Καθώς η γαλλική εταιρεία κοιτάζει στο μέλλον με πυξίδα της τη στρατηγική για το 2050, η εκατονταετής πορεία της φέρνει στο φως πώς μία επιχείρηση μπορεί να επιβιώσει και να αναπτυχθεί ακόμα και κατά τη διάρκεια μεγάλων κρίσεων, αρκεί να έχει το θάρρος να προσαρμοστεί.
Η ιστορία της Total ξεκινά το 1924, όταν η γαλλική κυβέρνηση αποφασίζει να ιδρύσει τη δική της πετρελαϊκή εταιρεία ώστε να συμμετέχει στον νέο διεθνή ανταγωνισμό, παρά το γεγονός ότι δεν έχει ανακαλυφθεί ούτε ίχνος πετρελαίου εντός της ηπειρωτικής Γαλλίας. Ευτυχώς για το Παρίσι, οι συμφωνίες μετά το πέρας του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου προέβλεπαν μία σειρά αποζημιώσεων από την ηττημένη Γερμανία— μεταξύ αυτών και ένα ποσοστό 25% στην Turkish Petroleum Company (TPC), την εταιρεία που ήλεγχε τα δικαιώματα εξορύξεων στην περιοχή της Μεσοποταμίας, δηλαδή τα εδάφη που σήμερα ανήκουν στο Ιράκ και τη Συρία. Το 1927, η TPC ανακαλύπτει τον “μαύρο χρυσό” για πρώτη φορά στο Κιρκούκ. Το συγκεκριμένο κοίτασμα ξεκίνησε επισήμως να παράγει πετρέλαιο το 1934 και για 90 χρόνια παραμένει ένα αναπόσπαστο κομμάτι της ιρακινής παραγωγής. Με τη συνολική ιρακινή παραγωγή να αγγίζει τα 4,6 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, το κοίτασμα στο Κιρκούκ συνεχίζει να παράγει 0,5 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα.
Στις δεκαετίες που ακολούθησαν, η Total θα αναπτυσσόταν συνεχώς, παράλληλα με τις παγκόσμιες ανάγκες για πετρέλαιο. Αυτή η επιτυχία δεν ήταν αποτέλεσμα τύχης αλλά συντεταγμένης προσπάθειας, καθώς. από τη δεκαετία του 1930 και μετά, η Total βρέθηκε από άκρη σε άκρη του πλανήτη, ενισχύοντας το χαρτοφυλάκιό της και διασφαλίζοντας μία θέση ανάμεσα στους ισχυρούς της πετρελαϊκής βιομηχανίας σε διεθνές επίπεδο. Αναμενόμενα, η πορεία αυτή δεν είχε μόνο επιτυχίες: Η Total γνώριζε για τη σύνδεση των ορυκτών καυσίμων και του φαινομένου του θερμοκηπίου ήδη από τη δεκαετία του 1970, αλλά συνέχισε να αρνείται τα επιστημονικά δεδομένα για χρόνια. Όπως και άλλοι ενεργειακοί κολοσσοί, η Total δεν δίστασε να χρησιμοποιήσει την ισχύ της ώστε να θέσει στο περιθώριο τις επιστημονικές προειδοποιήσεις για την κλιματική αλλαγή.
Όμως η εικόνα αυτή μοιάζει πολύ μακρινή για τη σημερινή Total. Έχοντας 100.000 υπαλλήλους σε 120 χώρες, η Total έχει την κλιματική της στρατηγική ως προμετωπίδα του brand της. Υιοθετώντας τον στόχο περί ουδέτερου αποτυπώματος άνθρακα μέχρι το 2050, η προσέγγιση της Total για την πράσινη μετάβαση έχει δύο σκέλη. Το πρώτο σκέλος συνεχίζει την παράδοση και την τεχνογνωσία της γαλλικής εταιρείας στην αγορά πετρελαίου και φυσικού αερίου. Στο πλαίσιο αυτό, η Total ανακοινώνει συνεχώς νέες συνεργασίες και έργα, από την Νότια Αμερική μέχρι τον Αραβικό Κόλπο.
Το δεύτερο σκέλος αξιοποιεί τα σταθερά υψηλά κέρδη του πρώτου ώστε να χρηματοδοτήσει ανανεώσιμες και καθαρές μορφές ενέργειας, όπως η ηλιακή ενέργεια και το υδρογόνο. Όσον αφορά στις ΑΠΕ (ηλιακή και αιολική ενέργεια), η Total έχει βάλει στόχο να αναδειχθεί σε έναν από τους πέντε μεγαλύτερους παραγωγούς παγκοσμίως μέχρι το 2030, παράγοντας 100 TWh/έτος, περίπου το διπλάσιο από την ετήσια συνολική ηλεκτρική κατανάλωση στην Ελλάδα. Παρά το πόσο φιλόδοξο είναι αυτό το σχέδιο, προς το παρόν φαίνεται να δουλεύει, με την Total να έχει τα υψηλότερα ποσοστά αποδόσεων στις πράσινες επενδύσεις, γεγονός που διασφαλίζει την υποστήριξη των μετόχων. Ως εκ τούτου, η Total δεν έχει αναγκαστεί να αναθεωρήσει το σχέδιό της για την πράσινη μετάβαση, όπως οι ανταγωνιστές της BP και Shell.
Είναι όμως όλα τόσο ρόδινα ή μήπως η Total επιχειρεί να φορέσει ροζ— ή πράσινα;— γυαλιά; Το 2022, η γερμανική περιβαλλοντική οργάνωση Deutsche Umwelthilfe μήνυσε την Total για παραπληροφόρηση σχετικά με τις κλιματικές της πρακτικές και κέρδισε, με αποτέλεσμα η γαλλική εταιρεία να αναγκαστεί να αλλάξει τις διαφημίσεις της. Πιο πρόσφατα, ένας Βέλγος αγρότης μήνυσε την Total για τις ζημιές που έχει προκαλέσει η κλιματική αλλαγή στην παραγωγή του. Αυτές είναι μόνο δύο από μία σειρά δικαστικών υποθέσεων στις οποίες εμπλέκεται η Total με αφορμή τον ρόλο της στην υπερθέρμανση του πλανήτη. Ασχέτως των τελικών αποφάσεων, η Total θα παραμείνει ένας από τους ισχυρότερους ενεργειακούς παίκτες διεθνώς. Και σε κάθε περίπτωση, η όποια δράση της υπέρ των κλιματικών στόχων θα έχει σημαντικά και απαραίτητα αποτελέσματα στη μάχη της αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής.