«Πρόκειται για τεράστιο πολιτικό ζήτημα», σχολίασε Ευρωπαίος διπλωμάτης, ο οποίος εξήγησε πάντως ότι οι πρώτες αντιδράσεις έχουν ήδη καταγραφεί δημοσίως, ενώ σήμερα αναμένει ότι οι συζητήσεις μεταξύ των Ευρωπαίων υπουργών και του Πολωνού επιτρόπου θα εστιασθούν κατά κύριο λόγο στο μέγεθος του νέου προϋπολογισμού για την περίοδο 2028-2034 και στους τρεις βασικούς πυλώνες της νέας «αρχιτεκτονικής» του, με κορυφαίο ζήτημα τη χορήγηση των κονδυλίων.
Δύσπεπτη, άλλωστε, είναι ήδη η πρόταση της προέδρου της Κομισιόν, που προβλέπει αύξηση κατά 64% από τον προηγούμενο προϋπολογισμό από τα κράτη-μέλη, που λόγω οικονομικής ισχύος αποτελούν και τους μεγαλύτερους χρηματοδότες, όπως η Γερμανία, και παρά το ό,τι η Φον ντερ Λάιεν επέμεινε ότι δεν θα αυξηθούν οι εθνικές συνεισφορές. «Το να υπάρξει ουσιαστική αύξηση του προϋπολογισμού της Ε.Ε. είναι απαράδεκτο την ώρα που όλα τα κράτη-μέλη καταβάλλουν αξιοσημείωτες προσπάθειες για να εξορθολογήσουν τους εθνικούς προϋπολογισμούς τους. Γι’ αυτό, δεν μπορούμε να αποδεχθούμε την πρόταση της Κομισιόν», υπογράμμισε ο εκπρόσωπος της γερμανικής κυβέρνησης, ενώ στο ίδιο μήκος κύματος κινήθηκε η σχετική ανακοίνωση του άλλου μέλους του «κλαμπ» των λεγόμενων «φειδωλών», η Ολλανδία.
Το Βερολίνο απέρριψε εξάλλου και την ιδέα περί αύξησης φόρων στις μεγάλες επιχειρήσεις. Μία από τις προτάσεις της Κομισιόν περιλαμβάνει σειρά νέων φόρων ή «ιδίων πόρων», που αναμένεται να συγκεντρώσουν συνολικά 400 δισ. την επταετία, ενώ στο στόχαστρο μπαίνουν εταιρείες με ετήσιο τζίρο 100 εκατ. ευρώ ή καπνικά προϊόντα και ηλεκτρικά απόβλητα, με στόχο και την αποπληρωμή τμήματος των δανείων που δόθηκαν για την αντιμετώπιση των συνεπειών της πανδημίας και που υπολογίζονται σε 24 δισ. τον χρόνο από το 2028 και μετά. «Δεν στηρίζουμε επιπρόσθετους φόρους στις επιχειρήσεις που προτείνει η Κομισιόν», τόνισε ο εκπρόσωπος του Γερμανού καγκελαρίου.
Σε δυσχερή θέση βρίσκεται η γαλλική κυβέρνηση, που με σχεδόν άδεια ταμεία «απειλείται» σήμερα από την Ακροδεξιά λόγω του εθνικού προϋπολογισμού λιτότητας. Η Πολωνία, όπως και οι χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, αναμένεται να βρεθεί απέναντι στην προτεινόμενη συγχώνευση της πολιτικής συνοχής και της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, που σήμερα καλύπτουν τα δύο τρίτα του προϋπολογισμού. Τα κονδύλια για την ΚΑΠ αναμένεται να υποστούν μείωση έως 30%. Η πρόεδρος της Κομισιόν επέμεινε πως εξασφαλίζονται περίπου 300 δισ. ευρώ για τους αγρότες, 218 δισ. για τις περιφέρειες, ενώ για πρώτη φορά 14% των κονδυλίων θα διατεθούν για κοινωνικές δαπάνες, όπως και για τη διαχείριση του μεταναστευτικού.
«Χρειάζεται να δούμε τις λεπτομέρειες», επισήμανε Ευρωπαίος διπλωμάτης ενόψει της σημερινής συνεδρίασης των υπουργών Ευρωπαϊκών Υποθέσεων, καθώς αν και η πλειοψηφία των «27» τάσσεται υπέρ του εκσυγχρονισμού και απλοποίησης του προϋπολογισμού (συγχωνεύονται, άλλωστε, 52 προγράμματα σε 16) αρκετά ερωτήματα αφορούν την κατάθεση για πρώτη φορά «εθνικών και περιφερειακών σχεδίων» από τις κυβερνήσεις, ώστε να «ξεκλειδώνουν» τους πόρους, μέσω προτεινόμενων μεταρρυθμίσεων και επενδύσεων. Ερωτήσεις αναμένεται να δεχθεί ο επίτροπος Σεραφίν και για το ποσό των δανείων που πρέπει να αποπληρωθούν από το πρόγραμμα Next GenerationEU, καθώς ευρωβουλευτές επισημαίνουν ότι έχουν συνυπολογιστεί σε 2 τρισ. ευρώ. Συνολικά, πάντως, η Κομισιόν εκτιμά πως οι παλαιοί και οι νέοι ίδιοι πόροι θα αποφέρουν 58,5 δισ. ευρώ ετησίως και θεωρεί ότι θα καλυφθούν τα 24 δισ. ευρώ σε ετήσιες αποπληρωμές του χρέους της εποχής COVID. «Ο στόχος είναι απλός: Πρέπει να αποπληρώσουμε τον κοινό δανεισμό ανάκαμψης και να ανταποκριθούμε στις σύγχρονες προτεραιότητες», επισήμανε η πρόεδρος της Κομισιόν, υπερεκτιμώντας τις προθέσεις των κρατών-μελών για έγκριση της πρότασης. «Αρκετές διαπραγματεύσεις θα αφορούν αυτό το ζήτημα, έως το αιματηρό τέλος του παζαριού», εκτίμησε Ευρωπαίος διπλωμάτης, που ιδανικά το υπολόγισε έως τον Δεκέμβριο του 2026.
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ")