Σε μία ιστορική συμφωνία κατέληξαν το Ιράν και οι έξι
μεγάλες δυνάμεις για το πυρηνικό πρόγραμμα της Τεχεράνης. Η συμφωνία προβλέπει
την ελάφρυνση των διεθνών κυρώσεων κατά της Τεχεράνης με αντάλλαγμα την επιβολή
περιορισμών στο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα.
Η συμφωνία η οποία υπεγράφη σήμερα, 14 Ιουλίου 2015, έπειτα από δεκαετείς
διαπραγματεύσεις μεταξύ των μεγάλων δυνάμεων (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Γαλλία,
Βρετανία και Γερμανία , 5+1) και του Ιράν είναι ένα ντοκουμέντο εκατό σελίδων
και αποτελείται από ένα κύριο μέρος και πέντε παραρτήματα. Το Ιράν πάντως
αποδέχθηκε ένα λεγόμενο σχέδιο «ξαφνικής αποκατάστασης» με το οποίο θα
αποκαθίστανται οι κυρώσεις μέσα σε 65 ημέρες, αν παραβιάσει τη συμφωνία στην
οποία κατέληξε με τις έξι μεγάλες δυνάμεις που προβλέπει περιορισμούς στο
πυρηνικό πρόγραμμά του, δήλωσαν διπλωμάτες στο Reuters.
Οι διπλωμάτες είπαν πως το εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ θα συνεχίσει να ισχύει για
πέντε χρόνια και το εμπάργκο του ΟΗΕ για τους πυραύλους θα εξακολουθήσει να
ισχύει για οκτώ χρόνια.
Ακολουθούν οι κύριοι άξονες της συμφωνίας, σύμφωνα με τη σύνοψη που
δημοσιεύει η ηλεκτρονική έκδοση της Le Monde:
Περιορισμός του εμπλουτισμού ουρανίου
Κύριος στόχος είναι η εφαρμογή αυστηρών περιορισμών ώστε να διασφαλισθεί ότι
το "Breakout", ο χρόνος που χρειάζεται για τον εμπλουτισμό ουρανίου
με σκοπό την κατασκευή ατομικού όπλου, θα είναι τουλάχιστον ένα έτος επί μία
δεκαετία.
Περιορισμός παραγωγής πλουτωνίου
Η συμφωνία προβλέπει ότι ο αντιδραστήρας βαρέος ύδατος του Αράκ θα
τροποποιηθεί ώστε να μην έχει την ικανότητα παραγωγής πυρηνικού καυσίμου για
στρατιωτικούς σκοπούς
Ενίσχυση των επιθεωρήσεων
Εφαρμογή καθεστώτος ενισχυμένων επιθεωρήσεων κατά τη διάρκεια ισχύος της
συμφωνίας, αλλά και μετά από αυτή για ορισμένες δραστηριότητες. Η Διεθνής
Υπηρεσία Ατομικής Ενεργείας θα μπορεί να επαληθεύει μέσω των επιθεωρήσεων τη
λειτουργία των ιρανικών συσκευών φυγοκέντρησης για περίοδο είκοσι ετών και της
παραγωγής συμπυκνωμένου ουρανίου (yellow cake) για περίοδο είκοσι πέντε ετών. Η
Τεχεράνη δεσμεύεται να εφαρμόσει και να επικυρώσει το συμπληρωματικό πρωτόκολλο
της IAEA που επιτρέπει τις εις βάθος επιθεωρήσεις.
Άρση των κυρώσεων
Οι κυρώσεις που έχουν επιβληθεί από τις ΗΠΑ και την Ευρωπαϊκή Ένωση στον
χρηματοπιστωτικό τομέα και στους τομείς της ενέργειας και των μεταφορών θα
αρθούν με την εφαρμογή από το Ιράν της συμφωνίας μετά την περί αυτού επαλήθευση
της IAEA (αρχές 2016). Η ίδια διαδικασία θα ακολουθηθεί για την άρση των
κυρώσεων του ΟΗΕ.
Εμπάργκο επί των όπλων-πυραυλικό
πρόγραμμα
Οι κυρώσεις που αφορούν το πρόγραμμα βαλλιστικών πυραύλων και την προμήθεια
επιθετικών οπλικών συστημάτων διατηρούνται. Η απαγόρευση μεταφοράς ευαίσθητων
υλικών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στο ιρανικό βαλλιστικό πρόγραμμα
παραμένει σε ισχύ για οκτώ χρόνια, εκτός της περίπτωσης που το Συμβούλιο
Ασφαλείας του ΟΗΕ θα δώσει συγκεκριμένη άδεια.
Τη συμφωνία αποκάλυψε πρώτος Ιρανός διπλωμάτης, ενώ επιβεβαίωσε και δυτική
πηγή.
«Όλη αυτή η σκληρή δουλειά απέδωσε και φθάσαμε σε συμφωνία. Ο θεός ας
ευλογεί τον λαό μας», δήλωσε στο Reuters ιρανός διπλωμάτης που δεν
κατονομάζεται.