Ειδικότερα, η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ), αρμόδια Ανεξάρτητη Αρχή για την παρακολούθηση και εποπτεία της αγοράς ενέργειας, έχει εκκινήσει αυτεπάγγελτη έρευνα για παραβιάσεις του Κανονισμού REMIT (Κανονισμός 1227/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την ακεραιότητα και τη διαφάνεια στη χονδρική αγορά ενέργειας, όπως τροποποιήθηκε από τον νέο Κανονισμό (ΕΕ) 2024/1106), από επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην αγορά ενέργειας.
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση, ο Κανονισμός REMIT (Regulation on Wholesale Energy Market Integrity and Transparency) στοχεύει στην ακεραιότητα και διαφάνεια της χονδρικής αγοράς ενέργειας (ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου), απαγορεύοντας τις καταχρηστικές πρακτικές, με στόχο την προστασία των καταναλωτών και τη διασφάλιση της εύρυθμης λειτουργίας της αγοράς. Στο πλαίσιο του Κανονισμού, ο Ρυθμιστής της αγοράς ενέργειας διερευνά φαινόμενα χειραγώγησης ή απόπειρας χειραγώγησης της αγοράς (Market Manipulation), εκμετάλλευσης εμπιστευτικών πληροφοριών (insider trading), και μη δημοσιοποίησης συγκεκριμένων πληροφοριών, με στόχο τον επηρεασμό των τιμών (άρθρα 3, 4, και 5 του Κανονισμού).
Παράλληλα, η ΡΑΑΕΥ συνέδραμε την Επιτροπή Ανταγωνισμού («ΕΑ»), σε αιφνίδιο επιτόπιο έλεγχο που διενεργήθηκε σήμερα σε εγκαταστάσεις επιχειρήσεων δραστηριοποιούμενων στην αγορά ενέργειας, στο πλαίσιο συντονισμένης προσπάθειας των δύο Ανεξάρτητων Αρχών για τη διερεύνηση παραβάσεων υπό το πρίσμα των διακριτών αρμοδιοτήτων τους. Η έρευνα της Επιτροπής Ανταγωνισμού αφορά σε ενδεχόμενες οριζόντιες ή/και κάθετες συμφωνίες/εναρμονισμένες πρακτικές ή/και αποφάσεις ενώσεων επιχειρήσεων με αντικείμενο ή αποτέλεσμα την παρεμπόδιση, τον περιορισμό ή τη νόθευση του ανταγωνισμού, καθώς και σε ενδεχόμενη καταχρηστική εκμετάλλευση δεσπόζουσας θέσης, κατά παράβαση των άρθρων 1 και 2 ν. 3959/2011 περί «Προστασίας του Ελεύθερου Ανταγωνισμού» και 101 και 102 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) αντιστοίχως.
Πληροφορίες αναφορικά με τις αρμοδιότητες της Αρχής για τη διερεύνηση παραβιάσεων του Κανονισμού REMIT μπορούν να αναζητηθούν στην ιστοσελίδα της Αρχής.
Η ανακοίνωση της Επιτροπής Ανταγωνισμού
Η Επιτροπή Ανταγωνισμού («ΕΑ») πραγματοποίησε αιφνίδιο επιτόπιο έλεγχο στις εγκαταστάσεις επιχειρήσεων δραστηριοποιούμενων στην παραγωγή και χονδρική προμήθεια ηλεκτρικής ενέργειας στο πλαίσιο σχετικής αυτεπάγγελτης έρευνας της.
Η ΕΑ διερευνά ενδεχόμενες οριζόντιες συμφωνίες/εναρμονισμένες πρακτικές μεταξύ των ελεγχόμενων επιχειρήσεων με αντικείμενο την παρεμπόδιση, τον περιορισμό ή τη νόθευση του ανταγωνισμού κατά παράβαση των άρθρων 1 ν. 3959/2011 περί «Προστασίας του Ελεύθερου Ανταγωνισμού» και 101 της Συνθήκης για τη Λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ), ιδίως μέσω του άμεσου ή έμμεσου καθορισμού τιμών και άλλων όρων συναλλαγής ή/και μέσω του περιορισμού ή του ελέγχου της παραγωγής/διάθεσης. Η ΕΑ διερευνά επίσης ενδεχόμενη καταχρηστική εκμετάλλευση δεσπόζουσας θέσης επιχείρησης, κατά παράβαση των άρθρων 2 ν. 3959/2011 και 102 ΣΛΕΕ, ιδίως μέσω της επιβολής μη δίκαιων τιμών ή άλλων όρων συναλλαγής ή/και μέσω του περιορισμού της παραγωγής/διάθεσης ηλεκτρικής ενέργειας.
Σημειώνεται ότι η διεξαγωγή ελέγχων γίνεται σε επιχειρήσεις από τις οποίες μπορεί να συλλεχθούν στοιχεία για αντι-ανταγωνιστικές πρακτικές στην ερευνώμενη αγορά και δεν προδικάζει ότι οι επιχειρήσεις έχουν εμπλακεί σε αντι-ανταγωνιστική συμπεριφορά ούτε προδικάζει το αποτέλεσμα της έρευνας.
Η αυτεπάγγελτη έρευνα της ΕΑ διενεργείται με τη συνδρομή της Ρυθμιστικής Αρχής Αποβλήτων Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ), στο πλαίσιο συντονισμένης προσπάθειας των δύο Ανεξάρτητων Αρχών για τη διερεύνηση παραβάσεων στο πλαίσιο των διακριτών αρμοδιοτήτων τους.
Η ΡΑΑΕΥ έχει εκκινήσει αυτεπάγγελτη έρευνα για παραβιάσεις του Κανονισμού REMIT (Κανονισμός 1227/2011 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την ακεραιότητα και τη διαφάνεια στη χονδρική αγορά ενέργειας, όπως τροποποιήθηκε από τον νέο Κανονισμό (ΕΕ) 2024/1106), από επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην αγορά ενέργειας.
Νομικό πλαίσιο
Η ΕΑ, θεματοφύλακας της εύρυθμης λειτουργίας της ελεύθερης αγοράς, είναι επιφορτισμένη με την εφαρμογή των κανόνων ανταγωνισμού βάσει του ν. 3959/2011 και των άρθρων 101/102 ΣΛΕΕ.
Τα άρθρα 1 του ν. 3959/2011 και 101 ΣΛΕΕ απαγορεύουν συμπράξεις μεταξύ επιχειρήσεων (συμφωνίες, αποφάσεις ενώσεων ή εναρμονισμένες πρακτικές) που έχουν ως αντικείμενο ή αποτέλεσμα τον περιορισμό του ανταγωνισμού.
Το άρθρο 1Α του ν. 3959/2011 απαγορεύει μονομερείς πρακτικές που συνιστούν πρόσκληση σε απαγορευμένη σύμπραξη και ανακοίνωση μελλοντικών προθέσεων τιμολόγησης προϊόντων και υπηρεσιών προς ανταγωνιστές.
Τα άρθρα 2 του ν. 3959/2011 και 102 ΣΛΕΕ απαγορεύουν την καταχρηστική συμπεριφορά επιχειρήσεων με δεσπόζουσα θέση στην αγορά.
Η ΕΑ επισημαίνει ότι στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της, θα παρεμβαίνει κατά άμεση προτεραιότητα όπου κρίνεται απαραίτητο και θα εξετάζει κάθε σχετική περίπτωση που θα υποπέσει στην αντίληψή της, με την υποβολή καταγγελίας, αίτησης επιείκειας ή ανώνυμων σχετικών πληροφοριών μέσω του ασφαλούς ψηφιακού περιβάλλοντος (whistleblowing) ή άλλως, και θα επιβάλλει αυστηρότατες διοικητικές κυρώσεις στις επιχειρήσεις που τυχόν μετέρχονται αντι-ανταγωνιστικών πρακτικών βάσει των διατάξεων του ν. 3959/2011 και 101/102 ΣΛΕΕ.
Το πρόγραμμα επιείκειας της ΕΑ
Η διαπίστωση συμμετοχής επιχείρησης ή ένωσης επιχειρήσεων σε συμφωνίες καρτελικής φύσεως, δηλαδή σε μυστικές συμφωνίες μεταξύ ανταγωνιστών, οι οποίες έχουν ως αντικείμενο τον καθορισμό τιμών ή ποσοτήτων, κατανομή πελατών ή μεριδίων αγοράς, ή βάσει των οποίων λαμβάνει χώρα νόθευση διαγωνισμών, μπορεί να οδηγήσει σε σημαντικά πρόστιμα από την ΕΑ, σε ποινικές κυρώσεις των υπεύθυνων φυσικών προσώπων και σε αποκλεισμό των εμπλεκόμενων επιχειρήσεων από δημόσιους διαγωνισμούς και συμβάσεις παραχωρήσεων για τρία (3) έτη από την έκδοση της απόφασης.
Η ένταξη στο πρόγραμμα επιείκειας της ΕΑ έχει σημαντικά πλεονεκτήματα για τις επιχειρήσεις, ενώσεις επιχειρήσεων και τα φυσικά πρόσωπα που έχουν εμπλακεί σε τέτοιου είδους συμφωνίες, καθώς με αυτή επιτυγχάνεται:
-Ολική ή μερική απαλλαγή από τα διοικητικά πρόστιμα ή μείωση αυτών,
-Εξάλειψη του αξιοποίνου ή μειωμένη ποινή για τα υπαίτια φυσικά πρόσωπα,
-Πλήρης απαλλαγή της επιχείρησης από κάθε είδους διοικητικές κυρώσεις, και
-Μη αποκλεισμό των επιχειρήσεων από τους δημόσιους διαγωνισμούς ή τις συμβάσεις παραχώρησης.
Για τις προϋποθέσεις και τη διαδικασία υπαγωγής στο πρόγραμμα επιείκειας της ΕΑ, δείτε https://www.epant.gr/nomothesia/nomothesia-antagonismou/programma-epieikias.html ή επικοινωνήστε στο 210 88 09 100.
Για το σύστημα ανώνυμης πληροφόρησης της ΕΑ επισκεφθείτε την ιστοσελίδα https://www.epant.gr/whistleblowing.