Ο γεωργικός τομέας κάνει γοργά βήματα προς την ψηφιακή εποχή, σε μια
προσπάθεια να ανταποκριθεί στις αυξανόμενες ανάγκες της παγκόσμιας
επισιτιστικής ασφάλειας και να αντιμετωπίσει την περιβαλλοντική κρίση.
Ο αυξανόμενος πληθυσμός του πλανήτη έχει οδηγήσει σε αύξηση της ζήτησης για
τα γεωργικά προϊόντα. Όμως, την ίδια στιγμή, οι δυνατότητες προμήθειας
συρρικνώνεται λόγω της μειωμένης διαθεσιμότητας γης και της κλιματικής αλλαγής.
Οι αναλυτές υποστηρίζουν ότι χρειάζεται μια «αγροτεχνολογική επανάσταση» και
η «γεωργία ακριβείας» αναδύεται ως μια λύση με γνώμονα την καινοτομία.
Η γεωργία ακριβείας βασίζεται στη βελτιστοποίηση της διαχείρισης των εισροών
σε έναν αγρό ανάλογα με τις πραγματικές ανάγκες των καλλιεργειών. Περιλαμβάνει
τεχνολογίες που βασίζονται σε δεδομένα, συμπεριλαμβανομένων των συστημάτων
δορυφορικού εντοπισμού θέσης, όπως το GPS, της τηλεπισκόπησης και του
Διαδικτύου, για τη διαχείριση των καλλιεργειών και τη μείωση της χρήσης
λιπασμάτων, εντομοκτόνων και υδάτων.
Η εισαγωγή των νέων τεχνολογιών βοηθά τους αγρότες να διαχειρίζονται τις
εκμεταλλεύσεις τους με βιώσιμο τρόπο, λαμβάνοντας υπόψη την «παραμικρή
λεπτομέρεια» της καθημερινής γεωργίας.
Οι αγρότες που χρησιμοποιούν τη γεωργία ακριβείας είναι σε θέση να κάνουν
την καλύτερη δυνατή χρήση των χημικών εισροών (λιπάσματα ή φυτοφάρμακα),
συμβάλλοντας στην προστασία του εδάφους και των υπογείων υδάτων, και παράλληλα
στην αύξηση της αποδοτικότητας της παραγωγής. Η ποιότητα των προϊόντων
βελτιώνεται και η κατανάλωση ενέργειας μειώνεται σημαντικά.
Με τη χρήση αισθητήρων, οι αγρότες είναι σε θέση να εντοπίσουν
συγκεκριμένους τομείς στον αγρό τους που έχουν ανάγκη από ιδιαίτερη μεταχείριση
και να εστιάσουν την εφαρμογή των χημικών ουσιών σε αυτά τα συγκεκριμένα σημεία
μόνο, μειώνοντας την ποσότητα της χημικής ουσίας και διαφυλάσσοντας το
περιβάλλον.
Αυτό έρχεται σε αντίθεση με τις παραδοσιακές πρακτικές στις οποίες διάφορες
γεωργικές δραστηριότητες, όπως η άρδευση, λιπάσματα, εντομοκτόνα, και
ζιζανιοκτόνα εφαρμόζονται ομοιόμορφα σε όλο το πεδίο, αγνοώντας κάθε
μεταβλητότητα.
Οι ερευνητές εκτιμούν ότι η αγορά της γεωργίας ακριβείας ήδη ανήλθε σε € 2,3
δις ευρώ το 2014 σε παγκόσμιο επίπεδο. Αναμένουν αύξηση με ετήσιο ρυθμό
ανάπτυξης 12% μέχρι το 2020. Οι ώριμες αμερικανικές και ευρωπαϊκές αγορές
θεωρούνται ως οι πλέον ελπιδοφόρες.
Υποστήριξη
της
Κομισιόν
Σε μια έκθεση
που δημοσιεύθηκε τον περασμένο Ιούλιο, το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Ευρωπαϊκής
Επιτροπής επιβεβαίωσε ότι η γεωργία ακριβείας μπορεί να διαδραματίσει σημαντικό
ρόλο στην κάλυψη της αυξανόμενης ζήτησης για τρόφιμα, διασφαλίζοντας παράλληλα
την αειφόρο χρήση των φυσικών πόρων και του περιβάλλοντος.
«Στα αγροκτήματα, μπαίνουμε στην εποχή της γεωργίας ακριβείας – αξιοποιώντας
την χρήση της τεχνολογίας και των δεδομένων για να μπορέσουν οι αγρότες να
κάνουν τη δουλειά τους πιο έξυπνα και πιο αποτελεσματικά», είπε στη EurActiv σε
πρόσφατη συνέντευξή
του ο Ευρωπαίος Επίτροπος για τη Γεωργία και την Αγροτική Ανάπτυξη, Phil Hogan.
Σύμφωνα με τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική για την περίοδο 2014-2020,
υπάρχουν οικονομικά κίνητρα και συστήματα στήριξης στον Πυλώνα 2 για την
προώθηση της ικανότητας των αγροτών να επενδύσουν σε τεχνολογίες γεωργίας ακριβείας,
όπως, για παράδειγμα, στους λιπασματοδιανομείς.
Η προώθηση της υψηλής τεχνολογίας στον τομέα της γεωργίας δεν συνιστά μια
εντελώς νέα ιδέα. Ήταν ήδη μέρος του προγράμματος της προηγούμενης Επιτροπής,
με πρωτοβουλίες όπως η Ευρωπαϊκή Σύμπραξη Καινοτομίας για την «Γεωργική
παραγωγικότητα και βιωσιμότητα» (EIP-AGRI).
Σήμερα, η Επιτροπή προωθεί τη γεωργία ακριβείας ως επί το πλείστον μέσω
ορίζοντα του προγράμματος Horizon 2020 για την έρευνα, με προϋπολογισμό 78 δις
ευρώ.
Εν τω μεταξύ, μια ειδική
ομάδα εστίασης στην γεωργία ακρίβειας συστάθηκε το 2014 βάσει του ΕΙΡ-AGRI.
Ο Jacob van den Borne, ένας αγρότης από την Ολλανδία, είναι ένα μέλος της
ομάδας εστίασης. Δημιούργησε ένα βίντεο που εξηγεί με απλά λόγια πώς λειτουργεί
η γεωργία ακριβείας.
Οικονομικό κόστος για τους μικρούς αγρότες
Ωστόσο, οι τεχνολογίες της γεωργίας ακριβείας εξακολουθούν να είναι ακριβές
και απρόσιτες για τους περισσότερους αγρότες, ιδιαίτερα για τους μικρούς.
«Για ορισμένες τεχνολογίες, οι μεγαλύτεροι αγρότες ήταν ανάμεσα στους
πρώτους που απέκτησαν τις πιο έξυπνες και πιο ακριβείς εκδόσεις των αγροτικών
μηχανημάτων, ενώ οι μικρότεροι αγρότες είναι πιο διστακτικοί (ή δεν μπορούν) να
προχωρήσουν στις απαραίτητες επενδύσεις», δήλωσε ο Ulrich Adam, γενικός
γραμματέας της Ένωσης Ευρωπαίων Βιομηχάνων Γεωργικών Μηχανημάτων (CEMA).
Ωστόσο, ορισμένες τεχνολογίες όπως το Παγκόσμιο Δορυφορικό Σύστημα Πλοήγησης
(GNSS) υιοθετήθηκε γρήγορα από τους αγρότες κάθε μεγέθους. «Έχουμε δει ότι
καθώς η τεχνολογία εξελίσσεται ραγδαία και το κόστος κατεβαίνει, η διείσδυση
στην αγορά είναι ευρέως διαδεδομένη μεταξύ των αγροτών», είπε ο Adam.
«Στην Ολλανδία, για παράδειγμα, το 65% των αγροτών χρησιμοποιούν το GNSS
στην καλλιέργειά τους», τόνισε. Αυτό ισοδυναμεί με μια ισχυρή αύξηση της
πρόσληψης από το 2007, όταν το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 15%.
Πρόσφορο
έδαφος
η
ΕΕ
Ερωτηθείς τι περισσότερο θα μπορούσε να κάνει η ΕΕ για τη γεωργία ακριβείας
στην Ευρώπη, ο Ulrich είπε ότι θα πρέπει να προωθήσει περαιτέρω την έρευνα και
ανάπτυξη της τεχνολογίας, καθώς και να διευκολύνει την ταχύτερη και χωρίς
αποκλεισμούς πρόσληψή της στην ευρωπαϊκή γεωργία.
«Η ΕΕ θα πρέπει, ως εκ τούτου, να προσπαθήσει να εργαστεί για μια πιο
συνεκτική και εύστοχη προσέγγιση απέναντι στη γεωργία ακριβείας, η οποία θα
εξασφαλίζει μεγαλύτερη ευθυγράμμιση μεταξύ των αντίστοιχων πολιτικών. Για το
σκοπό αυτό, οι διάφορες Γενικές Διευθύνσεις της Επιτροπής – AGRI, GROW, ENVI,
CONNECT, και το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής – θα πρέπει να
συνεργαστούν πιο στενά, για παράδειγμα, ως μέρος μιας κοινής ειδικής ομάδας».
«Όσον αφορά στη δυναμική του τομέα της γεωργίας ακριβείας της ΕΕ, τόνισε ότι
η Ευρώπη είναι ένα πολύ εύφορο έδαφος, όπως φαίνεται από τον αριθμό των
πρόσφατων καινοτομιών που προέρχονται από τη γεωργική βιομηχανία μηχανημάτων.