Εδώ και δύο ημέρες έχουμε κατακλυστεί από δημοσιεύματα στα διεθνή ΜΜΕ που αναφέρονται στην ραγδαία άνοδο των τιμών φυσικού αερίου, κυρίως στις Ευρωπαϊκές αγορές, και πως αυτό οφείλεται στην μείωση των παρεχόμενων ποσοτήτων αερίου από την Ρωσική Gazprom προς τους ευρωπαίους πελάτες της

 

Μεταξύ των άνω δημοσιευμάτων είναι και αυτό των Financial Times που ισχυρίζεται, βάσει δηλώσεων ανώτερων διευθυντικών στελεχών ευρωπαϊκών ενεργειακών εταιρειών, ότι με το να περιορίζει σκόπιμα τις ποσότητες για αιτηθείσες «πρόσθετες» πωλήσεις σε ευρωπαϊκές εταιρείες η Gazprom έχει επηρεάσει τις τιμές ανοδικά, οδηγώντας τες στα υψηλότερα επίπεδα την τελευταίων 13 ετών. (Βλέπε γράφημα).

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η Ρωσία, μέσω της Gazprom, αποτελεί εδώ και χρόνια τον βασικό προμηθευτή αερίου της Ευρώπης εξάγοντας περί τα 190 Δισεκ.Κυβ..Μέτρα (bcma) τον χρόνο (στοιχεία 2020), ποσότητα που καλύπτει σχεδόν το 48% της συνολικής κατανάλωσης των EU 27 και αντιστοιχεί στο 52% των εισαγωγών. Να σημειωθεί ότι στην ανωτέρω ποσότητα περιλαμβάνονται 180 bcma αερίου που εξάγεται στην Ευρωπαϊκή ήπειρο μέσω του συστήματος αγωγών ( Nord Stream, Turk Stream, Ukraine transit, Belarus transit) αλλά και από εξαγωγές LNG. Εάν μάλιστα προστεθούν και οι ποσότητες που εξάγει η Gazprom προς το Ηνωμενο Βασίλειο και την ΝΑ Ευρώπη ( συμπεριλαμβανομένης και της Τουρκίας) τότε οι συνολικές εξαγωγές της Ρωσίας προς ευρωπαϊκούς προορισμούς ξεπερνούν τα 220 bcma καθιστώντας την Gazprom εάν όχι ρυθμιστή, ίσως τον πλέον βασικό παράγοντα της αγοράς.

Σύμφωνα με τα όσοι καταμαρτυρούν ευρωπαίοι μάνατζερς μεγάλων ενεργειακών εταιρειών το πρώτο τετράμηνο του 2021 οι Ρωσικές εξαγωγές προς ευρωπαϊκές χώρες εμφανίζονται μειωμένες κατά 1/5 σε σύγκριση με πέρυσι, παρά την παρατηρούμενη αύξησης της ζήτησης και την παράλληλη μείωση των αποθηκευμένων όγκων σε διάφορες υπογείως αποθήκες στην Ευρώπη. Σε αυτή την παρατηρούμενη ανισορροπία, υποστηρίζουν τα ανωτέρω διευθυντικά στελέχη, οφείλονται οι ανοδικές πιέσεις στις τιμές με αποτέλεσμα να έχουμε σήμερα τις υψηλότερες τιμές από το 2008. Και μάλιστα σε μια περίοδο όπου παρατηρούνται τεταμένες σχέσεις σε πολιτικό και διπλωματικό επίπεδο μεταξύ Ρωσίας και ΕΕ.

Ενώ μεγάλη μερίδα δυτικών αναλυτών αποδίδουν την άνοδο των τιμών φυσικού αερίου σε ένα παιχνίδι της Gazprom που στόχο έχει να μεγιστοποιήσει τα οικονομικά οφέλη και τα κέρδη της Ρωσικής ενεργειακής, γνωστοί παράγοντες της ρωσικής ενεργειακής αγοράς σημειώνουν ότι κατά την διάρκεια των τελευταίων μηνών παρατηρούμε παράλληλα την συνεχή αύξηση των διεθνών τιμών αργού με το Brent, το διεθνές benchmark, να έχει ανατιμηθεί κατά 33% από τις αρχές του έτους ξεπερνώντας τα $ 75 το βαρέλι. Ποιό συγκεκριμένα το συμβόλαιο Brent για παραδώσεις Αυγούστου διαπραγματεύετο σήμερα το πρωί στα $ 75,78 στο ICE του Λονδίνου.

 

Με δεδομένο ότι ένα σημαντικό τμήμα των συμβολαίων πώλησης αερίου της Gazprom προς δυτικές εταιρείες εξακολουθούν να είναι άμεσα συνδεδεμένα με τις τιμές των διεθνών τιμών πετρελαίου, τα γνωστά oil indexed contracts, δεν αποτελεί έκπληξη η άνοδος των τιμών αερίου στην Ευρώπη αλλά και στις αγορές LNG όπως προκύπτει από τα στοιχεία των τελευταίων ημερών από European Gas Hubs αλλά και από OTC trades.