Με την απόφαση της κυβέρνησης να
εγκαταλείψει την ενδιάμεση λύση για έλευση του φυσικού αερίου στην
ηλεκτροπαραγωγή, οι συνέπειες αναμένεται να είναι σημαντικές σε όλο το φάσμα
της οικονομίας του τόπου. Μετά το 2020, οπόταν και αναμένεται ότι η Κύπρος θα
αξιοποιήσει το κοίτασμα Αφροδίτη, τα πράγματα φαντάζουν καλύτερα. Μέχρι τότε,
όμως, η χώρα μας θα εξαρτάται από τη χρήση μαζούτ και ντίζελ στην
ηλεκτροπαραγωγή.
Όσον αφορά τις υποχρεώσεις της Κύπρου για το 2020, για να επιτευχθούν οι στόχοι
μείωσης συγκεκριμένων ρύπων (οξείδια αζώτου, οξείδια θείου, αιωρούμενα
σωματίδια) θα πρέπει είτε να γίνει χρήση φυσικού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή
είτε οι υφιστάμενες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής οι οποίες λειτουργούν με μαζούτ
και ντίζελ να επενδύσουν σε κατάλληλα αντιρρυπαντικά συστήματα και ταυτόχρονα
να κάνουν χρήση καλύτερης ποιότητας καυσίμου (π.χ. μικρότερης περιεκτικότητας
σε θείο) το οποίο είναι ακριβότερο, σε συνδυασμό με την αυξημένη διείσδυση των
Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ). Σημειώνεται ότι με βάση πραγματικά δεδομένα,
η επένδυση για εγκατάσταση των εν λόγω αντιρρυπαντικών συστημάτων, πέραν των
τεχνικών περιορισμών, απαιτεί υψηλό κεφαλαιουχικό και λειτουργικό κόστος.
Όσον αφορά τις αναμενόμενες υποχρεώσεις για το 2030, ο μόνος τρόπος για να
επιτευχθούν οι στόχοι μείωσης των ρύπων είναι κυρίως η χρήση φυσικού αερίου
στην ηλεκτροπαραγωγή, η λήψη μέτρων στη βιομηχανία, με τη χρήση «καθαρότερων
καυσίμων» και αντιρρυπαντικών συστημάτων, καθώς και η λήψη μέτρων στις
μεταφορές.
Επιπρόσθετα,
πέραν των υποχρεώσεων που αφορούν τις εκπομπές συγκεκριμένων ρύπων, σημειώνεται
ότι οι μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με συμβατικά καύσιμα θα πρέπει να
συμμορφώνονται και στις απαιτήσεις που καθορίζονται στο θεσμικό πλαίσιο σχετικά
με το σύστημα της εκπομπής αερίων του θερμοκηπίου. Σημειώνεται ότι για την
περίοδο 2013-2020 οι εν λόγω μονάδες εξασφάλισαν παρέκκλιση από τις πρόνοιες
της νομοθεσίας μέσω της οποίας εξασφαλίστηκε σημαντική δωρεάν κατανομή
δικαιωμάτων (περίπου 10 εκατ.). Το γεγονός αυτό μετρίασε την υποχρέωση της ΑΗΚ
για παράδοση δικαιωμάτων εκπομπής που αντιστοιχούν στις πραγματικές εκπομπές
τους, αφού η αγορά των πρόσθετων δικαιωμάτων ήταν περιορισμένη λόγω της
εξασφάλισης δωρεάν κατανομής.
Όσον αφορά
την περίοδο 2021-2030, αναφέρεται ότι δεν προβλέπεται δυνατότητα παρέκκλισης
για δωρεάν κατανομή για οποιαδήποτε μονάδα ηλεκτροπαραγωγής με συμβατικά καύσιμα
στην Κύπρο και, ως εκ τούτου, οι εν λόγω μονάδες θα επωμίζονται πλήρως το
κόστος εξασφάλισης των δικαιωμάτων που θα αντιστοιχούν στις εκπομπές
τους.
Επομένως,
λειτουργία των εγκαταστάσεων με φυσικό αέριο θα έχει μειωμένες εκπομπές και
κατ’ επέκταση μειωμένο κόστος αγοράς των δικαιωμάτων, ενώ λειτουργία με μαζούτ
και ντίζελ θα έχει σχεδόν διπλάσιες εκπομπές και αντίστοιχα διπλάσιο
κόστος.
Με βάση τα
πιο πάνω διαφαίνεται ότι για το έτος 2020 με τη χρήση φυσικού αερίου και την
πλήρη εναρμόνιση με την ευρωπαϊκή και κυπριακή νομοθεσία (από τις υφιστάμενες
μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με συμβατικά καύσιμα, τη βιομηχανία, τις ΑΠΕ, τις
μεταφορές κ.λπ.) θα είναι δυνατή η επίτευξη των προτεινόμενων ορίων.
Σε περίπτωση που δεν καταστεί δυνατή
η χρήση του φυσικού αερίου μέχρι το 2020, θα απαιτηθεί η άμεση εγκατάσταση και
λειτουργία των κατάλληλων αντιρρυπαντικών συστημάτων καθώς και η χρήση στην
ηλεκτροπαραγωγή καυσίμου με πολύ χαμηλή περιεκτικότητα σε θείο (κάτω από
0,25-0,3%), σε συνδυασμό με αυξημένη χρήση των ΑΠΕ. Σημειώνεται όμως ότι το εν
λόγω καύσιμο δεν είναι ευρέως διαθέσιμο ενώ σήμερα έχει υψηλό κόστος.
Λήψη μέτρων
υπό τον φόβο προστίμων
Για την
επίτευξη των προτεινόμενων ορίων για το έτος 2030 είναι απαραίτητη η:
α) Έλευση και χρήση του φυσικού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή.
β) Λήψη μέτρων στη βιομηχανία, με τη χρήση «καθαρότερων καυσίμων» και
αντιρρυπαντικών συστημάτων.
γ) Λήψη μέτρων στις μεταφορές με εισαγωγή μέσων μαζικής μεταφοράς, με την
προώθηση νέου προτύπου για τα πετρελαιοκίνητα αυτοκίνητα, που προϋποθέτει και
την αλλαγή του στόλου των οχημάτων καθώς επίσης και τη χρήση του ηλεκτροκίνητου
οχήματος καθώς και άλλων τεχνολογιών όπως το υδρογόνο και την εισαγωγή των ΑΠΕ
στις μεταφορές ειδικά της βιοαιθανόλης σε περίπτωση που είναι τεχνικά και
οικονομικά εφικτή η χρήση της
Επισημαίνεται ότι σε περίπτωση όπου η Κύπρος δεν είναι σε θέση να τηρήσει τις
δεσμεύσεις για μείωση των εκπομπών διοξειδίου του θείου, η Κομισιόν δύναται να
προχωρήσει στην έναρξη διαδικασίας παράβασης για τη χώρα μας, που πιθανόν να
οδηγήσει σε καταδίκη και μεγάλο χρηματικό πρόστιμο.
Επηρεάζονται ιδιαίτερα οι ενεργοβόρες βιομηχανίες
Οι μονάδες
ηλεκτροπαραγωγής με συμβατικά καύσιμα θα πρέπει να λάβουν εγκαίρως όλα τα
απαραίτητα μέτρα ώστε να τηρούνται οι οριακές τιμές εκπομπής με βάση την Οδηγία
2010/75/ΕΕ και τον περί Βιομηχανικών Εκπομπών Νόμο του 2013. Τα εν λόγω όρια,
όμως, διαφοροποιούνται με τη χρήση υγρού καυσίμου ή φυσικού αερίου, παράγοντας
που ενδεχομένως να πρέπει να ληφθεί υπόψη από τις υφιστάμενες μονάδες
ηλεκτροπαραγωγής με συμβατικά καύσιμα κατά τη λήψη των αποφάσεων για την
εγκατάσταση των κατάλληλων αντιρρυπαντικών συστημάτων, κόστους αρκετών
εκατομμυρίων ευρώ, που απαιτούνται για την τήρηση των νέων οριακών τιμών
εκπομπής ιδιαίτερα των εκπομπών οξειδίων του αζώτου (ΝΟx) που προβλέπουν μείωση
44% μεταξύ 2020-2030 και 55% μετά το 2030 σε σχέση με τις εκπομπές του έτους
αναφοράς 2005.
Οι
βιομηχανίες (κυρίως τσιμεντοποιία και κεραμοποιία) θα χρειαστεί, ιδιαίτερα για
επίτευξη των ορίων για το 2030, να χρησιμοποιούν «καθαρότερα καύσιμα» με
χαμηλότερη περιεκτικότητα σε θείο ή να επενδύσουν σε αντιρρυπαντικά συστήματα.
Όσον αφορά
στους τομείς των μεταφορών και των βιομηχανιών ισχύει ό,τι και για τα οξείδια
του αζώτου. Επιπλέον, αντιρρυπαντικά συστήματα πιθανόν να πρέπει να
εγκατασταθούν και σε λατομεία ώστε να μειωθεί η συμβολή τους στις ετήσιες
εκπομπές.
(
www.
philenews.
com)