Σκέψεις για την Ενεργειακή Ασφάλεια (*) και η Σημασία της στην Άμυνα της Χώρας

Σκέψεις για την Ενεργειακή Ασφάλεια (*) και η Σημασία της στην Άμυνα της Χώρας
Του Ιωάννη Κ. Γεωργιάδη
Παρ, 29 Μαΐου 2020 - 11:17

Ξεφεύγοντας από τις ουτοπικές προσεγγίσεις, διαπιστώνουμε ότι ζούμε σε ένα γεωπολιτικό σταυροδρόμι στο οποίο όλοι επενδύουν ανάλογα με τα συμφέροντα τους, πολλοί θέλουν να δηλώσουν την παρουσία τους και πρόσφατα ορισμένοι θέλουν αποδεδειγμένα να αποδυναμώσουν την εθνική μας κυριαρχία για να επωφεληθούν την κατάλληλη στιγμή. Ποιο συγκεκριμένα έχουμε γείτονες που επιδεικνύουν μια διαρκή επιθετικότητα με έμμεσες προσεγγίσεις παίρνοντας σαν δεδομένο 

ότι εμείς πλέον (α) δεν απαιτούμε τίποτα, (β) δεν διεκδικούμε τίποτα (γ) δεν εφαρμόζουμε ούτε τα αυτονόητα τα απορρέοντα από το Διεθνές Δίκαιο.
Το πνεύμα της καλής γειτονίας δεν υφίστατο ποτέ και δεν υφίσταται ακόμη περισσότερο σήμερα παρά τις κατά περίπτωση και κατ’ επίφαση προσπάθειες για την επίδειξη του, τα παραδείγματα άπειρα. Το σημαντικό που πρέπει να υπογραμμισθεί είναι η παντελής απουσία από πλευράς μας ενός μακροχρόνιου στρατηγικού σχεδιασμού που να βλέπει – επιδιώκει σε μεγάλο βάθος χρόνου την επίτευξη των εθνικών μας στόχων στα πλαίσια μιας Υψηλής Στρατηγικής (απεξάρτηση από εισαγωγές ενέργειας – παραγωγή φθηνής και καθαρής ενέργειας – αύξηση βιομηχανικής παραγωγής – επανασύσταση μιας δυνατής Αμυντικής Βιομηχανίας-επενδύσεις στην έρευνα και την Καινοτομία).

Η Κυβέρνηση πρέπει να διαθέτει μια Υψηλή Στρατηγική μέσω της οποίας να υπολογίσει και να προγραμματίσει την ανάπτυξη των οικονομικών πηγών και το ανθρώπινο δυναμικό του έθνους, έτσι ώστε αυτό να μπορέσει να συντηρήσει τις πολιτικές - πολεμικές υποδομές και υπηρεσίες, καθώς και τις πηγές διατήρησης του ΗΘΙΚΟΥ των πολιτών που είναι σημαντικός παράγων για την διαμόρφωση -διατήρηση της ισχύος– δύναμης της χώρας.

Όλοι πλέον γνωρίζουν πως η Ανατολική Μεσόγειος κρύβει πλούσια κοιτάσματα υδρογονανθράκων. Ύπαρξη υδρογονανθράκων έχει επιβεβαιωθεί στο Αιγαίο, νότια της Κρήτης, αλλά και στο Ιόνιο.

Αργά ή γρήγορα, η Ελλάδα θα βρεθεί σε δίλημμα. Να ανακηρύξει ΑΟΖ, να επεκτείνει τα Χωρικά Υδατα ή να υποκύψει στις τουρκικές απειλές. Αν η Ελλάδα σήμερα υλοποιούσε τα αυτονόητα δίκαια της και προχωρούσε σε ανακήρυξη ΑΟΖ, η οποία βάση του υφιστάμενου Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας, θα προσέγγιζε την Κυπριακή, ενδεχομένως θα είχε πρόβλημα να τα υπερασπιστεί. Ο λόγος είναι η ανεπάρκεια της αναγκαίας Δομής Δυνάμεων, ή παλαιότητα των οπλικών συστημάτων που έχει διαθέσιμα στο οπλοστάσιο της και η έλλειψη επαρκούς και εκπαιδευμένου προσωπικού για την επάνδρωση των, τρία δεδομένα που δεν βοηθούν την εκπόνηση μιας Εθνικής Στρατηγικής, Πολιτικής και Στρατιωτικής στα πλαίσια ενός ενεργητικού Αμυντικού Δόγματος.

Η Ενεργειακή Επάρκεια - Ασφάλεια θα βοηθούσε εξαιρετικά τις ΕΕΔ να διαμορφώσουν τις υποδομές των και να συντηρήσουν μια διαρκή - χωρίς κενά – αποτρεπτική παρουσία στο Αρχιπέλαγος , στο Λιβυκό πέλαγος, στη Κύπρο και γενικότερα την Αν. Μεσόγειο. Αυτή η Ενεργειακή Επάρκεια και Ασφάλεια δυστυχώς ως έχουν σήμερα τα πράγματα εξαρτάται από τις εισαγωγές , ενώ θα έπρεπε να στηρίζεται στην αξιοποίηση των εθνικών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων, την κατασκευή διεθνών αγωγών φυσικού αερίου και τις περιφερειακές ενεργειακές συνεργασίες, ώστε εκτός των γεωπολιτικών πλεονεκτημάτων, να τροφοδοτήσουμε εκτεταμένα την εθνική οικονομία με το κατά 30% φθηνότερο φυσικό αέριο από πολλαπλές πηγές. Οι διαδοχικές Κυβερνήσεις επέδειξαν - με κάποιες μικρές εξαιρέσεις - ανεπίτρεπτη αδράνεια στην εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου της χώρας. Σήμερα, η Ελλάδα εκταμιεύει περισσότερα από 5 δισ. € για εισαγωγή και κατανάλωση πετρελαίου κάθε χρόνο ενώ δεν εκμεταλλεύτηκε έγκαιρα τους αξιόλογους φυσικούς ενεργειακούς πόρους, όπως το αξιόλογο αιολικό και ηλιακό δυναμικό, δυναμικό γεωθερμίας, βιομάζας και βιοαερίου.

Η αξιοποίηση αυτών των δυνατοτήτων πέραν ότι θα επηρέαζε θετικά το ΗΘΙΚΟ των πολιτών και του προσωπικού των ΕΕΔ θα συνέβαλε στο να αυξήσει η Ελλάδα το γεωπολιτικό της δυναμικό, να αποκτήσει στράτευμα υψηλού επιπέδου με σύγχρονα Οπλικά Συστήματα, καθώς και ανεμπόδιστη - διαρκή κινητικότητα των πλοίων και Α/Φ όλων των κλάδων των Ε.Δ. και της Ελληνικής Ακτοφυλακής (συνεχής παρουσία στις συνοριακές γραμμές – ασκήσεις μεγάλου εύρους – συνεχής παρουσία κατά μήκος των γραμμών της Ελληνικής ΑΟΖ και δει μεταξύ 28 και 32 μεσημβρινού - καλή συντήρηση υλικού – υψηλό επίπεδο Διοικητικής Μέριμνας) δίδοντας ένα σαφές μήνυμα αποφασιστικότητας για τον τρόπο αντιμετώπισης των θεμάτων που αφορούν την Εθνική Άμυνα και Ασφάλεια .
Επιπλέον θα είχε σημαντική συνεισφορά στην ταχύτατη ανάπτυξη της Βιομηχανίας και δει της Αμυντικής Βιομηχανίας (**) με την επαναδρομολόγηση επενδυτικών κεφαλαίων στην σωστή κατεύθυνση, γεγονός που θα βοηθούσε ιδιαίτερα στην ισορροπία των μεγεθών των τομέων της οικονομίας στο ΑΕΠ και την απεξάρτηση των αποτελεσμάτων της Εθνικής Οικονομίας από τον Τουρισμό που η μονόπατη ανάπτυξη του μπορεί να οδηγήσει την χώρα σε δύσβατα μονοπάτια. Έτσι το καταστροφικό τον Τουρισμό 2020 , ίσως θα μπορέσει να γίνει η απαρχή μιας νέας στόχευσης της Ελληνικής Οικονομίας.

 
Συμπερασματικά, η Άμυνα της χώρας απαιτεί μια ακμαία εθνική Οικονομία που να παράγει απτά αγαθά με ανοδικούς ρυθμούς τόσο για εσωτερική κατανάλωση όσο και για εξαγωγές,. Η μεγαλύτερη δυνατή αξιοποίηση των εγχώριων πηγών ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων και των ορυκτών καυσίμων, αφενός ενισχύει την ενεργειακή Επάρκεια – Ασφάλεια , αφετέρου βοηθά δραστικά την αναγέννηση της Εθνικής Οικονομίας και κατά συνέπεια της Άμυνας- Ασφάλειας της χώρας ( άμυνα που να στηρίζεται σε μία αξιόλογη βιομηχανική παραγωγή).

(*) Αν και ο όρος «ενεργειακή ασφάλεια» είναι αρκετά πολυδιάστατος και επιδέχεται διαφόρων ερμηνειών, γενικά σχετίζεται με τη συνεχή διασφάλιση της ενεργειακής προμήθειας και διαθεσιμότητας, με οικονομικά αποδεκτούς όρους, σε ισορροπία με το περιβάλλον. Από το περιεχόμενο της ερμηνείας του όρου γίνεται εύκολα αντιληπτό ότι αποτελεί προτεραιότητα για τα κράτη, ακριβώς επειδή αφορά την ευημερία και την ασφάλεια των πολιτών και συσχετίζεται με πολλές πτυχές της οικονομίας και βασικές λειτουργίες ενός οργανωμένου κράτους.

Η μεγαλύτερη δυνατή αξιοποίηση των εγχώριων πηγών ενέργειας, συμπεριλαμβανομένων και των ορυκτών καυσίμων, ενισχύει μεν την ενεργειακή αυτονομία μιας χώρας, αλλά με την Ελλάδα ως μέρος του ευρύτερου Ευρωπαϊκού συνόλου, η πολιτική αυτή θα πρέπει να μελετηθεί και να χαραχθεί στο πλαίσιο συγκεκριμένων στόχων που έχουν τεθεί σε παγκόσμιο και Ευρωπαϊκό επίπεδο. Η δέσμευση αυτή προδιαγράφει κατά ένα τρόπο τους σοβαρούς περιορισμούς που υφίστανται στην χάραξη μιας «ανεξάρτητης» ενεργειακής πολιτικής.

Οι στόχοι που τίθενται από την ΕΕ και στα πλαίσια των αποφάσεων της διεθνούς κοινότητας, είναι συγκεκριμένοι, ποιοτικά και ποσοτικά, και άρα από αυτήν την άποψη αποτελούν ένα σοβαρό περιοριστικό πλαίσιο. Επομένως, στην πράξη η Ελλάδα δεν μπορεί να χαράξει μία πραγματικά ανεξάρτητη ενεργειακή πολιτική. Αλλά και εάν είχε την δυνατότητα (εάν λ.χ. δεν ήταν μέλος της ΕΕ) μικρές μόνο διαφοροποιήσεις θα μπορούσε να επιτύχει ως προς την προέλευση των πρωτογενών ενεργειακών πηγών, ενώ θα είχε πολύ μεγαλύτερο περιθώριο ελιγμών στην σχεδίαση και λειτουργία της αγοράς. υδρογονανθράκων, καθώς ορισμένοι γεωλογικοί σχηματισμοί σε περιοχές της ελληνικής επικράτειας δίνουν βάσιμες πιθανότητες ανακάλυψης κοιτασμάτων.
Η γεωγραφική θέση της χώρας μας μπορεί, υπό προϋποθέσεις, να αποτελέσει ένα ακόμα σημαντικό πλεονέκτημα για την περαιτέρω ανάπτυξη του ενεργειακού τομέα.

Πηγή
(α) ΙΕΝΕ “Η Ενεργειακή Ασφάλεια της Ελλάδας και Προτάσεις για την Βελτίωση της” (https://www.iene.gr/articlefiles/energgeiki-asfaleia_elladas.pdf ).
(β) Άρθρο Ι.Κ.Γ. “Yψηλή Στρατηγική. Ο Μεγάλος Άγνωστος της Ελληνικής Ηγεσίας”.
(γ) “Να γίνουμε τα κακά παιδιά της ΕΕ”, Άρθρο Ι. Μανιάτη (ΤΟ ΒΗΜΑ, 16/2/2020).

(**)Στο πλαίσιο των οραματικών της επιδιώξεων και της με ευλάβεια εφαρμοζόμενης Εθνικής Στρατηγικής και ιδιαίτερα της Θαλάσσιας Στρατηγικής της η Τουρκία κατέβαλλε την τελευταία δεκαπενταετία και εξακολουθεί να καταβάλλει σοβαρές προσπάθειες, που θα της επιτρέψουν να δημιουργήσει μια αυτάρκη αμυντική βιομηχανία, ώστε μακροπρόθεσμα να απεξαρτηθεί στον τομέα των εξοπλισμών από εισαγωγές αλλά και να καταστεί δυνατός παίκτης στις εξαγωγές αμυντικού υλικού

 

Λίγα λόγια για τον κ. Ιωάννη Κ. Γεωργιάδη, Αρχιπλοίαρχο Π.Ν. ε.α

(***) Αρχιπλοίαρχος Π.Ν. ε.α.
Απόφοιτος Σχολής Ναυτικών Δοκίμων και Ναυτικής Σχολής Πολέμου Ανωτέρων
Πτυχιούχος του NAVY SUPPLY CORPS SCHOOL (NSCS) του Ναυτικού των Η.ΠΑ.
Απόφοιτος Πανεπιστημίου Πειραιώς
Ιδρυτικό Μέλος και Επίτιμος Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Logistics (EEL)
Πρώην μέλος του Δ.Σ. της Ελληνικής Εταιρείας Επιχειρησιακών Ερευνών (4Ε)
Ιδρυτικό μέλος και πρώτος Πρόεδρος του Συλλόγου Φίλων της Μουσικής Τρικάλων
Ιδρυτικό μέλος & Εκτελεστικός Πρόεδρος της Τρικαλινής Λέσχης Προβληματισμού (ΤΛΠ)