Σε μια εποχή που οι επιθέσεις των Χούθι στην Ερυθρά Θάλασσα αναγκάζουν τα φορτηγά πλοία να κάνουν τον γύρο της Αφρικής, ανεβάζοντας αισθητά το κόστος -και τον χρόνο- της μεταφοράς προϊόντων, η έστω και ευαίσθητη εκεχειρία μεταξύ Ισραήλ και Ιράν φαίνεται ότι απομακρύνει ένα σενάριο ακόμα χειρότερο: αν η κλιμάκωση της έντασης οδηγούσε σε κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ -από όπου το 2024 και το πρώτο τρίμηνο του 2025 διήλθε το ένα πέμπτο της παγκόσμιας κατανάλωσης πετρελαίου, πετρελαιοειδών και υγροποιημένου φυσικού αερίου- η Ελλάδα εκτιμάται ότι θα έχανε περί τα 800 εκατ. ευρώ έως και 1 δισ. ευρώ μηνιαίως, καθώς τα πετρελαιοφόρα δεν θα περνούσαν.
Την ίδια στιγμή, οι αμερικανικοί δασμοί δεν φαίνεται μέχρι στιγμής να επηρεάζουν τις ελληνικές εξαγωγές, ούτε να προκαλούν «πλημμυρίδα» κινεζικών προϊόντων στην Ελλάδα, στο πλαίσιο της προσπάθειας των Κινέζων εξαγωγέων να βρουν εναλλακτικές διεξόδους για τα εμπορεύματα που θα μείνουν εκτός αμερικανικής αγοράς. Τα παραπάνω επισημαίνει, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων-ΣΕΒΕ, Συμεών Διαμαντίδης, ενόψει της επετειακής εκδήλωσης, που διοργανώνει ο φορέας στις 29 Ιουνίου, με αφορμή τη συμπλήρωση 50 ετών από την ίδρυσή του.
Συγκρατημένη αισιοδοξία για εξαίρεση των αγροδιατροφικών προϊόντων από τους αμερικανικούς δασμούς
Αναλυτικότερα, σε ερώτημα για το πώς επηρεάζουν τις ελληνικές εξαγωγές οι αμερικανικοί δασμοί και αν τα αγροδιατροφικά προϊόντα θα εξαιρεθούν από αυτούς, ο κ.Διαμαντίδης απαντά: «Είμαστε συγκρατημένα αισιόδοξοι ότι τα ελληνικά αγροδιατροφικά προϊόντα θα εξαιρεθούν από τους αμερικανικούς δασμούς, έπειτα και από τις συναντήσεις που είχαμε στις ΗΠΑ με επιδραστικές προσωπικότητες, που βρίσκονται κοντά στον Πρόεδρο Τραμπ, όπως ο Αρχιεπίσκοπος Αμερικής Ελπιδοφόρος, ο Ελληνοαμερικανός δισεκατομμυριούχος Τζον Κατσιματίδης και ο σύμβουλος του Αμερικανού Προέδρου, Χρήστος Μαραφάτσος, ενώ έχει ενημερωθεί και η νέα πρέσβειρα της Αμερικής, που θα έρθει στην Ελλάδα, Κίμπερλι Γκιλφόιλ, για τις εξαγωγές ανά χώρα της Ευρώπης. Έχουμε θετικές ενδείξεις ότι ο Πρόεδρος Τραμπ θα λάβει σοβαρά υπόψη το αίτημά μας για εξαίρεση, ωστόσo τίποτα δεν είναι βέβαιο». Σήμερα, εξηγεί, οι αμερικανικοί δασμοί στα ελληνικά προϊόντα του αγροδιατροφικού τομέα είναι 10%, με εξαίρεση τα ροδάκινα, που είναι 27% (καθώς προϋπήρχαν δασμοί ύψους 17%). Ωστόσο, ούτε τα ροδάκινα επηρεάστηκαν μέχρι στιγμής, καθώς ο κυριότερος ανταγωνιστής της Ελλάδας στο συγκεκριμένο προϊόν, η Κίνα, επιβαρύνεται με πολύ υψηλότερους.
Αλήθεια, παρατηρείται αύξηση των εισαγωγών κινεζικών προϊόντων στην Ελλάδα, όπως συνέβη για παράδειγμα στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπου αυξήθηκαν τον Μάιο στα υψηλότερα επίπεδά τους από τις αρχές του 2022; Παρότι στοιχεία για το 2025 δεν υπάρχουν διαθέσιμα, ωστόσο η επίδραση δεν αναμένεται, κατά τον κ.Διαμαντίδη, να είναι σημαντική. «Ούτως ή άλλως από την Κίνα εισάγουμε προϊόντα 7 δισ. ευρώ χωρίς περιορισμούς και πραγματοποιούμε εξαγωγές 400 εκατ. ευρώ. Ίσως παρατηρηθεί κάποια αύξηση στις εισαγωγές ηλεκτρικών οχημάτων, γιατί βλέπουμε να έρχονται στην Ελλάδα από την Κίνα και άλλες εταιρείες, πλην της BYD και υπάρχει η τάση για άνοδο των πωλήσεων ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Στα υπόλοιπα προϊόντα δεν νομίζω να δούμε σημαντικές διαφορές» εκτιμά και υπενθυμίζει ότι, πέρυσι, οι κινεζικές εξαγωγές στην Ελλάδα αυξήθηκαν κατά 23,7%, σε σχέση με τις εισαγωγές και ότι η μέση ετήσια μεταβολή τους κατά την περίοδο 2024-2024 ήταν +16,7%.
Ζητείται διαλλακτικότητα από την ΕΕ στις διαπραγματεύσεις με τις ΗΠΑ
Προσθέτει παρότι η έκθεση της Ελλάδας στην αμερικανική αγορά είναι περιορισμένη, ωστόσο αν η ενωμένη Ευρώπη δεν δείξει διαλλακτικότητα στις διαπραγματεύσεις για τους αμερικανικούς δασμούς, τότε δεν αποκλείεται να επηρεαστεί αρνητικά και η χώρα μας (δεδομένου ότι το 55% των ελληνικών εξαγωγών κατευθύνεται στην ΕΕ). «Πιστεύω ότι η ΕΕ θα άντεχε ένα σενάριο κατά το οποίο οι ευρωπαϊκοί δασμοί στα αμερικανικά προϊόντα θα ήταν μηδενικοί και οι αμερικανικοί στα ευρωπαϊκά θα περιορίζονταν στο 10%. Γιατί θα το άντεχε; Διότι από τους δασμούς στα αμερικανικά προϊόντα εισπράττει 5-6 δισ. ευρώ ετησίως, που δεν είναι σημαντικό ποσό σε ένα ευρωπαϊκό ΑΕΠ τρισεκατομμυρίων. Επιπλέον, τυχόν επιβολή δασμών στα αμερικανικά προϊόντα θα αύξανε τον πληθωρισμό και τα επιτόκια. Η Αμερική, αντίθετα, από τους δασμούς 10% στα ευρωπαϊκά προϊόντα θα εισέπραττε 56 δισ. ευρώ ετησίως και ο Τραμπ θα θεωρούσε ότι έχει κερδίσει, ενώ την ίδια στιγμή η ΕΕ θα μπορούσε να αυξήσει τις πωλήσεις της στις ΗΠΑ. Π.χ, οι Αμερικανοί προτιμούν με διαφορά τα ευρωπαϊκά αυτοκίνητα από τα αμερικανικά, για λόγους ασφαλείας. Αν επιβληθούν δασμοί 10% και το κόστος ενός αυτοκινήτου των 100.000 δολαρίων γίνει 110.000, θα το αγοράσουν έτσι και αλλιώς. Αν όμως η ΕΕ δεν δείξει διαλλακτικότητα στις διαπραγματεύσεις, τότε οι δασμοί δεν αποκλείεται να γίνουν τελικά υψηλότεροι και η τιμή ενός τέτοιου αυτοκινήτου να φτάσει τα 150.000 ευρώ. Τότε δεν θα το αγοράσουν. Αν λοιπόν, λόγω έλλειψης διαλλακτικότητας, επιβληθούν αμερικανικοί δασμοί 30% ή 50% στα ευρωπαϊκά προϊόντα, τότε θα γονατίσουν χώρες όπως η Γερμανία, η Ιταλία και η Ιρλανδία, οι κορυφαίοι εξαγωγείς στις ΗΠΑ και φυσικά θα επηρεαστεί και η Ελλάδα, που οι εξαγωγές της κατευθύνονται κατά κύριο λόγο στις αγορές της ΕΕ» εκτιμά ο κ.Διαμαντίδης.
Ο γύρος της Αφρικής σε 40 ημέρες
Σε ό,τι αφορά τη διαταραχή των μεταφορών στην Ερυθρά Θάλασσα, εξαιτίας των επιθέσεων των Χούθι, σημειώνει ότι οι Έλληνες εξαγωγείς έχουν αποδεχτεί το γεγονός ότι τα καράβια κάνουν πλέον τον γύρο της Αφρικής, γεγονός που κοστίζει σε χρήμα (διπλάσιο κόστος) και χρόνο. Οι νέες συρράξεις όμως, δεν έχουν αντίκτυπο. Για την ακρίβεια, σημειώνει, τα ναύλα παρουσιάζουν εσχάτως καθοδική τάση. Όσον αφορά τα επίπεδα στα οποία θα κινηθούν οι εξαγωγές φέτος, απαντά: «Νομίζω ότι θα κλείσουμε περίπου στα επίπεδα του 2024, με βάση τις σημερινές συνθήκες. Οι Ελληνες εξαγωγείς είχαν προετοιμαστεί για πρόσθετες γεωπολιτικές κρίσεις και είχαν κάνει διπλάσιες προμήθειες πρώτων υλών, εκτιμώντας ότι η σύρραξη στη Λωρίδα της Γάζας ίσως επεκταθεί και σε άλλες περιοχές. Επιπλέον, το γεγονός ότι λόγω των Χούθι τα πλοία μπορούν να κάνουν έναν μήνα ή και 40 ημέρες να φτάσουν στον προορισμό τους, με διπλάσιο μάλιστα κόστος, συνέτεινε προς την ίδια κατεύθυνση: να κάνουν περισσότερες προμήθειες, ώστε να περιορίσουν τα κόστη μεταφορών και ν' αυξήσουν την ανθεκτικότητά τους» καταλήγει ο κ.Διαμαντίδης.