Με την προεκλογική περίοδο στην Ελλάδα να έχει μόλις αρχίσει, η Ουάσιγκτον και η Μόσχα διασταυρώνουν τα ξίφη τους επί ελληνικού εδάφους. Δεν είναι τόσο το μέγεθος της χώρας όσο η στρατηγική τοποθεσία της στο νοτιοανατολικό άκρο της Ευρώπης που τη μετατρέπουν σε βασική «διασταύρωση» των ενεργειακών δρόμων που προσελκύει το ενδιαφέρον. Ιδιαίτερα οι Ρώσοι επιθυμούν να ανακάμψουν και να αποκτήσουν πάλι την προνομιακή πρόσβαση που είχαν στα κέντρα εξουσίας επί πρωθυπουργίας του κ. Κ. Καραμανλή. Αυτή χάθηκε λόγω του λανθάνοντος «ατλαντισμού» του κ. Γ. Παπανδρέου, αλλά πλέον η Ρωσία, υπό την προεδρία ξανά του Βλαντίμιρ Πούτιν, έχει ρίξει γέφυρες προς τη ΝΔ και τον κ. Αντ. Σαμαρά, ο οποίος εμφανίζεται διατεθειμένος να αναζωπυρώσει τις ελληνορωσικές σχέσεις.
Οι Ρώσοι έχουν ήδη αρχίσει να ενεργοποιούν ξανά το δίκτυό τους σε μέσα ενημέρωσης και σε επενδυτικούς, οικονομικούς, στρατιωτικούς και πολιτικούς κύκλους. Αυτό φάνηκε και από το πολύ θερμό κλίμα που επικράτησε στην πρόσφατη επίσκεψη του κ. Σαμαρά στη Μόσχα, συνοδεία και του υπουργού Εξωτερικών και αντιπροέδρου της ΝΔ κ. Στ. Δήμα. Είναι μάλιστα ενδεικτικό ότι ο κ. Σαμαράς συναντήθηκε με τον ισχυρό άνδρα της Ρωσίας Πούτιν, τότε πρωθυπουργό, και όχι με τον πρόεδρο Ντμίτρι Μεντβέντεφ.
Μάλιστα οι ρώσοι αξιωματούχοι που ήταν παρόντες στη συνάντηση εξεπλάγησαν θετικά από τα πολύ θερμά λόγια του κ. Σαμαρά για σημαντική ενίσχυση της συνεργασίας Ελλάδας - Ρωσίας σε μελλοντική κυβέρνηση ΝΔ. Δεν πρέπει, συνεπώς, να περάσει απαρατήρητο ότι ο κ. Δήμας ζήτησε με έμφαση συνάντηση με τον ρώσο ομόλογό του Σεργκέι Λαβρόφ κατά την υπουργική σύνοδο του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες.
Η Μόσχα έχει αποφασίσει, καθώς φαίνεται, να «παίξει δυνατά» σε επενδύσεις στην Ελλάδα, ιδιαίτερα στο θέμα της ενέργειας. Σύμφωνα με πληροφορίες, μεγάλο μέρος των συζητήσεων στη Μόσχα είχε αφιερωθεί στη «σκακιέρα των αγωγών». Ο κ. Σαμαράς συναντήθηκε μάλιστα με τον πρόεδρο της Gazprom Αλεξέι Μίλερ, συνοδευόμενος από τον πρώην πρόεδρο της ΔΕΠΑ (και τομεάρχη Ενέργειας της ΝΔ) κ. Μ. Παπαγεωργίου.
Οι Ρώσοι εκτίμησαν ότι το Αζερμπαϊτζάν δεν έχει επαρκείς ποσότητες αερίου για να προμηθεύσει την ευρωπαϊκή αγορά και εμφανίστηκαν έτοιμοι τόσο για την κατασκευή του αγωγού φυσικού αερίου South Stream (επιταχύνεται για να αρχίσει πριν από το τέλος του 2012 αντί της άνοιξης του 2013) όσο και για την υλοποίηση του πετρελαιαγωγού Μπουργκάς - Αλεξανδρούπολης. Ο Πούτιν έδωσε έμφαση στην κατασκευή της νότιας διακλάδωσης του South Stream που φθάνει στην Ελλάδα. Και στα δύο σχέδια πάντως ρόλο-«κλειδί» έχει η Βουλγαρία.
Ενας από τους «φακέλους» που ενδιαφέρουν τους Ρώσους είναι η ιδιωτικοποίηση της ΔΕΠΑ. Αρχικά, τρεις ρωσικές εταιρείες εκδήλωσαν ενδιαφέρον: ο κολοσσός Gazprom, το fund Energy και η Negusneft. Στο σημείο αυτό, οι λεπτομέρειες κάνουν τη διαφορά. Πρόεδρος του ρωσογερμανικού fund Energy είναι ο Ιγκορ Γιουσούφοφ. Πρώην υπουργός Ενέργειας και στενός σύμβουλος του Πούτιν, ο Γιουσούφοφ βρέθηκε πριν από λίγα 24ωρα στην Αθήνα για κρίσιμες συνομιλίες. Σύμφωνα με πληροφορίες από πηγές που γνωρίζουν το παρασκήνιο, ο φάκελος του fund κρίθηκε τεχνικά προβληματικός (π.χ. έλεγαν ότι δεν προσφέρονταν επαρκείς εγγυήσεις) και εκπρόθεσμος από το Ταμείο Ιδιωτικοποιήσεων, γεγονός που οδήγησε στον αποκλεισμό του από τη δεύτερη φάση της ιδιωτικοποίησης. Ο κ. Γιουσούφοφ επέστρεψε στην Αθήνα την Τρίτη για να παράσχει επιπλέον στοιχεία και φέρεται επίσης να ξεκαθάρισε ότι οι χρηματικές εγγυήσεις του προέρχονται από μεγάλη γερμανική τράπεζα (οι πληροφορίες μιλούν για την Deutsche Bank). Το συμβάν με την Energy προκάλεσε την έντονη δυσαρέσκεια του Κρεμλίνου, κάτι που φάνηκε και από την εσπευσμένη έκκληση του έλληνα πρέσβη στη Μόσχα κ. Δ. Σπινέλλη στο ρωσικό υπουργείο Εξωτερικών για εξηγήσεις. Οι Ρώσοι θεωρούν ότι πρόκειται για πολιτικά υποκινούμενη ενέργεια και φοβούνται περαιτέρω αποκλεισμούς. Το έπαθλο της ΔΕΠΑ είναι πολύ σημαντικό. Δεν είναι άλλωστε τυχαίο ότι ήδη από το 2011 η ίδια η Χίλαρι Κλίντον είχε επισημάνει στον τότε πρωθυπουργό κ. Παπανδρέου, κατά την επίσκεψή της στην Αθήνα, ότι η είσοδος των Ρώσων στην εταιρεία δεν θα ήταν ευπρόσδεκτη. Το μήνυμα αυτό επανέλαβε την προηγούμενη εβδομάδα στους συνομιλητές του ο πρέσβης Ρίτσαρντ Μόρνινγκσταρ, ειδικός απεσταλμένος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ για την ενέργεια, επισκεπτόμενος την Αθήνα.
Ο Μόρνινγκσταρ σημείωσε επίσης ότι αυτό που έχει σημασία για τις Ηνωμένες Πολιτείες είναι η ολοκλήρωση του Νοτίου Ενεργειακού Διαδρόμου για τη μεταφορά του αερίου της Κασπίας στην Ευρώπη ώστε να μειωθεί η ρωσική εξάρτηση. Οι Αμερικανοί θεωρούν ζήτημα δευτερεύουσας σημασίας αν ο αγωγός που θα επιλεγεί θα είναι ο ITGI ή ο ΤΑΡ. Καθώς όμως η ΔΕΠΑ μετέχει στον πρώτον και μελλοντικά ίσως συμμετάσχει και στον δεύτερο, το τελευταίο που θα ήθελαν οι Αμερικανοί είναι να συμμετέχουν οι Ρώσοι στη ΔΕΠΑ.
Η Μόσχα παρακολουθεί με ιδιαίτερη προσήλωση τις εξελίξεις σε ακόμη δύο τομείς. Ο πρώτος είναι η συμμετοχή της Αθήνας στην αντιπυραυλική ασπίδα τόσο με συστήματα Patriot όσο και με την πιθανή παρουσία υπερσύγχρονων αμερικανικών πολεμικών σκαφών τύπου Aegis στο Αιγαίο. Οι Ρώσοι δεν βλέπουν με θετικό μάτι την προοπτική αυτή και δεν έκρυψαν τη δυσφορία τους όταν η κυβέρνηση Παπανδρέου αρνήθηκε να συναντήσει τον ειδικό απεσταλμένο τους για την ασπίδα Ντμίτρι Ρογκόζιν, παρά τις αντίθετες υπηρεσιακές εισηγήσεις.
Παράλληλα, οι θορυβώδεις ανακοινώσεις του υπουργού Εθνικής Αμυνας κ. Δ. Αβραμόπουλου περί προμήθειας (έστω δωρεάν) αμερικανικών αρμάτων μάχης Abrams από τις ΗΠΑ δεν πέρασαν απαρατήρητες. Πόσο μάλλον που λίγους μήνες νωρίτερα είχε ουσιαστικά ακυρωθεί η προμήθεια 450 ρωσικών Τεθωρακισμένων Οχημάτων Μάχης BMP-3 HEL (επρόκειτο για απόφαση της κυβέρνησης Καραμανλή) με το αιτιολογικό ότι το κόστος ήταν ιδιαίτερα υψηλό, ενώ δεν κρίνονταν και απολύτως αναγκαία για επιχειρησιακούς λόγους.
Δεν λείπουν μάλιστα και αναλυτές που εκτιμούν ότι η Μόσχα θα έβλεπε στην Ελλάδα μια νέα… Συρία, διασφαλίζοντας ενδεχομένως ναυτική παρουσία στα θερμά νερά της Μεσογείου. Προσφάτως στους «Financial Times» ο αναλυτής του Eurasia Group Ιαν Μπρέμερ έγραψε ότι δεν αποκλείεται, σε μια μελλοντική κυβέρνηση της ΝΔ, οι Ρώσοι να ζητήσουν μία ναυτική βάση στην Ελλάδα (κάτι που θα απέφερε και σημαντικά έσοδα στην Ελλάδα), στα πρότυπα των αγκυροβολίων που διέθετε επί Ψυχρού Πολέμου η πρώην Σοβιετική Ενωση.
Θεωρίες συνωμοσίας
Το παρασκήνιο με την επίσκεψη Πούτιν στο Αγιον Ορος
Ασχετο με το τι αναμένεται να συμβεί μετεκλογικά δεν είναι ούτε το παρασκήνιο που εκτυλίχθηκε σχετικά με τη θέληση ή μη του Βλαντίμιρ Πούτιν να επισκεφθεί το Αγιον Ορος την περίοδο του Πάσχα. Σύμφωνα με πληροφορίες, Αγιορείτες δήλωναν άγνοια και απέδιδαν τα όσα γράφτηκαν σε «διαδόσεις» και διευκρίνιζαν ότι «ουδείς γνωρίζει τι ακριβώς εξυπηρετεί όλος αυτός ο θόρυβος γύρω από την υποτιθέμενη επίσκεψη Πούτιν». Βέβαια, ο ρώσος πρόεδρος ακύρωσε και παλαιότερες επισκέψεις του στο Αγιον Ορος κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή.
Ποια είναι η αλήθεια; Σύμφωνα με πηγές από τη ρωσική πλευρά, ο Πούτιν είχε εκφράσει απλά την επιθυμία του να επισκεφθεί την Ελλάδα μετά την εκλογή του ως προέδρου της Ρωσικής Δημοκρατίας, αλλά δεν ανέφερε συγκεκριμένη ημερομηνία. Αμέσως ξεκίνησε ένα γαϊτανάκι συζητήσεων, σεναρίων, φημών, όπου δοκιμάστηκαν οι αντοχές της ελληνικής πλευράς, αφού ακόμη και ο εκπρόσωπος Τύπου του υπουργείου Εξωτερικών κ. Γρ. Δελαβέκουρας παρενέβη για να απαντήσει σε σχετικές ερωτήσεις.
Αμέσως άρχισαν οι θεωρίες συνωμοσίας για το ποιοι δεν θέλουν την παρουσία Πούτιν στην Ελλάδα και κυρίως γιατί ήθελε ο ρώσος πρόεδρος να επισκεφθεί το Αγιον Ορος και κυρίως τη Μονή Βατοπαιδίου, όπου επέστρεψε προσφάτως ο ηγούμενος Εφραίμ μετά την αποφυλάκισή του. Για την επίσκεψη δεν είχε καμία ενημέρωση και η Ιερά Επιστασία. Ο Πούτιν είχε εκφράσει τη δυσφορία του, όπως και ο Πατριάρχης Μόσχας και πασών των Ρωσιών κ. Κύριλλος για την προφυλάκιση του ηγουμένου Εφραίμ. Είχαν μάλιστα συναντηθεί στη Μόσχα πριν από τα Χριστούγεννα και η δεκαήμερη παραμονή του δεύτερου στη Ρωσία, όπου μετέφερε την Αγία Ζώνη (την οποία προσκύνησαν 3,5 εκατομμύρια άτομα), είχε γίνει σημείο αναφοράς στα ρωσικά μέσα ενημέρωσης. Μάλιστα ο ίδιος ο ρώσος πρόεδρος τον υποδέχθηκε στο αεροδρόμιο και συναντήθηκαν στην κατοικία του στο Νόβο-Αγκαριόβ. Με θέρμη τον υποδέχθηκε και ο κ. Μεντβέντεφ, ενώ η σύζυγός του συνάντησε κατ' ιδίαν τον ηγούμενο δύο φορές.
(από την εφημερίδα "ΤΟ ΒΗΜΑ", 14/04/2012)