«Σήμα
κινδύνου» για την παγκόσμια οικονομία εξέπεμψε χθες και ο ΟΟΣΑ, ο οποίος
χαμήλωσε τον πήχυ των προβλέψεων για τους ρυθμούς ανάπτυξης όλων ανεξαιρέτως
των οικονομιών της G-7 (Γαλλία, Βρετανία, ΗΠΑ, Γερμανία, Ιαπωνία, Καναδάς,
Ιταλία) και αρκετών μεγάλων αναδυόμενων (Βραζιλία, Ρωσία) για την περίοδο
2016-2017, στον απόηχο των πρόσφατων ισχυρών αναταράξεων στις αγορές.
Προειδοποίησε παράλληλα ότι οι κεντρικές τράπεζες (μέσω της χαλαρής
νομισματικής πολιτικής που εφαρμόζουν) δεν μπορούν να σηκώσουν μόνες τους το
βάρος της ανάπτυξης και ότι απαιτείται άμεσα χαλάρωση του κλοιού της λιτότητας,
ένα μήνυμα που έχει ως βασικό παραλήπτη τη Γερμανία...
Σύμφωνα με
τις επικαιροποιημένες προβλέψεις του Οργανισμού που δημοσιοποιήθηκαν χθες, η
παγκόσμια οικονομία θα αναπτυχθεί φέτος κατά 3% (έναντι πρόβλεψης για 3,3% το
Νοέμβριο), δηλαδή με τους ίδιους ρυθμούς όπως και το 2015, που ήταν οι
βραδύτεροι της τελευταίας πενταετίας και χαμηλότεροι σε σχέση με τον
μακροπρόθεσμο μέσο όρο. «Πέλεκυς» έπεσε και στις εκτιμήσεις για τους ρυθμούς
αύξησης του ΑΕΠ των ΗΠΑ και της Γερμανίας, που αναθεωρήθηκαν πτωτικά κατά 0,5%
και για τις δυο χώρες, τόσο για φέτος όσο και για το 2017.
Ετσι, η
γερμανική «ατμομηχανή» αναμένεται να τρέξει κατά 1,3% αντί 1,8% φέτος (ενώ η
κυβέρνηση του Βερολίνου «βλέπει» αύξηση του ΑΕΠ 1,7%) και κατά 1,7% το 2017. Η
επιβράδυνση στη Γερμανία αναμένεται να συμπαρασύρει και την υπόλοιπη Ευρωζώνη,
με τον ΟΟΣΑ να επισημαίνει ότι «ο θετικός αντίκτυπος της πτώσης των τιμών του
πετρελαίου ήταν μικρότερος του αναμενόμενου, ενώ τα πολύ χαμηλά επιτόκια και το
ασθενέστερο ευρώ δεν έδωσαν την προσδοκώμενη ώθηση στις επενδύσεις». Στην άλλη
όχθη του Ατλαντικού, η αμερικανική οικονομία αναμένεται να αναπτυχθεί κατά 2%
φέτος και 2,2% το 2017 (έναντι προηγούμενων εκτιμήσεων για 2,5% και 2,7% αντίστοιχα),
υπό την πίεση του ισχυρού δολαρίου που υπονομεύει τις εξαγωγές και της
εξασθένισης του ενεργειακού κλάδου της χώρας, λόγω της βουτιάς των τιμών του
μαύρου χρυσού.
«Το εμπόριο,
οι επενδύσεις και οι μισθοί παραμένουν υπερβολικά ασθενείς», υποστηρίζει ο
ΟΟΣΑ. «Απαιτείται μια ισχυρή συλλογική πρωτοβουλία για να ενισχυθεί η ζήτηση...
Η νομισματική πολιτική δεν μπορεί να φέρει αποτελέσματα από μόνη της. Η
δημοσιονομική πολιτική είναι ακόμα περιοριστική σε πολλές μεγάλες οικονομίες,
ενώ η δυναμική για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις έχει εξασθενήσει.
Και τα τρία
αυτά εργαλεία πρέπει να χρησιμοποιηθούν με πιο δυναμικό τρόπο ώστε να οδηγήσουν
σε ταχύτερη και βιωσιμότερη ανάπτυξη». Ο Οργανισμός σημειώνει μάλιστα ότι η
χαλάρωση της λιτότητας και η αύξηση της ζήτησης θα διευκόλυναν την εφαρμογή των
μεταρρυθμίσεων που μπορούν να τονώσουν την παραγωγικότητα. Συστήνει δε μετ’
επιτάσεως την αύξηση των δημόσιων επενδύσεων, που έχουν θετικό πολλαπλασιαστικό
αποτέλεσμα στην ευρύτερη οικονομία...
Κεντρικές
τράπεζες
Ειρωνικά, παρότι ο οργανισμός κάλεσε τις κυβερνήσεις να αναλάβουν δράση ενόψει
και της Συνόδου των υπουργών Οικονομικών της G-20 στη Σαγκάη την ερχόμενη
εβδομάδα, πάλι οι κεντρικοί τραπεζίτες είναι αυτοί που επιδεικνύουν πιο γρήγορα
αντακλαστικά και προσαρμόζονται στα νέα δεδομένα, όπως έδειξαν τα πρακτικά των
τελευταίων συνεδριάσεων της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και της αμερικανικής
Fed.
Το ΔΣ της
ΕΚΤ παραδέχθηκε τον Ιανουάριο ότι οι κίνδυνοι για την οικονομία της Ευρωζώνης
έχουν αυξηθεί εξαιτίας των αναταράξεων στις αγορές και της απότομης προσγείωσης
των αναδυόμενων οικονομιών, σε μια εξέλιξη που προοιωνίζεται την περαιτέρω
χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής το Μάρτιο.
Τα
περισσότερα μέλη του 25μελούς Δ.Σ. συμφώνησαν όχι μόνο στο ότι «ο πληθωρισμός
θα υποχωρήσει πάλι κάτω από το μηδέν τους επόμενους μήνες», αλλά και ότι είναι
ορατός ο κίνδυνος οι επιπτώσεις από τις χαμηλές τιμές της ενέργειας να
διαχυθούν στους μισθούς και στις τιμές άλλων προϊόντων και υπηρεσιών,
δημιουργώντας ακριβώς το επικίνδυνο σπιράλ αποπληθωρισμού που η ΕΚΤ θέλει πάση
θυσία να αποφύγει.
Από τα
πρακτικά προκύπτει επίσης ότι ορισμένα μέλη του Δ.Σ. αμφισβήτησαν την άποψη
αυτή, εκτιμώντας ότι η οικονομία της Ευρωζώνης έχει αποδειχθεί ανθεκτική στις
έξωθεν πιέσεις, μια διατύπωση που «φωτογραφίζει» τον Γερμανό κεντρικό τραπεζίτη
Γενς Βάιντμαν και τους συν αυτώ.
Τα γεγονότα
που μεσολάβησαν από την σύνοδο του Ιανουαρίου, ωστόσο, και δη το σφυροκόπημα
των ευρωπαϊκών τραπεζικών μετοχών (και δη της Deutsche Bank), αλλά και η μεγάλη
πτωτική αναθεώρηση των εκτιμήσεων της Bundesbank για τον γερμανικό πληθωρισμό
δημιουργούν ελπίδες ότι οι ενστάσεις των «γερακιών» ίσως έχουν καμφθεί, εν
μέρει τουλάχιστον.
Την ίδια
στιγμή, τα πρακτικά της συνεδρίασης Ιανουαρίου της Fed επιβεβαίωσαν αυτό που
άφησε να εννοηθεί η επικεφαλής της Τζάνετ Γέλεν κατά την κατάθεσή της στο
Κογκρέσο την προηγούμενη εβδομάδα: Οτι, δηλαδή, η Fed λαμβάνει σοβαρά υπόψη της
τα νέα δεδομένα που έχουν διαμορφωθεί και αναθεωρεί το χρονοδιάγραμμα για
τέσσερις αυξήσεις επιτοκίων του δολαρίου φέτος, που είχε δώσει μετά την
ιστορική κίνηση του Δεκεμβρίου, όταν το επιτόκιο του δολαρίου «ξεκόλλησε» από
τα μηδενικά επίπεδα όπου βρισκόταν από το 2008 και διαμορφώθηκε στο 0,25%-0,5%.
Οι αναλυτές
εκτιμούν τώρα ότι -καλώς εχόντων των πραγμάτων- η Fed θα «τραβήξει ξανά τη
σκανδάλη» το νωρίτερο τον Ιούνιο και ίσως «οπλίσει» πάλι προς το τέλος του
έτους, πιθανότατα τον Δεκέμβριο του 2016.
Μεικτή
εικόνα
Μεικτή ήταν η εικόνα στις διεθνείς αγορές χθες, καθώς τα ασιατικά χρηματιστήρια
διατηρήθηκαν σε θετικό έδαφος με καταλύτη τη σταθεροποίηση των τιμών του
πετρελαίου, ενώ οι δείκτες σε ΗΠΑ και Ευρώπη εμφάνισαν ενδείξεις «κόπωσης».
Με κέρδη άνω
του 2% έκλεισαν ο Nikkei στο Τόκιο και ο Hang Seng στο Χονγκ-Κονγκ. Στην
Ευρώπη, με αρνητικό πρόσημο έκλεισαν Λονδίνο, Μιλάνο και Μαδρίτη, ενώ μικρά
κέρδη κατέγραψαν η Φρανκφούρτη και το Παρίσι.
Σταθεροποιητικά
κινούνταν λίγο πριν από το τέλος της συνεδρίασης οι βασικοί δείκτες στη Νέα
Υόρκη, ενώ ελεγχόμενες απώλειες κατέγραψαν οι τιμές του πετρελαίου, καθώς η
αισιοδοξια για συντονισμό των κινήσεων των παραγωγών μαύρου χρυσού
αντισταθμίστηκε από την αύξηση των αποθεμάτων αργού στις ΗΠΑ. Η τιμή του μπρεντ
διαμορφώθηκε στα 34 δολ./βαρέλι, ενώ αυτή του αμερικανικού αργού στα 30,52
δολ./βαρέλι.
(από την εφημερίδα «ΗΜΕΡΗΣΙΑ», 19/02/2016)