Στα
πλαίσια του Ευρωπαϊκού Προγράμματος BIOBOOST, συνεχίζεται η έρευνα για ανάπτυξη
και βελτιστοποίηση της τεχνολογίας παραγωγής υγρών βιοκαυσίμων 2ης γενιάς
με βάση τη διεργασία της καταλυτικής πυρόλυσης λιγνοκυταρινούχας βιομάζας. Την
έρευνα διεξάγει το εργαστήριο περιβαλλοντικών καυσίμων-βιοκαυσίμων και
υδρογονανθράκων (ΕΠΚΥ) του ΙΔΕΠ/ΕΚΕΤΑ, ενώ ο σκοπός του Ευρωπαϊκού
προγράμματος BIOBOOST είναι η παραγωγή ενεργειακών φορέων (energy carriers)
μεγάλης ενεργειακής πυκνότητας εφαρμόζοντας αποκεντρωμένες τεχνολογίες
αξιοποίησης βιομάζας (συγκεκριμένα μελετώνται η θερμική και καταλυτική πυρόλυση
καθώς και η υδροθερμική ανθρακοποίηση βιομάζας).
Μία
εξειδικευμένη ομάδα 6 έγκριτων επιστημόνων, με επικεφαλής τον Άγγελο Λάππα,
Διευθυντή Ερευνών – Επ.. Υπεύθυνου ΕΠΚΥ και Επ. Υπεύθυνου BIOBOOST, εργάζεται
πυρετωδώς προς την επίτευξη αυτού του στόχου. Είχαμε την ευκαιρία να
συνομιλήσουμε με τον κ. Λάππα, για την εν λόγω έρευνα, την πορεία της και την
πιθανή επιρροή ανάλογων
project, στην Ελλάδα του σήμερα:
-Κε Λάππα, με απλά λόγια, πως θα γίνεται η
παραγωγή βιοελαίων από παραπροιόντα βιομάζας.
-Γίνεται
θέρμανση της βιομάζας σε αδρανή ατμόσφαιρα στους 450-500°C σε έναν αντιδραστήρα
ρευστοστερεάς κλίνης με ανακυκλοφορία. Η βιομάζα πυρολύεται παράγοντας προϊόντα τα οποία παρουσία ενός καταλύτη δίνουν τελικά ένα υγρό προϊόν που ονομάζεται
βιοέλαιο.
- Του οποίου η χρήση, ποια θα είναι;
-Το
βιοέλαιο που παράγεται θα αξιοποιείται από τα διυλιστήρια για την παραγωγή
καυσίμων μεταφοράς (βενζίνη και ντήζελ).
- Συγκριτικά τα κόστη πέφτουν και πόσο με την
αξιοποίηση, με την χρήση αυτών των παραγώγων;
-Τα τελικά
αποτελέσματα κόστους επένδυσης και προϊόντος αποτελούν υπομελέτη στο ευρωπαϊκό
πρόγραμμα BIOBOOST και θα ανακοινωθούν με το πέρας του έργου.
- Ποια θα είναι τα οφέλη για το περιβάλλον,
αλλά και για την οικονομία με την χρήση τους.
-Τα οφέλη
της τεχνολογίας για το περιβάλλον και την οικονομία είναι πολύ σημαντικά
καθόσον χρησιμοποιείται λιγνοκυταρινούχος βιομάζα (που συντελεί στη μείωση των
εκπομπών CO2), μπορούν να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας με την εφαρμογή
της τεχνολογίας στην Ελλάδα και κυρίως να ενισχυθεί η αγροτική οικονομία.
- Πως θα σχολιάζατε την ανάπτυξη, την έρευνα,
την θέση και την πορεία της Ελλάδας, την περίοδο που διανύουμε, σε ότι αφορά
την αξιοποίηση εναλλακτικών πηγών και παραγώγων ενέργειας.
-Τα
τελευταία χρόνια γίνεται μιας σημαντική ερευνητική προσπάθεια στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα
στο ΕΚΕΤΑ υπάρχει σημαντική έρευνα σε θέματα βιοκαυσίμων και βιοενέργειας,
ηλιακού υδρογόνου, φωτοβολταϊκών κ.λ.π. Εκείνο που πραγματικά χρειάζεται να
γίνει στο άμεσο μέλλον είναι να βρεθούν πόροι (ιδιωτικοί και κρατικοί) για την
εφαρμογή ορισμένων από τις τεχνολογίες αυτές σε μεγαλύτερη κλίμακα (επιδεικτική κλίμακα).
Ανάλυση της τεχνολογίας
H τεχνολογία που
αναπτύσσεται στο ΕΠΚΥ βασίζεται σε αντιδραστήρα ρευστοστερεάς κλίνης με ανακυκλοφορία
καταλύτη καθώς και στην ανάπτυξη νέων καταλυτικών υλικών για την καταλυτική
πυρόλυση της βιομάζας. Η διεργασία αυτή οδηγεί στην παραγωγή ενός υγρού
βιοκαυσίμου (βιοέλαιο) καθώς και σε αέρια προϊόντα (κυρίως CO και CΟ2) και
νερό. Ταυτόχρονα παράγεται και στερεό υπόλειμμα (κώκ) το οποίο καίγεται
αποδίδοντας αρκετή ενέργεια που καθιστά την όλη διεργασία θερμικά ουδέτερη. Η
ποσότητα του παραγόμενου καταλυτικού βιοελαίου μπορεί να φτάσει το 20-35%κ.β
(ως προς την ξηρή βιομάζα) ανάλογα με τον χρησιμοποιούμενο καταλύτη. Βασικό
πλεονέκτημα της τεχνολογίας είναι η δυνατότητά της να κατεργαστεί πολλές και
διαφορετικές τροφοδοσίες βιομάζας όπως παραπροϊόντα βιομηχανίας ξύλου, αγροτικά
υπολείμματα (βαμβακιού, δημητριακών κ.λ.π) καθώς και παραπροϊόντα διεργασιών
μεταποίησης αγροτικών προϊόντων (ελαιοπυρήνας, κουκούτσια φρούτων κ.α).
Το καταλυτικό βιοέλαιο που
παράγεται έχει μικρό ποσοστό οξυγόνου (15-25%κ.β ανάλογα με τον καταλύτη),
ενεργειακή πυκνότητα 30 GJ/M3 (σε σχέση με 2-3 GJ/M3 της βιομάζας) και μπορεί
να τροφοδοτηθεί στα διυλιστήρα (ως βιο-αργό) για την παραγωγή καυσίμων
μεταφοράς. Στα πλαίσια του έργου ΒΙΟΒΟΟST η έρευνα για την αξιοποίηση του
βιοελαίου ως καύσιμο μεταφοράς γίνεται από την μεγάλη πετρελαϊκή εταιρεία
ΝESTE. Επίσης σε συνεργασία με την εταιρεία χημικών DSM και την ελληνική
εταιρεία CHIMAR γίνεται έρευνα για την ανάκτηση χημικών ενώσεων από τo βιοέλαιο
με σκοπό τη σύνθεση ρητινών που χρησιμοποιούνται στην παραγωγή μοριοσανίδων.
Ταυτόχρονα στα πλαίσια του ερευνητικού έργου ΕΝΕΡΒΙΟ (συνεργασία) μελετάται η
σύνκαυση βιοελαίου και μαζούτ σε συνεργασία με τη ΔΕΗ έτσι ώστε να μπορεί να
χρησιμοποιηθεί σε μονάδες παραγωγής ενέργειας της ΔΕΗ που βρίσκονται σε
Ελληνικά νησιά. Τα πρώτα αποτελέσματα δείχνουν ότι ακόμα και το θερμικό μη
αναβαθμισμένο βιοέλαιο μπορεί να χρησιμοποιηθεί τουλάχιστον έως 10% σε μίγμα με
μαζούτ χωρίς προβλήματα σε καυστήρες.
Στο
ερευνητικό αυτό έργο το ΙΔΕΠ/ΕΚΕΤΑ συνεργάζεται με κορυφαία ερευνητικά ιδρύματα
και Πανεπιστήμια της Ευρώπης (ΚΙΤ και USTUTT της Γερμανίας, ΤΝΟ της Ολλανδίας,
IUNG της Πολωνίας, FHOO της Αυστρίας), μεγάλες βιομηχανίες (NESTE, ENBW, DSM,
GRACE) και μικρομεσαίες επιχειρήσεις (AVACO2, CHIMAR, SYNCOM).
Τέλος, σημειώνεται ότι η επιστημονική
Ομάδα ΙΔΕΠ/ΕΚΕΤΑ αποτελείται από τους:
Α.Α.Λάππας, Διευθυντής
Ερευνών Επ. Υπεύθυνος ΕΠΚΥ και Επ. Υπεύθυνος BIOBOOST
Ε. Ηλιοπούλου, Ερευνήτρια Γ,
Επ. Υπεύθυνος έργου ΕΝΕΡΒΙΟ
Κ. Καλογιάννης, Δρ. Χημικός
Μηχανικός Συνεργαζόμενος Ερευνητής ΕΠΚΥ
Χ. Μιχαήλοφ, Δρ. Χημικός
Συνεργαζόμενη Ερευνήτρια ΕΠΚΥ
Α. Ψαρράς, Δρ. Χημικός
Μηχανικός Συνεργαζόμενος Ερευνητής ΕΠΚΥ
Σ. Στεφανίδης, Υπ. Διδάκτορας