Σε μια σειρά μέτρων με στόχο τη μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα από τα πλοία κατέληξε προχθές η Επιτροπή Προστασίας Θαλασσίου Περιβάλλοντος (MEPC) του Διεθνούς Ναυτιλιακού Οργανισμού (ΙΜΟ), που πραγματοποιεί αυτή την εβδομάδα μία συνεδρίαση μέσω τηλεδιάσκεψης. Η συμφωνία αναμενόταν, καθώς το βασικό κείμενο των προτάσεων είχε ήδη εγκριθεί, όπως έχει γράψει

η εφημερίδα «Ναυτεμπορική», σε ομάδα εργασίας του οργανισμού τον προηγούμενο Οκτώβριο. Ωστόσο στην Επιτροπή διατυπώθηκαν και ενστάσεις, καθώς υποστηρίχθηκε, κυρίως από περιβαλλοντικές οργανώσεις, ότι η συμφωνία δεν θα μπορέσει να οδηγήσει στην κατάκτηση των στόχων που έχει θέσει ο ΙΜΟ αναφορικά με τη μείωση των ρύπων μέχρι το 2030. Οι στόχοι αυτοί προβλέπουν μείωση της έντασης άνθρακα (την ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα που παράγεται ανά μίλι μεταφερόμενου φορτίου) στις διεθνείς θαλάσσιες μεταφοράς κατά 40% έως το 2030, σε σύγκριση με το 2008.

Πάντως, υπό την πίεση μεγάλων ναυτιλιακών δυνάμεων, τελικά επετεύχθη μια συμφωνία, η οποία προβλέπει κυρίως ότι όλα τα υπάρχοντα πλοία θα πρέπει να συμμορφώνονται με τα ελάχιστα πρότυπα απόδοσης του υφιστάμενου δείκτη ενεργειακής απόδοσης (EEXI), τα οποία ισχύουν για τα νεότευκτα πλοία.

Αλλαγές δύο μέτρων

Ειδικότερα, οι βασικές τροποποιήσεις αφορούν δύο νέα μέτρα: την τεχνική απαίτηση για τη μείωση της έντασης του άνθρακα, με βάση έναν νέο υφιστάμενο δείκτη πλοίων ενεργειακής απόδοσης (EEXI) και τις λειτουργικές απαιτήσεις μείωσης της έντασης του άνθρακα, με βάση έναν νέο δείκτη λειτουργικής έντασης άνθρακα (CII).

Η διπλή προσέγγιση αποσκοπεί στην αντιμετώπιση τόσο των τεχνικών (πώς το πλοίο κατασκευάζεται, μετασκευάζεται και εξοπλίζεται) όσο και των επιχειρησιακών μέτρων (πώς λειτουργεί το πλοίο).

Ο νέος δείκτης Energy Efficiency Existing Ship Index (EEXI) θα υπολογιστεί για κάθε πλοίο και θα δείχνει την ενεργειακή απόδοσή του σε σύγκριση με μια γραμμή βάσης.

Τα πλοία υποχρεούνται να πληρούν έναν EEXI, ο οποίος θα εκφράζεται ως ποσοστό του υφιστάμενου δείκτη ενεργειακής απόδοσης (Energy Efficiency Design Index -EEDI). Αναφορικά τώρα με τον ετήσιο δείκτης έντασης λειτουργικού άνθρακα [Annual operational carbon intensity indicator (CII) and CII rating (CII)] και την αξιολόγηση CII, η πρόταση προβλέπει ότι τα πλοία ολικής χωρητικότητας 5.000 gross tonnage και άνω θα καθορίσουν τον απαιτούμενο ετήσιο επιχειρησιακό δείκτη έντασης άνθρακα (CII). Το CII καθορίζει τον ετήσιο συντελεστή μείωσης που απαιτείται για τη διασφάλιση της συνεχούς βελτίωσης της λειτουργικής έντασης άνθρακα του πλοίου εντός συγκεκριμένου επιπέδου διαβάθμισης, σε πέντε κλίμακες Α, Β, C, D ή Ε. Ένα πλοίο με διαβάθμιση D ή Ε επί τρία συναπτά έτη, θα πρέπει να υποβάλει σχέδιο διορθωτικών μέτρων, προκειμένου να δείξει πώς θα επιτευχθεί ο απαιτούμενος δείκτης (C ή μεγαλύτερος). Το σχέδιο της συμφωνίας προβλέπει ακόμη ότι ο IMO θα επανεξετάσει την αποτελεσματικότητα της εφαρμογής των απαιτήσεων CII και EEXI, το αργότερο έως το 2026, και, εάν είναι απαραίτητο, θα αναπτύξει και θα εγκρίνει περαιτέρω τροποποιήσεις.

Στη σύνοδο MEPC 76

Οι προαναφερόμενες αποφάσεις-σχέδια θα εγκριθούν οριστικά κατά την επόμενη σύνοδο MEPC 76, η οποία θα πραγματοποιηθεί κατά τη διάρκεια του 2021.

Σημειώνεται ότι η συνθήκη MARPOL απαιτεί την κυκλοφορία των σχεδίων τροποποιήσεων τουλάχιστον έξι μήνες πριν από την έγκρισή τους, ενώ οι τροποποιήσεις μπορούν να τεθούν σε ισχύ έπειτα από τουλάχιστον 16 μήνες από την έγκριση.

Ο γενικός γραμματέας του ΙΜΟ Κιτάκ Λιμ δήλωσε, μεταξύ άλλων, ότι «έχουμε ακόμη μπροστά μας αρκετή δουλειά για την εφαρμογή των μέτρων, αλλά είμαι πεπεισμένος ότι το πνεύμα συνεργασίας του ΙΜΟ, που παρουσιάστηκε τα τελευταία χρόνια, θα επιτρέψει ταχεία πρόοδο. Εκφράζω την ευγνωμοσύνη μου σε όλα τα κράτη μέλη που έχουν εκφράσει τη δέσμευσή τους να υποστηρίξουν αυτές τις προσπάθειες».

*(Από τη Ναυτεμπορική)