Οι αξιωματούχοι του Καναδά, του Μεξικού και των ΗΠΑ επιβεβαίωσαν
ότι σημειώθηκε πρόοδος στις συνομιλίες για τη Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου για
την Βόρεια Αμερική (NAFTA) που ολοκληρώθηκαν στην πόλη του Μεξικού. Ωστόσο, οι
διαπραγματεύσεις δεν έχουν ακόμη εισέλθει σε ουσιαστικά ζητήματα ζωτικής
σημασίας για το μέλλον της NAFTA.
Σε κοινή δήλωσή τους ο Αμερικανός Εκπρόσωπος Εμπορίου
Ρόμπερτ Λαϊτάιζερ, η υπουργός Εξωτερικών του Καναδά Κρίστια Φρίλαντ, αλλά και ο
Μεξικανός υπουργός των Οικονομικών Ιλντεφόνσο Γκουατζάρντο, εμφανίστηκαν
καθησυχαστικοί, σχετικά με την δέσμευση των ΗΠΑ στη NAFTA και μετά την
επαναλαμβανόμενη κριτική του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ την προηγούμενη εβδομάδα
και τις απειλές του για τον τερματισμό της.
Ο Λαϊτάιζερ δήλωσε ότι οι διαπραγματεύσεις δεν έχουν
ολοκληρωθεί για κανένα κεφάλαιο της συμφωνίας, αλλά έχει σημειωθεί πρόοδος σε
ζητήματα που σχετίζονται με τις μικρές επιχειρήσεις, το ψηφιακό εμπόριο, το
περιβάλλον, αλλά και τις υπηρεσίες, μεταξύ άλλων θεμάτων. “Αισθανόμαστε ότι
κάναμε ότι καλύτερο ελπίζαμε να κάνουμε σε δύο διαπραγματευτικούς γύρους. Είναι
ενδεικτικό της ταχύτητας με την οποία εργαζόμαστε,” δήλωσε χαρακτηριστικά ο
ίδιος στην πόλη του Μεξικού.
Οι τρεις αξιωματούχοι ανακοίνωσαν ότι ο τρίτος κύκλος των
διαπραγματεύσεων θα διεξαχθεί στην Οτάβα (23-27 Σεπτεμβρίου).
Ο Μεξικανός ΥΠΟΙΚ δήλωσε ότι στο νέο γύρο θα αρχίσουν οι
διαπραγματεύσεις για πιο σοβαρά ζητήματα, όπως, ο καθορισμός των μισθών στο
Μεξικό, οι περιφερειακοί κανόνες για την γνησιότητα παραγωγής των προϊόντων,
αλλά και το έλλειμμα των ΗΠΑ στο πλαίσιο των εμπορικών σχέσεών τους με το
Μεξικό.
Οι ΗΠΑ δεν κατέθεσαν συγκεκριμένες προτάσεις για τα παραπάνω
ζητήματα στην διάρκεια του πενθήμερου κύκλου διαπραγματεύσεων που ολοκληρώθηκε
στο Μεξικό. Το ενδιαφέρον των τριών χωρών εντοπίζεται στην διασφάλιση καλύτερων
συνθηκών εργασίας για το εργατικό δυναμικό και στις τρεις χώρες που συμμετέχουν
στην εφαρμογή της NAFTA. Ωστόσο, το ζήτημα αυτό έχει κομβική σημασία για την
πορεία των διαπραγματεύσεων στο επίπεδο διασύνδεσης των μισθών με την
διαμόρφωση των τιμών των προϊόντων.
Η συμφωνία εφαρμόζεται από το 1994 καταργώντας το μεγαλύτερο
ποσοστό των δασμών στις εισαγωγές προϊόντων μεταξύ των ΗΠΑ, του Μεξικού και του
Καναδά. Οι επικριτές της NAFTA υποστηρίζουν ότι η εφαρμογή της συμφωνίας
προκάλεσε την μεταφορά θέσεων εργασίας από τις ΗΠΑ και τον Καναδά στο Μεξικό,
όπου οι μισθοί των εργαζόμενων είναι χαμηλότεροι. Από την άλλη μεριά, οι
υποστηριχτές της συμφωνίας τονίζουν ότι η απώλεια θέσεων εργασίας για τις ΗΠΑ
είναι μεγαλύτερη προς την Κίνα, σε σύγκριση με το Μεξικό.
Στην περίπτωση κατάρρευσης της NAFTA θα αυξηθεί το οικονομικό
κόστος των εμπορικών συναλλαγών μεταξύ των τριών χωρών στο επίπεδο των
εκατοντάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων καθώς θα γίνει επιστροφή στην εφαρμογή των
εμπορικών δασμών. Η εξέλιξη αυτή, θα επιφέρει αύξηση των τιμών των προϊόντων
στις εσωτερικές αγορές των τριών χωρών, καθώς το επιπρόσθετο οικονομικό κόστος
από την επιβολή των δασμών, θα κληθούν να το πληρώσουν οι καταναλωτές. Η αύξηση
αυτή των τιμών θα επηρεάσει αρνητικά την ανταγωνιστικότητα μιας σειράς
προϊόντων, από τα αβοκάντο, μέχρι τα αυτοκίνητα και τα οχήματα διαφόρων τύπων.
Οι τρεις αξιωματούχοι επιβεβαίωσαν τον χρονικό στόχο που
έχουν θέσει για την επίτευξη ενός νέου πλαισίου εφαρμογής για τη NAFTA, μέχρι
το τέλος του 2017, προκειμένου να αποφευχθούν ενδεχόμενες επιπτώσεις για τις
εκλογές που θα διεξαχθούν στο Μεξικό και τις ΗΠΑ, μέσα στο 2018.
Από την άλλη μεριά, η κατάρτιση συμφωνιών ελεύθερου εμπορίου
είναι μια χρονοβόρα διαδικασία. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της
Συμφωνίας Ελεύθερου Εμπορίου στον Ειρηνικό (TPP) με την συμμετοχή 12 χωρών, για
την ολοκλήρωση της οποίας απαιτήθηκαν πέντε χρόνια και είκοσι διαπραγματευτικοί
κύκλοι. Οι ΗΠΑ αποχώρησαν από την συμφωνία αυτή, αμέσως μετά την ανάληψη των
προεδρικών καθηκόντων του Τραμπ.
Παρά το θετικό κλίμα που καλλιεργούν οι δηλώσεις των τριών
αξιωματούχων, υπάρχουν ενδείξεις ότι ο σκεπτικισμός του Τραμπ, επηρέασε την
διεξαγωγή του κύκλου διαπραγματεύσεων που ολοκληρώθηκε στο Μεξικό.