Η
παροχή κινήτρων, μέσω νομοθετικών ρυθμίσεων, για τη μείωση της ρύπανσης
αποτελεί τα τελευταία χρόνια αντικείμενο και επιδίωξη για τις κυβερνήσεις παγκοσμίως.
Το πλέον επιτυχημένο παράδειγμα αποτελεί η πολιτική που εφαρμόζει για
περισσότερο από μία δεκαετία η Καλιφόρνια. Παρά τις αντιπαραθέσεις που έχουν
ανακύψει, το κομβικό σημείο που επιτεύχθηκε από την Καλιφόρνια τον προηγούμενο
μήνα ενδέχεται να αποτελέσει ισχυρό πρότυπο για τα νομοθετικά σώματα σε
παγκόσμιο επίπεδο.
Η
νέα νομοθεσία της Καλιφόρνια -της Πολιτείας των ΗΠΑ με το μεγαλύτερο πληθυσμό-
απορρίπτει την κεντρική πολιτική της Ουάσινγκτον, ενώ το εντυπωσιακότερο
στοιχείο αποτελεί το γεγονός ότι υποστηρίχθηκε τόσο από τη βιομηχανία
πετρελαίου όσο και από τους υπέρμαχους της προστασίας του περιβάλλοντος.
Η
ριζοσπαστική ενεργειακή πολιτική της Καλιφόρνια εγκαινιάστηκε το 2006 με τη
Νομοθετική Πράξη Διεξόδων από την Παγκόσμια Υπερθέρμανση (
Global
Warming
Solutions
Act
-
AB32), η οποία έθεσε ως
στόχο η Καλιφόρνια να έχει μειώσει έως το 2020 τα επίπεδα των εκπομπών αερίων του
θερμοκηπίου στα αντίστοιχα του 1990. Ο στόχος αυτός αναπροσαρμόστηκε το Σεπτέμβριο
του 2016 προκειμένου έως το 2030 να έχουν επιτευχθεί εκπομπές κατά 40%
χαμηλότερες αυτών του 1990.
Σε
αυτό το πλαίσιο και μεταξύ άλλων πρωτοβουλιών, το Συμβούλιο Ατμοσφαιρικών Πόρων
της Καλιφόρνια (
California
Air
Resources
Board
-
CARB) υιοθέτησε το
πρόγραμμα ‘ορίου και εμπορίου’ (
cap
and
trade
program
-
CTP)
το οποίο οριοθετεί τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου στους κύριους τομείς της
παραγωγής στην Καλιφόρνια. Το πρόγραμμα
CTP προσδιορίζει τα ανώτατα όρια εκπομπών στο σύνολο της Πολιτείας
για όλους τους τομείς που εμπίπτουν στο πρόγραμμα (το ‘όριο’) και επιτρέπει στους
εμπλεκόμενους φορείς να εκποιούν, μέσω δημοπρασιών, τα ‘δικαιώματα’ εκπομπών
που δε χρειάζονται (το ‘εμπόριο’). Ως ‘δικαίωμα’ ορίζεται η εμπορεύσιμη άδεια
που επιτρέπει την εκπομπή ενός μετρικού τόνου διοξειδίου του άνθρακα. Το
πρόγραμμα
CTP αρχικά
κάλυπτε τους τομείς της ενέργειας και της βιομηχανίας, το 2015 επεκτάθηκε στο
φυσικό αέριο και τα καύσιμα για μεταφορές, ενώ, κατά την πλήρη εφαρμογή του,
αναμένεται να καλύπτει περίπου το 85% των ολικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου
της Καλιφόρνια.
Ορόσημο
για την ενεργειακή πολιτική της Καλιφόρνια ήταν η 25η Ιουλίου 2107, οπότε
υπογράφηκε επέκταση του προγράμματος που έλαβε την έγκριση άνω των δύο τρίτων
του νομοθετικού σώματος. Η επέκταση αυτή ουσιαστικά εξασφαλίζει ότι οι
δημοπρασίες ‘δικαιωμάτων’ από σήμερα έως και το 2020 θα καλύψουν πλήρως τα
διαθέσιμα προς εκποίηση ‘δικαιώματα’ και θα αποφέρουν τουλάχιστον 1,3 δισ.
δολάρια, τα οποία θα διατεθούν στο Ταμείο για τη Μείωση των Αερίων του
Θερμοκηπίου (
Greenhouse
Gas
Reduction
Fund
-
GGRF) της Πολιτείας,
το οποίο διαθέτει τους πόρους αυτούς στην ‘καθαρή ενέργεια’ και άλλες δράσεις για
τη μείωση των εκπομπών. Μέσω της νέας ρύθμισης, οι πόροι από την εκποίηση ‘δικαιωμάτων’
αναμένονται να αυξηθούν σημαντικά στο άμεσο μέλλον, μέσω σταδιακών μειώσεων του
‘ορίου’ των εκπομπών και αύξησης της τιμής εκκίνησης των ‘δικαιωμάτων’.
Η
ισχυρή πλειοψηφία που συγκέντρωσε η νέα νομοθετική ρύθμιση την προστατεύει
έναντι νομικών αμφισβητήσεων. Ωστόσο, τόσο η πλειοψηφία αυτή, όσο και το
περιεχόμενο των ψηφισθέντων μέτρων εξασφαλίστηκε μέσω διαπραγματεύσεων και
αμοιβαίων συμβιβασμών μεταξύ του Κυβερνήτη, του νομοθετικού σώματος, των
υπέρμαχων της προστασίας του περιβάλλοντος και της βιομηχανίας πετρελαίου. Αν
και η βιομηχανία πέτυχε τη διατήρηση των δωρεάν εκπομπών (για τις οποίες δεν
απαιτείται αγορά ξένων ‘δικαιωμάτων’) στα ίδια επίπεδα, σχεδόν το σύνολο των
αναλυτών υπογραμμίζει ότι η πετρελαιοβιομηχανία έχασε περισσότερα από όσα
κέρδισε στη διαπραγμάτευση αυτή. Παράλληλα με το συμβιβασμό των υπερμάχων της προστασίας
του περιβάλλοντος και της βιομηχανίας, η νέα ενεργειακή νομοθεσία της Καλιφόρνια
έλαβε την έγκριση τόσο Δημοκρατικών, όσο και Ρεπουμπλικάνων, αμφισβητώντας την
ακολουθούμενη πολιτική και ρητορεία του Προέδρου Donald Trump σχετικά με την προστασία
του περιβάλλοντος.