Οι Διατάξεις για την Απλοποίηση της Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του Σχεδίου Νόμου του ΥΠΕΝ

Οι Διατάξεις για την Απλοποίηση της Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης του Σχεδίου Νόμου του ΥΠΕΝ
Της Αθηνάς Σχινά*
Πεμ, 2 Απριλίου 2020 - 10:17

Στις 18 Μαρτίου 2020 ολοκληρώθηκε η δημόσια διαβούλευση επί του σχεδίου νόμου του ΥΠΕΝ με τίτλο «Εκσυγχρονισμός περιβαλλοντικής νομοθεσίας», το οποίο περιλαμβάνει ρυθμίσεις επί σειράς ζητημάτων της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, ανάμεσα στα οποία και αυτά της περιβαλλοντικής αδειοδότησης των επενδύσεων. Πρωταρχικό μέλημα του Υπουργείου φαίνεται πως είναι η απλοποίηση και επιτάχυνση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης με απώτερο στόχο τη δημιουργία ενός επενδυτικά φιλικού περιβάλλοντος στη χώρα μας και την ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας.

Συγκεκριμένα με τις προωθούμενες ρυθμίσεις προβλέπονται συνοπτικά τα ακόλουθα:

·         Επεκτείνεται η διάρκεια ισχύος των Αποφάσεων Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) από δέκα (10) έτη σε δεκαπέντε (15) έτη.

·         Επιμηκύνεται το χρονικό διάστημα επέκτασής των ΑΕΠΟ σε περίπτωση ύπαρξης Συστημάτων Περιβαλλοντικής Διαχείρισης και ειδικότερα, σε έξι (6) έτη αντί για τέσσερα (4) σε περίπτωση ύπαρξης συστήματος Οικολογικής Διαχείρισης και Οικολογικού Ελέγχου (EMAS) και σε τέσσερα (4) έτη αντί για δύο (2) σε περίπτωση ύπαρξης συστήματος ISO 14001 και για όσο χρόνο το κάθε σύστημα βρίσκεται σε ισχύ.

·         Διατηρείται η υποχρέωση διατήρησης σε ισχύ των Συστημάτων για διάστημα πέντε (5) ετών πριν από τη λήξη της ΑΕΠΟ. Η λήξη των συστημάτων χωρίς ανανέωση επιφέρει την αυτοδίκαιη λύση της ΑΕΠΟ.

Επιτάχυνση των διαδικασιών έκδοσης της ΑΕΠΟ

 - Έργα και δραστηριότητες υποκατηγορίας Α1

·         Για την έκδοση της ΑΕΠΟ, αν επιλέγεται η διαδικασία της γνωμοδότησης με την υποβολή, σε πρώτο στάδιο, φακέλου Προκαταρκτικού Προσδιορισμού Περιβαλλοντικών Απαιτήσεων (ΠΠΠΑ), μετά την υποβολή του φακέλου ο έλεγχος της πληρότητας αυτού συντέμνεται σε πέντε (5) εργάσιμες ημέρες αντί για δέκα (10). Η προθεσμία για την αποστολή φακέλου προς γνωμοδότηση προς τις αρμόδιες αρχές παραμένει ίδια (δύο (2) εργάσιμες ημέρες), όπως και η προθεσμία των τριάντα (30) εργάσιμων ημερών για τη συλλογή των γνωμοδοτήσεων από τη δημοσιοποίηση του φακέλου ΠΠΠΑ. Συντέμνεται ο συνολικός χρόνος των σαράντα (40) εργάσιμων ημερών για την αξιολόγηση των γνωμοδοτήσεων και την έκδοση απόφασης σε είκοσι (20) συνολικά εργάσιμες ημέρες.  

·         Σε περίπτωση θετικής γνωμοδότησης κατά το στάδιο της ΠΠΠΑ ή απευθείας υποβολής ΜΠΕ, η προθεσμία των δεκαπέντε (15) εργάσιμων ημερών για την αξιολόγηση της πληρότητας του φακέλου της ΜΠΕ συντέμνεται σε πέντε (5) εργάσιμες από την μέρα υποβολής του.

·         Σε περίπτωση διαπίστωσης μη πληρότητας του φακέλου της ΜΠΕ από την αρμόδια αρχή, η τελευταία δεν τον επιστρέφει πλέον, αλλά ζητάει τη συμπλήρωση αυτού και αφ’ ης στιγμής αυτός συμπληρωθεί, η αρχή διαθέτει αποκλειστική προθεσμία πέντε (5) εργάσιμων ημερών για τον έλεγχό του, προχωρώντας είτε στα επόμενα στάδια αν αυτός δεν έχει ελλείψεις, είτε απορρίπτοντάς τον.

·         Δημιουργία τεκμηρίου πληρότητας της ΜΠΕ μετά τη παρέλευση της αποκλειστικής προθεσμίας των πέντε (5) εργάσιμων ημερών.

·         Προβλέπεται η μη υποχρεωτική αποστολή της ΜΠΕ προς γνωμοδότηση στους αρμόδιους δημόσιους φορείς και υπηρεσίες, παρά μόνο εφόσον η γνωμοδότηση αυτή κρίνεται ουσιώδης.

·         Σύντμηση της προθεσμίας δημοσιοποίησης της ΜΠΕ για την έναρξη της διαδικασίας διαβούλευσης από 2 εργάσιμες ημέρες από την ολοκλήρωση του ελέγχου πληρότητας σε 1 εργάσιμη ημέρα.

·         Σύντμηση της αποκλειστικής προθεσμίας προς συλλογή γνωμοδοτήσεων από τους αρμόδιους δημόσιους φορείς και υπηρεσίες και απόψεων που υπεβλήθησαν στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης από σαράντα πέντε (45) εργάσιμες ημέρες σε τριάντα (30) από την αποστολή και δημοσιοποίηση της ΜΠΕ.

·         Εισαγωγή τεκμηρίου θετικής γνωμοδότησης σε περίπτωση άπρακτης παρέλευσης της προθεσμίας των τριάντα (30) ημερών για την υποβολή των σχετικών γνωμοδοτήσεων.

·         Η συμβολή του Κεντρικού Συμβουλίου Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΚΕΣΠΑ) κατά το στάδιο αυτό προβλέπεται με πρωτοβουλία της αρμόδιας για την επεξεργασία της ΜΠΕ αρχής και όχι του ΥΠΕΝ ή του Γενικού Γραμματέα του ΥΠΕΝ, όπως οριζόταν. Καταργείται, στη περίπτωση αυτή, η ρύθμιση που απένειμε αρμοδιότητα έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων, στις περιπτώσεις που συμμετείχε το ΚΕΣΠΑ στη διαδικασία, στον ΥΠΕΝ.

·         Ειδικότερα, προβλέπεται η υποχρεωτική σύγκληση του ΚΕΣΠΑ εντός είκοσι (20) ημερών από τη παρέλευση της ανωτέρω τριακονθήμερης προθεσμίας για αποστολή γνωμοδοτήσεων.

·         Τα στάδια της αξιολόγησης της ΜΠΕ, των γνωμοδοτήσεων και απόψεων, καθώς και τυχόν απόψεων του φορέα του έργου ή της δραστηριότητας επ` αυτών και της έκδοσης θετικής ή αρνητικής απόφασης επί της ΑΕΠΟ συντέμνονται σε αποκλειστική προθεσμία τριάντα (30) ημερών από την παρέλευση της προθεσμίας των τριάντα (30) ημερών για τη συλλογή γνωμοδοτήσεων ή των είκοσι (20) ημερών από τη σύγκληση του ΚΕΣΠΑ, αντί συνολικά σαράντα πέντε (45) εργάσιμων ημερών, όπως οριζόταν.

·         Δεν προβλέπεται αναστολή των ανωτέρω προθεσμιών σε περίπτωση υποβολής συμπληρωματικών στοιχείων από τον φορέα του έργου ή της δραστηριότητας κατόπιν αιτήματος της αρμόδιας περιβαλλοντικής αρχής σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας.

·         Για τα ιδιαιτέρως σύνθετα έργα, καταργείται η δυνατότητα παράτασης μέχρι το διπλάσιο των αρχικά προβλεπόμενων χρόνων των εν λόγω σταδίων με απόφαση του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κατόπιν τεκμηριωμένης εισήγησης της αρμόδιας υπηρεσίας.

- Έργα και δραστηριότητες υποκατηγορίας Α2

·         Σύντμηση της προθεσμίας για της αξιολόγηση της πληρότητας του φακέλου της ΜΠΕ από δέκα (10) εργάσιμες ημέρες σε πέντε (5) ημέρες από την ημερομηνία υποβολής του.

·         Σε περίπτωση έλλειψης πληρότητας του φακέλου της ΜΠΕ από την αρμόδια αρχή, η τελευταία δεν τον επιστρέφει πλέον καταγράφοντας τα ελλείποντα στοιχεία αλλά ζητάει τη συμπλήρωση αυτού και αφ’ ης στιγμής αυτός συμπληρωθεί έχει αποκλειστική προθεσμία πέντε (5) ημερών για τον έλεγχό του, προχωρώντας είτε στα επόμενα στάδια αν αυτός δεν διαθέτει ελλείψεις είτε απορρίπτοντάς τον.

·         Δημιουργία τεκμηρίου πληρότητας της ΜΠΕ μετά τη παρέλευση της αποκλειστικής προθεσμίας των πέντε (5) ημερών.

·         Σύντμηση της προθεσμίας αποστολής του φακέλου της ΜΠΕ προς γνωμοδότηση στους αρμόδιους φορείς και υπηρεσίες και της δημοσιοποίησης της για την έναρξη της διαδικασίας διαβούλευσης από δύο (2) εργάσιμες ημέρες από την ολοκλήρωση του ελέγχου πληρότητας σε μία (1) εργάσιμη ημέρα.

·         Σύντμηση της αποκλειστικής προθεσμίας προς συλλογή γνωμοδοτήσεων από τους αρμόδιους δημόσιους φορείς και υπηρεσίες και απόψεων που υπεβλήθησαν στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης από τριάντα πέντε (35) εργάσιμες ημέρες από την αποστολή και δημοσιοποίηση της ΜΠΕ, σε τριάντα (30) ημέρες.

·         Εισαγωγή τεκμηρίου θετικής γνωμοδότησης σε περίπτωση άπρακτης παρέλευσης της προθεσμίας των τριάντα (30) ημερών για την υποβολή των σχετικών γνωμοδοτήσεων.

·         Η συμβολή του Περιφερειακού Συμβουλίου Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΠΕΣΠΑ) κατά το στάδιο αυτό προβλέπεται με πρωτοβουλία της αρμόδιας για την επεξεργασία της ΜΠΕ αρχής και όχι του Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης ή του προϊσταμένου της αρμόδιας Γενικής Διεύθυνσης της οικείας Αποκεντρωμένης Διοίκησης, όπως οριζόταν. Καταργείται, στη περίπτωση αυτή, η ρύθμιση που απένειμε αρμοδιότητα έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων, στις περιπτώσεις που συμμετείχε το ΠΕΣΠΑ στη διαδικασία, στον Συντονιστή Αποκεντρωμένης Διοίκησης.

·         Ειδικότερα, προβλέπεται η υποχρεωτική σύγκληση του ΠΕΣΠΑ εντός είκοσι (20) ημερών από τη παρέλευση της ανωτέρω τριακονθήμερης προθεσμίας για αποστολή γνωμοδοτήσεων.

·         Τα στάδια της αξιολόγησης της ΜΠΕ, των γνωμοδοτήσεων και απόψεων, καθώς και τυχόν απόψεων του φορέα του έργου ή της δραστηριότητας επ` αυτών και της έκδοσης θετικής ή αρνητικής απόφασης επί της ΑΕΠΟ συντέμνονται σε αποκλειστική προθεσμία 30 ημερών από την παρέλευση της προθεσμίας των τριάντα (30) ημερών για τη συλλογή γνωμοδοτήσεων ή των είκοσι (20) ημερών από τη σύγκληση του ΚΕΣΠΑ, αντί συνολικά τριάντα πέντε (35) εργάσιμων ημερών, όπως οριζόταν.

·         Δεν προβλέπεται αναστολή των ανωτέρω προθεσμιών σε περίπτωση υποβολής συμπληρωματικών στοιχείων από τον φορέα του έργου ή της δραστηριότητας κατόπιν αιτήματος της αρμόδιας περιβαλλοντικής αρχής σε οποιοδήποτε στάδιο της διαδικασίας.

·         Διατηρείται η δυνατότητα του φορέα του έργου ή της δραστηριότητας να ζητήσει τη γνωμοδότηση της αρμόδιας περιβαλλοντικής αρχής, πριν από τη διαδικασία της ΜΠΕ, υποβάλλοντας φάκελο ΠΠΠΑ. Παραμένουν σε ισχύ οι ρυθμίσεις σχετικά με τη διαδικασία που ακολουθείται και τη σύντμηση των σχετικών προθεσμιών.

 Απλοποίηση διαδικασίας ανανέωσης ΑΕΠΟ

·         Έλεγχος της πληρότητας του Φακέλου Ανανέωσης της ΑΕΠΟ από πέντε (5) εργάσιμες ημέρες σε τρεις (3) εργάσιμες ημέρες από την υποβολή του.

·         Σε περίπτωση έλλειψης πληρότητας, η αρμόδια περιβαλλοντική αρχή δεν επιστρέφει τον φάκελο στον φορέα του έργου ή της δραστηριότητας, αλλά καταγράφει τα απαιτούμενα προς συμπλήρωση πεδία και στοιχεία και ζητά με έγγραφη αιτιολόγηση την συμπλήρωση του φακέλου.

·         Η αρμόδια αρχή διενεργεί εκ νέου έλεγχο πληρότητας του συμπληρωμένου φακέλου εντός τριών (3) εργάσιμων ημερών και είτε προχωρά στα επόμενα στάδια είτε απορρίπτει το φάκελο εάν διαπιστωθούν ουσιώδεις ελλείψεις.

·         Η προθεσμίας για την αξιολόγηση των υποβληθέντων δικαιολογητικών συντέμνεται από είκοσι πέντε (25) εργάσιμες ημέρες σε δεκαπέντε (15) εργάσιμες ημέρες από την ολοκλήρωση του σταδίου ελέγχου πληρότητας του φακέλου.

·         Κατόπιν ελέγχου η αρμόδια αρχή είτε α) παρατείνει τη διάρκεια ισχύος της ΑΕΠΟ, είτε β) εφόσον προκύπτει ανάγκη τροποποίησης της ΑΕΠΟ, καλεί τον φορέα του έργου να υποβάλει, εντός προθεσμίας τριών (3) μηνών, φάκελο για τροποποίηση της ΑΕΠΟ.

·         Καταργείται η αρμοδιότητα του Γενικού Διευθυντή της αρμόδιας περιβαλλοντικής αρχής ή, σε απουσία αυτού, του ιεραρχικά προϊστάμενου του  ανανέωσης ή παράτασης ισχύος ΑΕΠΟ όπου δεν απαιτείται η υποβολή νέας ΜΠΕ.

Απλοποίηση διαδικασίας τροποποίησης ΑΕΠΟ

·         Έλεγχος της πληρότητας του Φακέλου Τροποποίησης της ΑΕΠΟ από πέντε (5) εργάσιμες ημέρες σε τρεις (3) εργάσιμες ημέρες από την υποβολή του.

·         Σε περίπτωση έλλειψης πληρότητας, η αρμόδια περιβαλλοντική αρχή δεν επιστρέφει τον φάκελο στον φορέα του έργου ή της δραστηριότητας, αλλά καταγράφει τα απαιτούμενα προς συμπλήρωση πεδία και στοιχεία και ζητά με έγγραφη αιτιολόγηση την συμπλήρωση του φακέλου.

·         Η αρμόδια αρχή διενεργεί εκ νέου έλεγχο πληρότητας του συμπληρωμένου φακέλου εντός τριών εργάσιμων ημερών και είτε προχωρά στα επόμενα στάδια είτε απορρίπτει το φάκελο εάν διαπιστωθούν ουσιώδεις ελλείψεις.

·         Σύντμηση της προθεσμίας αξιολόγησης του φακέλου από είκοσι (25) εργάσιμες ημέρες σε δέκα (10) εργάσιμες ημέρες.

·         Κατά την αξιολόγηση του φακέλου, α) εφόσον δεν επέρχεται ουσιώδης μεταβολή των περιβαλλοντικών επιπτώσεων από τη λειτουργία του έργου ή της δραστηριότητας, εκδίδεται Απόφαση, χωρίς άλλες διαδικαστικές προϋποθέσεις με τη δυνατότητα επιβολής τυχόν πρόσθετων όρων μόνο ως προς το τροποποιούμενο φυσικό αντικείμενο, β) επί ουσιώδους μεταβολής, απαιτείται η υποβολή νέας ΜΠΕ κατά τη προβλεπόμενη διαδικασία, χωρίς ωστόσο τη λήψη εκ νέου γνωμοδοτήσεων από τους δημόσιους φορείς και υπηρεσίες που γνωμοδότησαν στο πλαίσιο της έκδοσης της ΑΕΠΟ, παρά μόνον εάν τις αφορά κατά αρμοδιότητα η τροποποίηση.

·         Δυνατότητα υποβολής ενιαίου φακέλου σε περιπτώσεις ταυτόχρονης τροποποίησης και ανανέωσης της ΑΕΠΟ, για τον οποίο ακολουθείται η διαδικασία της τροποποίησης και εκδίδεται μία απόφαση.

Περιεχόμενο Φακέλων Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης

·         Τα περιεχόμενα της μελέτης ανανέωσης της ΑΕΠΟ του σχετικού φακέλου ανανέωσης ΑΕΠΟ περιορίζονται μόνο: α) στη συνοπτική τεχνική περιγραφή του έργου ή της δραστηριότητας, και γ) στη συνοπτική περιγραφή των στοιχείων που έχουν προκύψει από την εφαρμογή του προγράμματος παρακολούθησης και ελέγχων και στη συσχέτιση τους με τους εγκεκριμένους περιβαλλοντικούς όρους.

·         Καταργούνται από τα περιεχόμενα της μελέτης τροποποίησης ΑΕΠΟ του σχετικού φακέλου τροποποίησης τα στοιχεία περιγραφής της υφιστάμενης κατάστασης του φυσικού και του ανθρωπογενούς περιβάλλοντος.

·         Απαλείφεται από το περιεχόμενο της δέουσας εκτίμησης επιπτώσεων η ανάλυση και αξιολόγηση των εκτιμώμενων επιπτώσεων με ποιοτικά και ποσοτικά στοιχεία σχετικά με τη διασφάλιση της ακεραιτότητας των περιοχών.

·         Απαλείφεται από το περιεχόμενο της Τεχνικής Περιβαλλοντικής Μελέτης (ΤΕΠΕΜ) η εξειδίκευση στις τεχνικές τους λεπτομέρειες των έργων, μέτρων και περιορισμών για την προστασία του περιβάλλοντος.

Λοιπές ρυθμίσεις (Συμβούλια Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης, Πιστοποιημένοι Αξιολογητές ΜΠΕ, Ηλεκτρονικό Περιβαλλοντικό Μητρώο)

·         Μεταβάλλεται η συγκρότηση και η σύνθεση των Κεντρικών και Περιφερειακών Συμβουλίων Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης (ΚΕΣΠΑ και ΠΕΣΠΑ αντίστοιχα).

·         Ενισχύεται ο ρόλος των Πιστοποιημένων Αξιολογητών ΜΠΕ, οι οποίοι δύνανται να αναλαμβάνουν, κατόπιν ανάθεσης από τον φορέα του έργου/της δραστηριότητας ή από την αρμόδια αρχή τη διεκπεραίωση σταδίων της διαδικασίας έγκρισης περιβαλλοντικών όρων ή τη διεκπεραίωση της τροποποίησης της ΑΕΠΟ.

·         Κατά τη συνδρομή τους, οι Πιστοποιημένοι Αξιολογητές ΜΠΕ δεν δεσμεύονται από τις προθεσμίες που τίθενται στη διοίκηση για την διεκπεραίωση των επιμέρους σταδίων, πλην από τις προθεσμίες που προβλέπονται για τις γνωμοδοτήσεις των αρμόδιων αρχών και τη δημόσια διαβούλευση.

·         Ο Πιστοποιημένος Αξιολογητής δύναται στο πλαίσιο της συνδρομής και της διεκπεραίωσης να υποβάλει Σχέδιο ΑΕΠΟ προς την αρμόδια περιβαλλοντική αρχή, το οποίο εγκρίνεται, με ή χωρίς τροποποιήσεις ή, κατά περίπτωση, απορρίπτεται από την αρμόδια αρχή εντός αποκλειστικής προθεσμίας 30 ημερών.

·         Από 1.1.2021 όλα τα έγγραφα που αφορούν στην έκδοση, ανανέωση ή τροποποίηση ΑΕΠΟ και ΠΠΔ διακινούνται αποκλειστικά μέσω του Ηλεκτρονικού Περιβαλλοντικού Μητρώου, ενώ οι δημόσιες διαβουλεύσεις θα λαμβάνουν χώρα μέσω αυτού.

·         Επανακαθορίζονται οι αρμόδιες αρχές για περιβαλλοντικές επιθεωρήσεις.

 

* Η Αθηνά Σχινά είναι Δικηγόρος της KYRIAKIDIS GEORGOPOULOS Law Firm