εξαιρούνται από την πληρωμή για τις εκπομπές άνθρακα των εξαγωγών τους, ώστε να έχουν ίσους όρους με τους ξένους ανταγωνιστές τους, σύμφωνα με δύο αξιωματούχους της ΕΕ που συμμετείχαν στις συνομιλίες.
Η πρόταση έρχεται εν μέσω έντονης συζήτησης σχετικά με την ικανότητα της ΕΕ να επιτύχει τους κλιματικούς στόχους της στο πλαίσιο ενός παγκόσμιου εμπορικού πολέμου και της ταχείας μετατόπισης των προτεραιοτήτων προς την άμυνα και την οικονομική ανταγωνιστικότητα.
Ο επίτροπος της ΕΕ για το κλίμα, Βόπκε Χούκστρα, δήλωσε στους Financial Times ότι η ΕΕ έπρεπε να «διπλασιάσει» τις προσπάθειές της για τη βελτίωση των συνθηκών επίτευξης των στόχων για τις επιχειρήσεις.
Μέτρα όπως ο φόρος άνθρακα στα σύνορα της ΕΕ ήταν «φανταστικά» για την απαλλαγή από τον άνθρακα, αλλά δεν μπορούν να είναι «εις βάρος των δικών μας εταιρειών καθώς αντιμετωπίζουν αθέμιτο ανταγωνισμό στην παγκόσμια αγορά», είπε.
Τα σχέδια θα παρουσιαστούν παράλληλα με έναν νέο στόχο για τη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 90% έως το 2040, σε σύγκριση με τα επίπεδα του 1990 — ένας στόχος στον οποίο πολλά κράτη μέλη, συμπεριλαμβανομένης της Γαλλίας, έχουν δηλώσει ότι δεν θα συμφωνήσουν, εκτός εάν υπάρξουν παραχωρήσεις για τη βιομηχανία και καλύτερη αναγνώριση της πυρηνικής ενέργειας.
Σε έναν περαιτέρω συμβιβασμό, οι Βρυξέλλες ανέφεραν ότι το 3% του στόχου του 2040 μπορεί να επιτευχθεί μέσω διεθνών πιστώσεων άνθρακα, ουσιαστικά ένας τρόπος για τα κράτη μέλη να συνυπολογίσουν τη χρηματοδότησή τους σε διεθνή έργα για το κλίμα στις δικές τους μειώσεις εκπομπών.
Οι πιστώσεις άνθρακα είναι χρηματοοικονομικά μέσα που προορίζονται να αντιπροσωπεύουν έναν τόνο διοξειδίου του άνθρακα που απομακρύνεται από την ατμόσφαιρα μέσω έργων όπως η καλλιέργεια δασών.
Το επιστημονικό συμβουλευτικό συμβούλιο της ΕΕ έχει συμβουλεύσει να μην επιτραπεί στις διεθνείς πιστώσεις άνθρακα να συνυπολογιστούν στους κλιματικούς στόχους του μπλοκ, υποστηρίζοντας ότι αυτό θα μπορούσε να υπονομεύσει τις εγχώριες προσπάθειες για μείωση των εκπομπών.
Ωστόσο, ο Χούκστρα δήλωσε ότι το μέτρο θα μπορούσε να αποτελέσει «γέφυρα όσον αφορά τη δράση για το κλίμα» με τις αναπτυσσόμενες χώρες και θα πρέπει να θεωρείται «δίπλα στην κλασική αναπτυξιακή βοήθεια και άλλους επιχειρηματικούς δεσμούς».
Η βαριά βιομηχανία της Ευρώπης πιέζει για τη λύση των εξαγωγών από το 2021, όταν η ΕΕ ανακοίνωσε τον μηχανισμό προσαρμογής των συνόρων άνθρακα (CBAM) — έναν φόρο επί των εκπομπών που παράγονται από τις εισαγωγές στην Ένωση, με σκοπό την προστασία της βιομηχανίας της ΕΕ από το να υποτιμηθεί από φθηνότερες, πιο «βρώμικες» εισαγωγές.
Σύμφωνα με τη νέα πρόταση, οι εταιρείες θα λάβουν επιστροφή χρημάτων για τις πληρωμές που έχουν πραγματοποιήσει για την κάλυψη των εκπομπών άνθρακα των εξαγωγών τους στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας εκπομπών του μπλοκ, επιβεβαίωσαν δύο ανώτεροι αξιωματούχοι. Οι επιστροφές θα χρηματοδοτηθούν από τα έσοδα που παράγονται από το CBAM, δήλωσε ένας από αυτούς.
Ο φόρος άνθρακα στα σύνορα θα εφαρμοστεί σταδιακά ταυτόχρονα με την απώλεια της κατανομής δωρεάν δικαιωμάτων εκπομπών στις βιομηχανίες στο πλαίσιο του συστήματος εμπορίας εκπομπών του μπλοκ. Τα δικαιώματα εκπομπών διαπραγματεύονται επί του παρόντος σε λίγο λιγότερο από 70 ευρώ ανά τόνο άνθρακα.
Η τσιμεντοβιομηχανία της ΕΕ έχει εκτιμήσει ότι εάν η τιμή του άνθρακα αυξηθεί σε περίπου 125 ευρώ έως το 2030, η τιμή θα μπορούσε να αντιπροσωπεύει περισσότερο από το 50% του κόστους παραγωγής.
Ο Samuel Flückiger, επικεφαλής της πολιτικής για το κλίμα και την κυκλική οικονομία στη γερμανική χαλυβουργία Thyssenkrupp, δήλωσε ότι οι αγορές εξαγωγών εξακολουθούν να είναι κρίσιμες για τον κλάδο, ενώ οι εγχώριες αγορές αντιμετωπίζουν προκλήσεις.
«Το να θέσουμε αυτές τις αγορές σε κίνδυνο σε μια ήδη αδύναμη αγορά... δεν είναι και πολύ έξυπνο», είπε.
Οι λεπτομέρειες θα περιγραφούν πριν από το τέλος του έτους, δήλωσε ανώτερος αξιωματούχος της ΕΕ.
Ο συνολικός στόχος του 2040 θεωρείται κρίσιμος δείκτης από τις επιχειρήσεις και τη βιομηχανία για την καθοδήγηση των επενδύσεων και ως επιβεβαίωση ότι το μπλοκ εμμένει στους φιλόδοξους κλιματικούς στόχους του, παρά την αυξανόμενη πολιτική πίεση από δεξιές ομάδες για οπισθοδρόμηση στην πράσινη νομοθεσία.
Το μπλοκ βρίσκεται σε γενικές γραμμές εντός του στόχου του να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά τον ενδιάμεσο στόχο του 55% έως το 2030. Ο στόχος του 2040 θα καθοδηγήσει επίσης την απόφαση της ΕΕ σχετικά με μια «εθνική καθορισμένη συνεισφορά» ή σχέδιο για το κλίμα έως το 2035, το οποίο πρέπει να υποβληθεί στον ΟΗΕ πριν από τη σύνοδο κορυφής για το κλίμα COP30 στο Μπελέμ τον Νοέμβριο.
Περισσότερες από 150 εταιρείες, συμπεριλαμβανομένων των Iberdrola, Unilever, Inditex και Vattenfall, υπέγραψαν επιστολή υποστηρίζοντας ότι η ΕΕ πρέπει να τηρήσει τις κλιματικές της φιλοδοξίες. «Ένας ισχυρός στόχος για το κλίμα και η απαλλαγή των οικονομιών μας από τον άνθρακα θα βελτιώσουν την ανθεκτικότητα της ΕΕ σε κραδασμούς, την ενεργειακή ασφάλεια και την ανταγωνιστικότητα», ανέφεραν