Μετά από τις τελευταίες προκλήσεις της Βόρειας Κορέας,
ορισμένοι πολιτικοί ζήτησαν την επιβολή πετρελαϊκού εμπάργκο στη χώρα για να τη
γονατίσουν. Το σημείο στο οποίο "κολλούσαν" ήταν εάν η Κίνα, ο
μοναδικός προμηθευτής πετρελαίου της Πιονγιανγκ, θα αρνούνταν να διακόψει τον
εφοδιασμό.
Ακόμη και αν η Κίνα συμφωνήσει να εφαρμόσει ένα τέτοιο
πετρελαϊκό εμπάργκο ωστόσο, θα είναι πολύ απίθανο να προκληθεί πόνος αρκετός
ώστε να αλλάξει τη στάση της Βόρειας Κορέας, πόσω μάλλον να προκαλέσει
κατάρρευση της χώρας. Η αιτιολογία πίσω από την πρόταση για πετρελαϊκό εμπάργκο
είναι: η Βόρεια Κορέα καταναλώνει πετρέλαιο, δεν παράγει καθόλου και εισάγει
από την Κίνα, και ως εκ τούτου θα κατέρρεε –ή θα υπέκυπτε στις διεθνείς
απαιτήσεις αναφορικά με το πυρηνικό ή πυραυλικό της πρόγραμμα, από φόβο κατάρρευσης-
εάν Κίνα σταματήσει να εφοδιάζει με
πετρέλαιο. Στη λογοτεχνία της ασφάλειας, η Βόρεια Κορέα είναι εξαρτημένη από
την Κίνα για το πετρέλαιο και η εξάρτηση αυτή δίνει στην Κίνα μόχλευση –κάτι
που δυστυχώς η Κίνα δεν προτίθεται να χρησιμοποιήσει.
Το πρόβλημα είναι ότι η Βόρεια Κορέα, δεν χρειάζεται
"αυστηρά" πετρέλαιο από την Κίνα. Παίρνει τους υγρούς υδρογονάνθρακες
από την Κίνα για ευκολία, όχι από αναγκαιότητα. Εάν η Κίνα σταματούσε τον
εφοδιασμό, θα τους έβρισκε από στέρεους υδρογονάνθρακες, που έχει άφθονους.
Σύμφωνα με την αμερικανική Υπηρεσία Ενεργειακής Πληροφορίας
(ΕΙΑ), η Βόρεια Κορέα εισήγαγε 15.000 βαρέλια ημερησίως από την Κίνα το 2006,
συν 6.000 βαρέλια ημερησίως διυλισμένων προϊόντων. (συγκριτικά, αυτό
αντιστοιχεί στο 1% της κατανάλωσης πετρελαίου στο Ηνωμένο Βασίλειο). Η ΕΙΑ
αναφέρει ότι κάποιες συναλλαγές μπορεί να μην καταγράφονται, με αποτέλεσμα οι
πραγματικοί αριθμοί να είναι υψηλότεροι. Το πραγματικό ερώτημα, προκειμένου να
αξιολογηθεί το πόσο ευάλωτη είναι η Βόρεια Κορέα στο πετρέλαιο και η μόχλευση
της Κίνας, δεν είναι πόσο καταναλώνει η Βόρεια Κορέα, αλλά πόσο από αυτό που
καταναλώνει θα μπορούσε να αντικατασταθεί.
Το βασικό γεγονός είναι να κατανοήσουμε ότι οι
υδρογονάνθρακες, που φυσιολογικά παράγονται από διαφορετικές μορφές –κυρίως
πετρέλαιο, φυσικό αέριο και άνθρακα, αλλά επίσης ξύλο, ζάχαρη και άλλα- μπορεί
να είναι χημικά επεξεργασμένα από τη μία μορφή στην άλλη. Υπάρχουν διάφορες
διαδικασίες διαθέσιμες, αλλά η βασική μηχανική είναι παλαιά 100 ετών.
Στον εμπορικό κόσμο, η μεταμόρφωση υδρογονανθράκων είναι
ένας τρόπος για arbitrage των (αναμενόμενων) διαφορών τιμών μεταξύ διαφορετικών
μορφών υδρογονανθράκων. Στο Κατάρ, η Shell έχει κατασκευάσει ένα πολύ μεγάλο
εργοστάσιο που μετατρέπει το φυσικό αέριο σε υψηλής ποιότητας πετρελαϊκά
προϊόντα. Στις ΗΠΑ και στην Κίνα, μεταξύ άλλων χωρών, υπάρχουν αρκετά
εργοστάσια που μετατρέπουν άνθρακα σε διάφορα υγρά καύσιμα, φυσικό αέριο και
άλλες πετροχημικές πρώτες ύλες.
Η άλλη χρήση της τεχνολογίας είναι για λόγους αυτάρκειας.
Εάν κάποιος αποκοπεί από την πετρελαϊκή αγορά αλλά έχει πρόσβαση στον άνθρακα,
μπορεί να παρασκευάσει πετρελαϊκά προϊόντα. Και οι Ναζί στη Γερμανία και η
Ιαπωνία κάλυπταν ένα σημαντικό μερίδιο της κατανάλωσης υγρών καυσίμων στον Β΄
Παγκόσμιο Πόλεμο μέσω της υγροποίησης του άνθρακα. Στην περίπτωση της Ιαπωνίας,
τα ανθρακωρυχεία και τα εργοστάσια υγροποίησης βρισκόταν στην Ινδονησία και στη
Βόρεια Κορέα. Με αυτόν τον τρόπο επίσης αντιμετώπισε η Νότια Αφρική το
πετρελαϊκό εμπάργκο της δεκαετίας του 1980. Η Sasol, μία νοτιοαφρικανική
εταιρεία, παραμένει παγκόσμιος ηγέτης στην τεχνολογία αυτή.
Ένας χονδρικός υπολογισμός από τα ποσοστά εισαγωγών εξαγωγών
στις ΗΠΑ και τα εργοστάσια υγροποίησης άνθρακα της Κίνας, υποδηλώνουν ότι η
Βόρεια Κορέα θα χρειαστεί να υγροποιήσει περίπου 6 εκατ. τόνους άνθρακα για να
καλύψει τις δημοσιευμένες πετρελαϊκές εισαγωγές του 2015. Η Βόρεια Κορέα
παράγει περισσότερο από αρκετό άνθρακα για να το κάνει αυτό. Οι συνολικές
εξαγωγές ανθρακίτη-άνθρακα, κυρίως προς την Κίνα, ανακοινώθηκε το 2015 ότι
ανήλθαν σε 25 εκατ. τόνους, καθιστώντας τη Βόρεια Κορέα τη μεγαλύτερη εξαγωγέα
ανθρακίτη παγκοσμίως. (από το ψήφισμα 2321 του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, το
2016, το διεθνές εμπόριο άνθρακα με τη Βόρεια Κορέα έχει περιοριστεί στους 7,5
εκατ. τόνους ετησίως)(. Ακόμη και αν η πραγματική κατανάλωση πετρελαίου της
Βόρειας Κορέας είναι υψηλότερη από ό,τι αναμενόταν, έχει αρκετό περιθώριο.
Δεν είναι σαφές εάν η Βόρεια Κορέα ήδη έχει τις απαραίτητες
εγκαταστάσεις για να ξεκινήσει αμέσως την ρευστοποίηση άνθρακα, και ως εκ
τούτου να αντικαταστήσει όλες τις εισαγωγές πετρελαίου εν μία νυκτί. Υπάρχουν
ωστόσο στοιχεία ότι η Βόρεια Κορέα έχει καταφέρει να βρει την βασική τεχνολογία
και να την αναπτύξει σε όλη την βιομηχανική κλίμακα. Ξεκινώντας από το 2006, η Βόρεια
Κορέα πραγματοποίησε σημαντικές εργασίας οικοδόμησης και αναβάθμισης στο
σύμπλεγμα χημικών Namhung. Μέρος αυτής της εργασίας αφορούσε την κατασκευή και
στη συνέχεια της επέκταση ενός μεγάλου εργοστασίου αεροποίησης του άνθρακα (για
την παραγωγή πετροχημικών πρώτων υλών από ανθρακίτη). Αυτό είναι σημαντικό: η
ρευστοποίηση άνθρακα αντιστοιχεί στην αεριοποίηση άνθρακα συν ένα σημαντικό
βήμα. Είναι η ίδια τεχνολογία. και δεδομένης της προφανής κατάστασης προμήθειας
υγρών καυσίμων της Βόρειας Κορέας, θα αποτελούσε μεγάλη έκπληξη εάν η χώρα δεν
είχε δουλέψει σε ένα εφεδρικό σχέδιο σε αυτή τη βάση. Δεδομένου ότι έχει την
τεχνολογία, η χώρα σίγουρα προσπαθεί να επεκτείνει τις δυνατότητες υγροποίησης
που κατέχει ήδη. Η μερική απαγόρευση εξαγωγών άνθρακα την πιέζει σε αυτή την
κατεύθυνση έτσι κι αλλιώς, καθώς δημιουργεί πλεόνασμα άνθρακα και στερεί από τη
Βόρεια Κορέα τα χρήματα που χρειάζεται για να πληρώσει τις πετρελαϊκές
εισαγωγές.
Επιπλέον, η Βόρεια Κορέα, όπως οποιαδήποτε άλλη χώρα, θα
μπορούσε ασφαλώς να μειώσει την κατανάλωση πετρελαίου εάν χρειαζόταν. Ασφαλώς
θα μπορούσε να παράγει περισσότερο άνθρακα εάν απαιτούνταν- κάτι που είναι
απίθανο, δεδομένου ότι οι κυρώσεις θα έχουν δημιουργήσει πλεονάζουσα παραγωγική
ικανότητα. Θα μπορούσε επίσης να μετατρέψει κάποιες καλλιέργειες σε ντίζελ ή
αιθανόλη.
Η Βόρεια Κορέα εισάγει κινεζικό πετρέλαιο για τον ίδιο λόγο
που η Γερμανία εισάγει ρωσικό αέριο: διότι είναι εύκολο (και οικονομικό) να το
κάνει. Θα ήταν καλά νέα για τη Βόρεια Κορέα εάν σταματούσε να ρέει το πετρέλαιο;
Όχι. Είναι πιθανό να παραλύσει η οικονομία και να υποχρεωθεί η κυβέρνηση να
αλλάξει πορεία της κύριας στρατηγικής προτεραιότητάς της; Όχι. Υπάρχουν άφθονοι
υδρογονάνθρακες στη Βόρεια Κορέα για να υποκαταστήσουν εκείνους που εισάγουν
από την Κίνα, αν και ίσως όχι 100% σε μία βραδιά. Με άλλα λόγια, και να
ξεπεραστεί η κινεζική αντίθεση σε ένα πετρελαϊκό εμπάργκο, είναι απίθανο να
λύσει το μεγάλο πρόβλημα.
(Πηγή: capital.gr)