, να υποστηρίζεται από σχετικά έγγραφα και λοιπό αποδεικτικό υλικό που
θεμελιώνει τη βασιμότητα του.
Τον Απρίλιο του 2008, η Botas υπέβαλε προς τη ΔΕΠΑ αίτημα
αναθεώρησης της τιμής προμήθειας φυσικού αερίου, επί τη βάσει αντίστοιχου
αιτήματος των πρωτογενών προμηθευτών αερίου. Τον Οκτώβριο του 2010, η Botas ενημέρωσε
επισήμως τη ΔΕΠΑ περί της οριστικοποίησης της σχετικής συμφωνίας με τους
πρωτογενείς προμηθευτές της περί αναδρομικής αναθεώρησης της τιμής. Για πρώτη
φορά όμως έθεσε επισήμως και θέμα αναθεώρησης (και μάλιστα αναδρομικώς) άλλων
παραμέτρων διαμόρφωσης της τελικής τιμής πώλησης του αερίου στη ΔΕΠΑ που δεν
συνδέονται με το μηχανισμό διαμόρφωσης της τιμής προμήθειας του αερίου από τους
πρωτογενείς προμηθευτές (Αζερμπαϊτζάν).
Ειδικότερα, έθεσαν επικαλέστηκαν τοκόστος μεταφοράςεντός
του τουρκικού εδάφους, το οποίο, όμως, δεν επηρεάζεται από την αύξηση ή τη
μείωση της τιμής πώλησης του αερίου από τους Αζέρους προς τους Τούρκους. Οι δύο
πλευρές είχαν διαφορετική άποψη για το ύψος της μεταξύ τους διαφοράς. Μετά την
επίτευξη μερικής συμφωνίας, η ΔΕΠΑ πλήρωσε τότε αναδρομικά για την αύξηση της
τιμής, αλλά όχι κατά το μέρος το οποίο αμφισβητεί (κόστος μεταφοράς κ.λπ.) και
για το οποίο οι δύο πλευρές προσέφυγαν στη διαιτησία.
«Η ΔΕΠΑ οφείλει να αποδεχτεί επί της αρχής την αναθεώρηση της τιμής λόγω του
κόστους πρωτογενούς προμήθειας, καθώς τούτο προκύπτει ευθέως από τη Σύμβαση της
23ης Δεκεμβρίου του 2003", ανέφερε έγγραφο της ΔΕΠΑ προς τη Βουλή, τον
Σεπτέμβριο του 2011, ενώ η εταιρεία σημείωνε, επίσης, ότι «διαφωνεί ως προς το θέμα της
αναθεώρησης (και μάλιστα αναδρομικώς) των λοιπών παραμέτρων διαμόρφωσης της
τιμής του αερίου με την οποία η Botas προμηθεύει τη ΔΕΠΑ που δεν συνδέονται με
το μηχανισμό διαμόρφωσης της τιμής προμήθειας του αερίου από το Αζερμπαϊτζάν».