Σε σημείο καμπής φαίνεται ότι βρίσκεται η Κίνα,
καθώς επιχειρεί να περιορίσει δραστικά τον δανεισμό και τη
συνεπακόλουθη υπερχρέωση κράτους και επιχειρήσεων. Με το χρέος της να
αγγίζει το ιλιγγιώδες ποσό των 29 τρισ. δολαρίων, τα 17 τρισ. από τα
οποία προέρχονται από τον δανεισμό των κινεζικών επιχειρήσεων, ο
κίνδυνος που φαίνεται να απασχολεί την κινεζική ηγεσία είναι ένα κύμα
πτωχεύσεων, ικανό να προκαλέσει κατάρρευση του τραπεζικού της τομέα. Το
ΔΝΤ προειδοποιεί τη δεύτερη οικονομία στον κόσμο πως αν δεν περιορίσει
την εξάρτησή της από τον δανεισμό, η ανάπτυξή της θα επιβραδυνθεί από το
6,9% που σημειώνει φέτος στο 5% έως το 2021. Το Ταμείο πιθανολογεί,
άλλωστε, και την περαιτέρω επιβράδυνση της ανάπτυξής της στο 3% σε
περίπτωση χρηματοπιστωτικής κρίσης. Οπως επισημαίνει η Nomura Holdings,
σε αυτήν την περίπτωση θα ακολουθούσαν κραδασμοί στην παγκόσμια
οικονομία, που πέρυσι άντλησε το 1/3 της ανάπτυξής της από την Κίνα.
Κι ενώ οι κινήσεις των κινεζικών αρχών τούς τελευταίους μήνες
καταδεικνύουν την προσπάθεια του Πεκίνου να αντιμετωπίσει δυναμικά το
πρόβλημα, πολλά θα εξαρτηθούν από το κατά πόσον θα έχει την αναγκαία
υποστήριξη ο πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ τον Οκτώβριο στο συνέδριο του
κυβερνώντος κόμματος. Παρόμοιες προσπάθειες που καταβλήθηκαν στο
παρελθόν για την αντιμετώπιση του χρέους δεν απέφεραν ουσιαστικά
αποτελέσματα. Εχει γι’ αυτό ασκηθεί κριτική στον Κινέζο πρόεδρο ότι δεν
υπήρξε εξίσου επιθετικός σε αυτό το θέμα όσο, για παράδειγμα, στην
εκστρατεία για πάταξη της διαφθοράς σε όλα τα κλιμάκια του κρατικού
μηχανισμού.
Τον Ιούνιο, οι εποπτικές αρχές του κινεζικού τραπεζικού συστήματος
έδωσαν εντολή στις τράπεζες της χώρας να ελέγξουν διεξοδικά την έκθεσή
τους σε δάνεια προς τους τέσσερις επιχειρηματικούς ομίλους της Κίνας που
έγιναν γνωστοί στη Δύση με την επιθετική τους πολιτική να εξαγοράζουν
αμερικανικές και ευρωπαϊκές επιχειρήσεις. Πρόκειται για τους ομίλους
Dalian Wanda, Anbang, Fosun και HNA Group που μόνον μέσα στον τελευταίο
ενάμιση χρόνο έχουν ανακοινώσει εξαγορές εκτός και εντός Κίνας αξίας 75
δισ. δολαρίων. Πολλές κινεζικές τράπεζες που είχαν συνδράμει τον όμιλο
ΗΝΑ, μεγαλύτερο μέτοχο της Deutsche Bank εδώ και περίπου τρεις μήνες,
τώρα αρνούνται να της χορηγήσουν καινούργια δάνεια. Παράλληλα, οι
κινεζικές αρχές κάλεσαν την ασφαλιστική Anbang να πουλήσει τα
περιουσιακά στοιχεία που έχει στο εξωτερικό και να επαναπατρίσει τα
κεφάλαια στη χώρα. Σημειωτέον ότι στη διάρκεια των δύο τελευταίων ετών
οι κινεζικές εταιρείες εξαγόρασαν ξένες επιχειρήσεις σε Ευρώπη και
Αμερική έναντι 343 δισ. δολαρίων.
«Σχεδόν κάθε 15 χρόνια η Κίνα βρίσκεται σε σημείο καμπής»,
επισημαίνει ο Τάο Ντογκ, αναλυτής της Credit Suisse στο Χονγκ Κονγκ, που
εκτιμά ότι σήμερα η δεύτερη οικονομία στον κόσμο πλησιάζει στην επόμενη
κρίσιμη φάση της. Μέχρι στιγμής, η Κίνα έχει τη δυνατότητα να ξεπεράσει
μια κρίση χάρη στα τεράστια αποθέματά της, μεταξύ των οποίων και τα
συναλλαγματικά της διαθέσιμα ύψους 3 τρισ. δολαρίων. Επιπλέον, ο
τραπεζικός τομέας διατηρεί επαρκή ρευστότητα, χάρη στην εγχώρια
αποταμίευση που ανέρχεται σε 24 τρισ. δολάρια. Οπως, πάντως,
επισημαίνουν οικονομικοί και πολιτικοί αναλυτές, προκειμένου να
αντιμετωπισθεί το πρόβλημα του δυσθεώρητου χρέους της Κίνας, θα
χρειαστούν δύσκολες αποφάσεις, όπως το να αφεθούν ορισμένες επιχειρήσεις
να καταρρεύσουν. Με συνυπαιτιότητα του Πεκίνου, στην Κίνα διατηρείται
τεχνητά στη ζωή σημαντικός αριθμός από τις λεγόμενες «επιχειρήσεις
ζόμπι». Πρόκειται για τις επιχειρήσεις που ορίζει ο ΟΟΣΑ ως «παλαιές
εταιρείες με μόνιμο πρόβλημα εξυπηρέτησης του χρέους τους». Ενδέχεται,
πάντως, το Πεκίνο να αλλάζει πολιτική και σε αυτό το ζήτημα. Ο Κινέζος
πρωθυπουργός Λι Κεκιάνγκ δήλωσε πέρυσι ότι η Κίνα πρέπει «να σκοτώσει με
μαχαίρι» τις «επιχειρήσεις ζόμπι» στους τομείς στους οποίους
καταγράφεται πλεόνασμα παραγωγικής δυνατότητας, όπως οι βιομηχανίες
χάλυβα, γαιάνθρακα και τσιμέντου.
(από την εφημερίδα "ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ")