η αιτία της προσπάθειας των μεγάλων εξαγωγέων να ματαιώσουν τις ευρύτερες διαπραγματεύσεις για την κλιματική δράση στην τελευταία σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ στη Βραζιλία.
Ο Wopke Hoekstra δήλωσε επίσης στη Financial Times ότι οι πετρελαιοπαραγωγές χώρες ήταν «πιο επιθετικές» σε όλους τους τομείς, σε μια προσπάθεια να ματαιώσουν τις κλιματικές συμφωνίες, καθώς επιταχύνεται η μετάβαση σε καθαρότερα ενεργειακά συστήματα.
«Μερικοί από αυτούς που κερδίζουν χρήματα από [τα ορυκτά καύσιμα] επιδιώκουν να παρατείνουν αυτή τη διαδικασία. Το έχουμε δει αυτό αρκετά ξεκάθαρα», είπε. «Μερικά από τα πετρελαιοπαραγωγικά κράτη επιδιώκουν τουλάχιστον να επιβραδύνουν και όχι να επιταχύνουν [την ενεργειακή μετάβαση]».
Πρόσθεσε: «Έχω αισθανθεί μια αποφασιστικότητα που δεν υπήρχε πριν από πέντε ή δέκα χρόνια».
Κατά τη διάρκεια των δημόσιων και κλειστών συναντήσεων στις διήμερες συνομιλίες, ορισμένες από τις αναπτυσσόμενες χώρες υποστήριξαν ότι ο φόρος, ή ο μηχανισμός προσαρμογής των συνόρων για τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CBAM), ήταν ένα μονομερές μέτρο που θα οδηγούσε σε αύξηση του κόστους, θα περιόριζε το εμπόριο και θα εμπόδιζε την ικανότητά τους να αναπτύξουν τις οικονομίες τους.
Ο φόρος θα ισχύει αρχικά για προϊόντα όπως ο χάλυβας, το τσιμέντο και τα λιπάσματα, και έχει ως στόχο να διασφαλίσει ότι τα εισαγόμενα προϊόντα πληρούν παρόμοια πράσινα πρότυπα με αυτά που παράγονται εντός της ΕΕ, διαφορετικά θα επιβαρύνονται με πρόσθετη χρέωση.
Ο Hoekstra δήλωσε ότι η κριτική «σαφώς δεν είναι πολύ αξιόπιστη», προσθέτοντας ότι σε κατ' ιδίαν συνομιλίες πολλές χώρες «αναγνωρίζουν ότι πρόκειται σαφώς για ένα εργαλείο για το κλίμα» και όχι για ένα εμπορικό μέτρο.
«Αν θέλετε να δημιουργήσετε ισότιμους όρους ανταγωνισμού, αν ζητάτε αυτό [πράσινα πρότυπα] από εταιρείες στην Ευρώπη, τότε είναι λογικό να το ζητάτε και από εταιρείες εκτός Ευρώπης [που πωλούν στην ΕΕ]», είπε.
Ο φόρος έχει επίσης επικριθεί έντονα από τις ΗΠΑ. Στη συμφωνία εμπορίου με τις ΗΠΑ, η ΕΕ συμφώνησε να «παρέχει πρόσθετη ευελιξία» κατά την εφαρμογή του φόρου.
Το υπουργείο του Hoekstra ετοιμάζεται να προτείνει την αναθεώρηση του CBAM την επόμενη εβδομάδα. Ωστόσο, ο ίδιος υποστήριξε ότι το μέτρο είναι πιθανό να γίνει λιγότερο αμφιλεγόμενο στις διαπραγματεύσεις των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα τα επόμενα χρόνια. «Καθώς οι άνθρωποι θα το συνηθίσουν και θα εφαρμοστεί, θα είναι λιγότερο θέμα συζήτησης».
Η τελική συμφωνία της COP30 προέβλεπε τη διεξαγωγή συζητήσεων για το εμπόριο κατά τη διάρκεια ενός γύρου συνομιλιών του ΟΗΕ για το κλίμα στη Βόννη το επόμενο καλοκαίρι.
Περισσότερες από 80 χώρες είχαν συσπειρωθεί γύρω από μια πρόταση στην COP30 για έναν λεγόμενο οδικό χάρτη που θα βοηθούσε τις χώρες να απεξαρτήσουν τις οικονομίες τους από τα ορυκτά καύσιμα.
Ωστόσο, το σχέδιο δεν συμπεριλήφθηκε στην τελική συμφωνία μετά από την αντίρρηση περισσότερων από 30 άλλων χωρών, όπως δήλωσε η προεδρία της COP στην FT. Η Βραζιλία θα επιβλέπει πλέον έναν οδικό χάρτη εκτός της επίσημης διαδικασίας του ΟΗΕ.
Ο Hoekstra δήλωσε ότι μία από τις «αδυναμίες» του συστήματος των Ηνωμένων Εθνών είναι ότι μεμονωμένες χώρες ή μικρές ομάδες χωρών, «ακόμη και αν κατέχουν σαφή μειοψηφική θέση, μπορούν να προσπαθήσουν να εμποδίσουν ολόκληρη την προσπάθεια».
Η συμφωνία COP30 ήταν ένα «σημαντικό βήμα προς τα εμπρός, αλλά θα ήταν καλύτερο να είχε γίνει κάτι περισσότερο», πρόσθεσε.
Παράλληλα προειδοποίησε για οικονομικές απώλειες εάν οι χώρες δεν καταφέρουν να πραγματοποιήσουν τη μετάβαση στην καθαρή ενέργεια αρκετά γρήγορα. «Το κόστος που θα επιβαρύνει τον κόσμο θα αυξηθεί ακόμη πιο δραματικά όσο περισσότερο υπερβούμε το όριο των 1,5 °C», δήλωσε, αναφερόμενος στον στόχο θερμοκρασίας της συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα.