13ο SEE Energy Dialogue: Κομβική η Σημασία της Διασυνδεσιμότητας των Αγορών για την Ενεργειακή Ευημερία της Ευρώπης

13ο SEE Energy Dialogue: Κομβική η Σημασία της Διασυνδεσιμότητας των Αγορών για την Ενεργειακή Ευημερία της Ευρώπης
του Αδάμ Αδαμόπουλου
Παρ, 17 Ιουνίου 2022 - 15:15

Καθώς το 13ο SEE Energy Dialogue βαίνει προς την ολοκλήρωσή του, οι συνεδρίες αποκτούν ολοένα και μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Ιδίως η έβδομη που είχε ως ειδικό θέμα: «Electricity and Gas Market Integration in SEE» και την οποία συντόνισε ο κ. Ανδρέας Πετροπουλέας, Director of Energy Management, της ELPEDISON, μέλος του ΔΣ και πρόεδρος της Επιτροπής Ηλεκτρισμού του ΙΕΝΕ. Στην εισαγωγική τοποθέτησή του, ο κ. Πετροπουλέας είπε πως η τρέχουσα ενεργειακή κρίση αποτελεί καμπανάκι κινδύνου που ανέδειξε τους άλλους δύο πυλώνες του ενεργειακού συστήματος, την αξιοπιστία και την οικονομική προσιτότητα.

Όπως εξήγησε, η αξιοπιστία των ενεργειακών συστημάτων δεν αποτελεί πλέον εγγύηση και απαιτείται πλέον η επανεξισορρόπηση των προτεραιοτήτων από τη βιωσιμότητα ή τη μονοσήμαντη επιδίωξη της προώθησης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας προς μια πιο ισορροπημένη προσέγγιση που θα περιλαμβάνει την αξιοπιστία και την οικονομική προσιτότητα των ευρωπαϊκών ενεργειακών συστημάτων.

Ακόμη, ανέφερε ότι η Ρωσία εισέπραξε 93 δισ. ευρώ σε έσοδα από τις εξαγωγές ορυκτών καυσίμων της μόνο κατά τις πρώτες 100 ημέρες του πολέμου στην Ουκρανία, με την Ε.Ε. να έχει εισάγει το 61% αυτών, αξίας περίπου 57 δισ. ευρώ. Πρόσθεσε δε ότι οι εισαγωγές φυσικού αερίου της Ε.Ε. από την Ρωσία μειώθηκαν κατά 23% στο ίδιο χρονικό διάστημα, με τη διαφορά πως τις πρώτες δύο εβδομάδες, οι εισαγωγές αυξήθηκαν στο υψηλότερο επίπεδό τους από την αρχή του χρόνου, για να μειωθούν στη συνέχεια, υποχωρώντας  σε ποσοστό 30%, σε ετήσια βάση, τον Μάιο. Εν τούτοις, τα έσοδα της Gazprom εξακολουθούν να είναι πολύ υψηλότερα από ό, τι το προηγούμενο έτος και τούτο λόγω των υψηλών τιμών.

Τέλος, μίλησε για την Αγορά Επόμενης Ημέρας στον ηλεκτρισμό λέγοντας πως πέντε χρόνια αφότου τέθηκε σε λειτουργία το Χρηματιστήριο Ενέργειας της Σερβίας, SEEPEX, που αποτελεί τη μόνη λειτουργική Αγορά Επόμενης Ημέρας στα Δυτικά Βαλκάνια, όλες οι άλλες χώρες της περιοχής, με εξαίρεση την Βοσνία-Ερζεγοβίνη, απέχουν ακόμη από την ανάπτυξη μιας αγοράς Day Ahead.

Στη συνέχεια το λόγο έλαβε ο καθ. Γιώργος Ιωάννου, Διευθύνων Σύμβουλος του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας (ΕΧΕ). Ο κ. Ιωάννου αναφέρθηκε εκτενώς στα αποτελέσματα από τον ένα χρόνο λειτουργίας της νέας αγοράς του Τarget Μodel στην Ελλάδα, για την οποία είπε πως υπήρξε μια πολύ σημαντική αλλαγή που δεν έγινε σε εύκολες συνθήκες, αλλά εν τούτοις, λειτούργησε και λειτουργεί με επιτυχημένο τρόπο.

Ο επικεφαλής του Ομίλου ΕΧΕ επανέλαβε πως χάρη στο Τarget Μodel, γίνεται βέλτιστη χρήση των ηλεκτρικών διασυνδέσεων, κάτι που έχει ως αποτέλεσμα την αποτελεσματική λειτουργία της σύζευξης των αγορών και την αυξημένη ροή ηλεκτρικής ενέργειας από την ακριβότερη προς την φθηνότερη αγορά, κάτι που όπως υπογράμμισε βοηθά στην εξισορρόπηση της αγοράς.

Πιο συγκεκριμένα, ανέφερε πως στο πλαίσιο της νέας αγοράς ηλεκτρισμού,  οι εισαγωγές αντιπροσώπευαν το 15,33% του μείγματος καυσίμων, ήτοι , περισσότερο από το ήμισυ ως αποτέλεσμα της αγοράς σύζευξης, κάτι που ισχύει και τις εξαγωγές

Πάνω από τις μισές Market Time Units (MTU) η τιμή του ελληνικού DAM ήταν ίση με εκείνη του βουλγαρικής ζώνης προσφορών, ενώ στο 31% των MTUs ήταν ίση με εκείνη της ιταλικής ζώνης προσφορών, εξασφάλιση αποτελεσματικής κατανομής της διασυνδεδεμένης δυναμικότητας και αύξηση της κοινωνικής ευημερίας

Στάθηκε ακόμη στη σημασία της αγοράς εκκαθάρισης που όπως είπε, παρέχει ασφάλεια στους αντισυμβαλλόμενους, με το Χρηματιστήριο να εκκαθαρίζει την αγορά εξισορρόπησης ώστε να διαθέτει πλήρη εικόνα.

Παράλληλα, ο κ. Ιωάννου, μίλησε για τη συμμετοχή των traders στην αγορά, ενώ έκανε λόγο για μια σειρά παρεμβάσεις που βελτιώνουν την ευελιξία της αγοράς, με κυριότερη, την ύπαρξη ευέλικτων μονάδων που δίνουν τη δυνατότητα διάθεσης συγκεκριμένης χωρητικότητας που μπορεί να αξιοποιηθεί σύμφωνα με τις ανάγκες του συστήματος.

Ακόμη αναφέρθηκε στο Βάθρο Εμπορίας Φυσικού Αερίου, το οποίο, εκτίμησε πως λειτουργεί από την αρχή, άψογα και χωρίς τεχνικά προβλήματα. Στόχος μας, επεσήμανε είναι να δημιουργήσουμε έναν κόμβο αερίου που θα δώσει ώθηση στην αγορά ενέργειας αλλά κυρίως σε αυτή του φυσικού αερίου.

Μίλησε επίσης για τις μελλοντικές εξελίξεις, όπως για την εισαγωγή μιας νέας συνεχούς διαπραγμάτευσης Intra, στην Day Market (XBID), που θα αφορά σε συναλλαγές πιο κοντά στη φυσική παράδοση, κατά την οποία η διαπραγμάτευση θα διακόπτεται 60’ πριν από τη φυσική παράδοση. Ακόμη, για την επέκταση των ενδοημερήσιων δημοπρασιών από περιφερειακό επίπεδο (CRIDAs) σε πανΕυρωπαϊκές ενδοημερήσιες δημοπρασίες (IDAs),  για τη συμμετοχή της απόκρισης ζήτησης στις αγορές Day Ahead & Intra Day, για τις ειδικές διατάξεις για τη συμμετοχή της αποθήκευσης ενέργειας στις αγορές ημέρας Ahead & Intra Day Markets και τέλος για το σχεδιασμό και την προώθηση νέων προϊόντων 15’, στις αγορές Day Ahead & Intra Day Markets

Μιλώντας για την αγορά ενέργειας, ο κ. Ιωάννου τόνισε πως σύμφωνα με το στόχο της Ευρώπης για μια πλήρως ολοκληρωμένης, διασυνδεδεμένης και ψηφιοποιημένης αγοράς ενέργειας της Ε.Ε. αλλά και ενός τομέα ενέργειας που θα βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στις ανανεώσιμες πηγές , τα Χρηματιστήρια Ενέργειας  έχουν να παίξουν ζωτικό ρόλο, καθώς συμβάλλουν στη δημιουργία μιας διασυνδεδεμένης αγοράς ενέργειας πουμθα δουλεύει χωρίς προβλήματα και εμπόδια.

Προέβη, μάλιστα σε ειδική αναφορά για το ρόλο των Χρηματιστηρίων Ενέργειας τα οποία, όπως είπε ωφελούν τους συμμετέχοντες στην αγορά μέσω της προώθησης τυποποιημένων διαδικασιών διαπραγμάτευσης και εκκαθάρισης, ενισχύουν την περιφερειακή αγορά ενέργειας, μέσω της σύζευξης με γειτονικές χώρες για να αναφέρει το παράδειγμα της σύζευξης του ΕΧΕ με τα αντίστοιχα της Ιταλίας και της Βουλγαρίας.

Ακόμη, παρέθεσε τα οφέλη από μια ολοκληρωμένη αγορά τα οποία, σύμφωνα με τον ίδιο, είναι η αύξηση της ρευστότητας, της διαφάνειας, της αποτελεσματικότητας και της κοινωνικής ευημερίας από μια αγορά με πολλή ισχύ που διακινείται εντός και εκτός συνόρων και αποφέρει βάθος στην αγορά. Από την πλευρά της, η ρευστότητα βοηθά την αγορά στη διαδικασία εντοπισμού των τιμών, και έτσι οδηγεί σε αξιόπιστα σήματα τιμών. Επίσης, ένας αποτελεσματικός μηχανισμός διαμόρφωσης των τιμών προσφέρει επαρκή κίνητρα για επενδύσεις, ενώ η σύζευξη των τιμών εγγυάται τη συνολική ευημερία και τη βέλτιστη χρήση των πόρων του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας, διευκολύνει τη σύγκλιση των τιμών της αγοράς στις αγορές της ΕΕ, και τέλος, εξασφαλίζει βέλτιστες ροές (εισαγωγές/εξαγωγές) ηλεκτρικής ενέργειας στις διασυνδέσεις των αγορών.

Tέλος, ο κ. Ιωάννου αναφέρθηκε στο ζήτημα της τρέχουσας ενεργειακής κρίσης και υποστήριξε πως η Ελλάδα, η Ιταλία και οι χώρες της Ιβηρικής αντιμετωπίζουν τα πιο σοβαρά και έντονα προβλήματα εξαιτίας της υπερβολικής εξάρτησής τους από το φυσικό αέριο.

Στην ίδια συνεδρία μίλησαν ακόμη ο κ. Tamer Emre, Director of Market Operations, Energy Exchange Istanbul (EXIST), από την Τουρκία, ο κ. Konstantin Konstantinov, CEO, Independent Bulgarian Energy Exchange (IBEX), από την Βουλγαρία και ο κ. Milos Mladenovic, Managing Director, South East European Power Exchange (SEEPEX), από την Σερβία.