Από το 2018 μέχρι σήμερα, το κράτος έχει μαζέψει περίπου 61 εκατ. ευρώ από το περιβαλλοντικό τέλος στις πλαστικές σακούλες. Εισπρακτικά το μέτρο πήγε καλά. Μόνο που υπάρχει μια μικρή λεπτομέρεια: από αυτά τα 61 εκατ., μόλις τα 4 εκατ. γύρισαν πίσω σε δράσεις ενημέρωσης. Το υπόλοιπο ποσό ποιος ξέρει πού πήγε. Στο συρτάρι, στις προκηρύξεις, στις ατελείωτες διαδικασίες. Το θέμα είναι ότι ενώ ο στόχος της Ε.Ε. είναι η μείωση της χρήσης σακούλας σε κάτω από 40 τεμάχια ανά κάτοικο ετησίως, έως το τέλος του 2025, η κατανάλωση αυξάνεται. Από τα 83 τεμάχια το 2022, αυξήθηκε στα 95 τεμάχια το 2023.
Στην ίδια μοίρα και χειρότερα βρίσκεται ένα ακόμα στοίχημα ανακύκλωσης και περιορισμού του πλαστικού. Η κυβέρνηση υπόσχεται από το 2021 ένα «σπουδαίο πράσινο άλμα», το περιβόητο σύστημα εγγυοδοσίας για πλαστικά μπουκάλια και κουτάκια. Δέκα λεπτά επιβάρυνση το μπουκάλι. Τα πληρώνεις στο ταμείο, τα παίρνεις πίσω στην επιστροφή. Απλό, σωστό, δοκιμασμένο σε όλη την Ευρώπη. Για όποιον ακολουθήσει τη διαδικασία θα είναι μηδενικού κόστους, συν την ικανοποίηση της συμμετοχής στην ανακύκλωση.
Μόνο που φτάσαμε φθινόπωρο του 2025 και το σύστημα ακόμη «προβλέπεται». Προβλέπεται από το 2022, προβλέπεται από το 2023, ξαναπροβλέπεται από το 2024. Τώρα προβλέπεται για τον Δεκέμβριο του 2025. Ισως και για τον Ιούνιο του 2026. Ισως και ποτέ.
Γιατί; Διότι το ελληνικό κράτος είναι εξαιρετικό στις εξαγγελίες και τραγικό στις εφαρμογές. Να νομοθετήσει, ναι. Να κάνει καμπάνια, ναι. Να βάλει 15.000 σημεία επιστροφής σε όλη τη χώρα; Αστειεύεστε. Χρειάζονται μηχανήματα, logistics, συνεργασίες με σούπερ μάρκετ. Μόνο τα εμπλεκόμενα σημεία πώλησης –κυρίως καταστήματα λιανικής και εστίασης– είναι πάνω από 120.000. Ολα αυτά θέλουν δουλειά.
Δεδομένου ότι η χώρα μας χαρακτηρίζεται από έναν σημαντικό αριθμό νησιωτικής επικράτειας, με υψηλό λόγο τουριστικής επισκεψιμότητας σε συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα, το εγχείρημα αποκτά αυτόματα μεγαλύτερο βαθμό δυσκολίας στην αποτελεσματική υλοποίησή του και τρία χρόνια μετά έχουν γίνει ελάχιστα.
Η ουσία, όμως, είναι άλλη. Κάθε χρόνο πετάμε 2 δισ. πλαστικά μπουκάλια. Με το σύστημα εγγυοδοσίας θα μπορούσαμε να ανακυκλώνουμε τα περισσότερα. Και δεν το κάνουμε.
Το μέτρο είναι σωστό, αλλά κανείς δεν θέλει να σηκώσει το βάρος της εφαρμογής.
Μέχρι τότε, εμείς θα συνεχίσουμε να πληρώνουμε το «πράσινο τέλος» για τις ετικέτες PVC, να πετάμε τα μπουκάλια στα σκουπίδια, να ακούμε μεγαλόστομες υποσχέσεις. Στην τελική, πιο εύκολο είναι να πιεις το νερό και να πετάξεις το μπουκάλι παρά να στήσεις 15.000 μηχανήματα ανακύκλωσης.
(από την εφημερίδα «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ»)