Έως τον Σεπτέμβριο του 2018 αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί η δεύτερη αναβάθμιση του σταθμού LNG της Ρεβυθούσας, με την κατασκευή της τρίτης δεξαμενής, χωρητικότητας 95.000m3. Η εκτίναξη της κερδοφορίας του ΔΕΣΦΑ θα οδηγήσει σε μείωση των τιμολογίων μεταφοράς από την 1η Μαΐου 2018. Ποιες είναι οι εκτιμήσεις για το τίμημα πώλησης του 66% του Διαχειριστή και το μεγάλο στοίχημα για την ανάπτυξη των μη ρυθμιζόμενων δραστηριοτήτων.
Χθες, Τρίτη, η διοίκηση του ΔΕΣΦΑ υπό τον πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο της εταιρείας, κ. Σωτήρη Νίκα, παρουσίασε, στις εγκαταστάσεις της Ρεβυθούσας, τόσο την εξέλιξη του έργου αναβάθμισης του σταθμού αποθήκευσης υγροποιημένου φυσικού αερίου, όσο και τα εντυπωσιακά από κάθε άποψη οικονομικά μεγέθη του Διαχειριστή, εν όψει μάλιστα της λήξης της προθεσμίας υποβολής δεσμευτικών προσφορών στον διαγωνισμό για την πώληση του 66% του μετοχικού κεφαλαίου της εταιρείας.
Ο σταθμός LNG της Ρεβυθούσας αποτελεί ένα έργο στρατηγικής σημασίας για την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας και ειδικότερα για την ασφάλεια εφοδιασμού σε φυσικό αέριο. Όταν ολοκληρωθεί η κατασκευή της τρίτης δεξαμενής, η συνολική αποθηκευτική δυναμικότητα του σταθμού θα ανέλθει σε 225.000 κυβικά μέτρα. Το ύψος της επένδυσης ανέρχεται σε 143 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων το 35% είναι κοινοτική χρηματοδότηση, το 50% χαμηλότοκο δάνειο από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και το υπόλοιπο ίδια κεφάλαια.
Με τα έργα της δεύτερης αναβάθμισης, στη Ρεβυθούσα θα μπορούν να δένουν και πλοία χωρητικότητας ως 260.000m3 (VLGCs) έναντι 150.000m3 σήμερα. Η συνολική ποσότητα που θα μπορεί να διακινηθεί σε ετήσια βάση θα ανέλθει σε 7 δισ. κυβικά μέτρα (bcm), εκ των οποίων τα 2 bcm θα προορίζονται για την εγχώρια αγορά και τα υπόλοιπα 5 bcm θα είναι η διαθέσιμη δυναμικότητα για εξαγωγές.
Και αυτό ένα εκ των πλέον κρίσιμων στοιχείων που θα κρίνουν τη μελλοντική πορεία της επένδυσης στη Ρεβυθούσα και συνεπώς τα έσοδα του ΔΕΣΦΑ. Δηλαδή, θεωρητικά θα μπορούσαν να διατεθούν και τα 5 bcm για εξαγωγές στις χώρες των Βαλκανίων και επιπλέον σε Σλοβενία και Ουγγαρία, καλύπτοντας το 1/3 των συνολικών εισαγωγών φυσικού αερίου των προαναφερθέντων χωρών και ικανοποιώντας την ανάγκη διαφοροποίησης των πηγών προμήθειας.
Βεβαίως, αυτός είναι ένα ιδιαίτερα φιλόδοξος και μακροπρόθεσμος στόχος. Ωστόσο, δεδομένου του μεγάλου περιθωρίου που υπάρχει για την ανάπτυξη της Ρεβυθούσας, δηλαδή για την αύξηση του συντελεστή χρησιμοποίησης, δεν θα πρέπει να προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι όπως ειπώθηκε κατά την παρουσίαση, η εταιρεία ποτέ δεν θα επένδυε σε ένα νέο ανάλογο έργο εντός της χώρας, «φωτογραφίζοντας» το project για το FSRU στην Αλεξανδρούπολη.
Διαφορετική είναι η περίπτωση της ενδεχόμενης αξιοποίησης του εξαντλημένου κοιτάσματος ΦΑ στη νότια Καβάλα ως υπόγεια αποθήκη. Η εταιρεία θα εξετάσει τους όρους του διαγωνισμού, εφόσον γίνει, και θα αποφασίσει αν την συμφέρει να συμμετάσχει.
Από τις αρχές του 2017 ως τα τέλη Οκτωβρίου ο συντελεστής χρησιμοποίησης (load factor) του σταθμού έχει αυξηθεί σε 30% (μέγεθος που οφείλεται εν μέρει σε εποχιακούς παράγοντες και μάλλον δεν είναι διατηρήσιμο) έναντι 15% πέρυσι και λίγο πάνω από 10% την περίοδο 2013 - 2015. Με την προσθήκη της τρίτης δεξαμενής το load factor θα υποχωρήσει, όπως είναι αναμενόμενο από τα τρέχοντα επίπεδα. Ζητούμενο για τις αποθηκευτικές εγκαταστάσεις LNG είναι ένας μέσος συντελεστής χρησιμοποίησης κοντά στο 40%. Εκτιμάται ότι το load factor θα διαμορφωθεί σε μέσα επίπεδα στο 17% από 20% περίπου σήμερα, αν όλοι οι παράγοντες που καθορίζουν τη ζήτηση φυσικού αερίου παραμείνουν αμετάβλητοι.
Η έκρηξη της κερδοφορίας οδηγεί σε μείωση τιμολογίων
Η μεγάλη αύξηση της ζήτησης για φυσικό αέριο, με «οδηγό» την ηλεκτροπαραγωγή, συνέβαλε στη μεγάλη αύξηση της κερδοφορίας του ΔΕΣΦΑ για ακόμα μία χρονιά. Με βάση τα στοιχεία μέχρι και τον Οκτώβριο, η συνολική κατανάλωση ΦΑ για εφέτος αναμένεται να διαμορφωθεί στα 4,6 bcm έναντι 3,84 το 2016.
Η διοίκηση της εταιρείας εκτιμά ότι τα καθαρά κέρδη θα υπερδιπλασιαστούν φέτος στα 94 εκατ. ευρώ περίπου, έναντι 34,3 εκατ. ευρώ στη χρήση του 2016.
Τμήμα αυτών των κερδών θα διατεθεί για τη μείωση των τιμολογίων μεταφοράς από την 1η Μαΐου 2018. Σύμφωνα με τον νέο κανονισμό τιμολόγησης που ενέκρινε πριν από μήνα η ΡΑΕ, τα τιμολόγια θα μειωθούν ως και 40% στη Ρεβυθούσα σε ότι αφορά τις βραχυπρόθεσμες διάρκειες (εν προκειμένω στην ημερήσια χρήση). Μικρότερες θα είναι οι μειώσεις σε μακροπρόθεσμες διάρκειες, καθώς και στο -υπόλοιπο- Εθνικό Σύστημα μεταφοράς Φυσικού Αερίου. Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για μία «ανάσα» στα κόστη της βιομηχανίας κυρίως, αλλά και των νοικοκυριών.
Πλέον, το ποσό των υποανακτήσεων από τα προηγούμενα χρόνια έχει περιορισθεί σε 273 εκατ. ευρώ, έναντι 326 εκατ. ευρώ πέρυσι. Αυτό το ποσό θα ανακτηθεί ισομερώς ως το 2032.
Σημειώνεται ότι τα ταμειακά διαθέσιμα της εταιρείας διαμορφώνονται πλέον στα 200 εκατ. ευρώ. «Καθαρά», αν δηλαδή αφαιρεθούν 10 εκατ. ευρώ από το τέλος ασφάλειας εφοδιασμού και 20 από τις εγγυήσεις των χρηστών του συστήματος μεταφοράς ΦΑ, απομένουν 170 εκατομμύρια, εκ των οποίων ένα τμήμα διατίθεται για τα λειτουργικά έξοδα της εταιρείας και τα υπόλοιπα μπορούν να διατεθούν και για τη διανομή μερισμάτων στους μετόχους.
Στις αρχές του 2018 οι δεσμευτικές προσφορές για το 66%
Όπως γνωστοποιήθηκε από τη διοίκηση της εταιρείας, τα δύο ενδιαφερόμενα επενδυτικά σχήματα που συμμετέχουν στον διαγωνισμό πώλησης του 66% (η κοινοπραξία Snam, Enagas, Fluxys και Gasunie από τη μία πλευρά και η ισπανική εταιρεία Regasificadora del Noroeste από την άλλη) έχουν ζητήσει παράταση και πλέον η προθεσμία για τις δεσμευτικές προσφορές θα μετατεθεί για τις αρχές του 2018, από τις 22 Δεκεμβρίου που ήταν προηγουμένως.
Εκτός από τον εξαιρετικά ποιοτικό ισολογισμό, το μεγάλο όπλο του ΔΕΣΦΑ είναι η αναμενόμενη αύξηση των εσόδων τα επόμενα χρόνια τόσο από τις ρυθμιζόμενες δραστηριότητες (δηλαδή αυτές εντός του ΕΣΦΑ), όπως είναι για παράδειγμα ο σταθμός μεταφόρτωσης βυτιοφόρων με LNG στη Ρεβυθούσα (
ο σχετικός διαγωνισμός προκηρύχθηκε χθες), η προβλήτα για μικρής κλίμακας LNG απ΄όπου θα αναπτυχθεί και η τροφοδοσία πλοίων με υγροποιημένο ΦΑ - το LNG bunkering), όσο κυρίως από τις μη ρυθμιζόμενες, δηλαδή αυτές για τις οποίες δεν χρειάζεται η έγκριση της ρυθμιστικής αρχής.
Υπενθυμίζεται ότι πρόσφατα, ο ΔΕΣΦΑ περιλήφθηκε στη short list για την παροχή υπηρεσιών λειτουργίας και συντήρησης σε έναν από τους μεγαλύτερους υπό κατασκευή τερματικούς σταθμούς Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (ΥΦΑ) στον κόσμο, το LNG Import στο Κουβέιτ της εταιρείας KIPIC (θυγατρική της κρατικής εταιρείας πετρελαίου του Κουβέιτ, KPC), ενώ μέχρι το τέλος του έτους αναμένεται μια βασική συμφωνία (Framework Agreement) με την κοινοπραξία του αγωγού TAP για τη λειτουργία και τη συντήρηση του ελληνικού τμήματος του αγωγού.
Σε ότι αφορά το προσδοκώμενο τίμημα για την πώληση του 66% της εταιρείας, ο κ. Σωτήρης Νίκας δήλωσε ότι αντικειμενικά το τίμημα θα πρέπει να είναι υψηλότερο από τα 400 εκατ. ευρώ του προηγούμενου άκαρπου διαγωνισμού, ωστόσο διατηρεί επιφυλάξεις λόγω του γεγονότος ότι υπάρχουν δύο μόνο σχήματα στην τελική ευθεία για τον διαγωνισμό.
Σημειώνεται ότι οι μέτοχοι του ΔΕΣΦΑ, Δημόσιο και ΕΛΠΕ, έχουν θέσει ως κατώφλι για την πώληση του 66% τα 400 εκατ. ευρώ. Με βάση την αξία και τις προοπτικές ανάπτυξης του ΔΕΣΦΑ, το τίμημα αναμένεται να είναι μεγαλύτερο απ' ότι στον προηγούμενο διαγωνισμό, ωστόσο μάλλον δεν θα ανέλθει στα επίπεδα που θα επιθυμούσαν οι μέτοχοι.
Οι Ιταλοί της Snam ίσως θεωρούν ως «ταβάνι» την αποτίμηση της ιταλικής επενδυτικής τράπεζας Banca Imi περί εύλογου τιμήματος στα 494 εκατ. ευρώ (από το τελικό ποσό είχαν αφαιρεθεί 100 εκατ. ευρώ καθαρός δανεισμός). Όμως, πρέπει να σημειωθεί ότι οι αναλυτές της ιταλικής τράπεζας κατέληξαν σε συνολική αποτίμηση 900 εκατ. ευρώ (για το 100% του ΔΕΣΦΑ) με βάση έναν πολλαπλασιαστή 12 στον λόγο αξία επιχείρησης προς κέρδη προ φόρων, τόκων και αποσβέσεων (EV/EBITDA).
Καθώς πλέον τα κέρδη είναι σημαντικά υψηλότερα, ακόμα και αν αυτός ο πολλαπλασιαστής παραμείνει σταθερός τότε η συνολική αξία του ΔΕΣΦΑ είναι πολύ μεγαλύτερη. Αν λάβουμε υπόψη τα αναμενόμενα φετινά καθαρά κέρδη (94 εκατ. ευρώ), υποθέσουμε ότι είναι διατηρήσιμα και αποτιμήσουμε την εταιρεία με έναν πολλαπλασιαστή τιμή μετοχής προς κέρδη (P/E) ίσο με 10, τότε η αποτίμηση υπερβαίνει τα 900 εκατομμύρια και ανέρχεται σε 940 εκατ. ευρώ.
Οι υποψήφιοι επενδυτές έχουν ήδη «σαρώσει» τα μεγέθη της εταιρείας και εστίασαν την προσοχή τους στις δυνατότητες ανάπτυξης των μη ρυθμιζόμενων δραστηριοτήτων και την επέκταση της εταιρείας στο εξωτερικό.
Πάντως, αυτό που υπογραμμίσθηκε τόσο από τον κ. Σ.Νίκα όσο και από τον κ. Δημήτρη Καρδοματέα, επικεφαλής της Διεύθυνσης Στρατηγικής και Ρυθμιστικών Θεμάτων της εταιρείας, είναι ότι η νομοθετική παρέμβαση που έγινε το καλοκαίρι του 2016 από τον τότε υπουργό Ενέργειας κ. Π.Σκουρλέτη αύξησε την αξία της εταιρείας και ήταν κάτι που επιθυμούσε τόσο η διοίκηση του ΔΕΣΦΑ όσο και οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές.
Αυτό συνέβη καθώς συνέβαλε καθοριστικά στο να ξεμπλέξει το κουβάρι με τις υποανακτήσεις εσόδων και να αποκτήσουν όλοι μία ξεκάθαρη, ρεαλιστική, εικόνα για τα μελλοντικά έσοδα του Διαχειριστή, σε αντίθεση με όσα ισχυριζόταν τότε η αζέρικη Socar και οι εγχώριοι υπερασπιστές της περί μεγάλης μείωσης στην αξία της εταιρείας.