Πρόκειται για μια σημαντική αλλαγή στη στρατηγική διαχείρισης περιουσιακών στοιχείων της Μόσχας, καθώς οι προηγούμενες σχετικές δραστηριότητες της Κεντρικής Τράπεζας και του υπουργείου Οικονομικών ήταν κυρίως «εικονικές» συναλλαγές: μεταβιβάσεις χρυσού στα χαρτιά, αλλά οι ράβδοι του κίτρινου μετάλλου παρέμεναν στο θησαυροφυλάκιο της CBR.
«Με τη ρευστότητα στην εγχώρια αγορά χρυσού να αυξάνεται τα τελευταία χρόνια, πλέον διεξάγουμε συναλλαγές όχι μόνο μέσω του γιουάν αλλά και εν μέρει μέσω φυσικού χρυσού», επιβεβαίωσε εκπρόσωπος της Κεντρικής Τράπεζας στη Μόσχα.
Στήριξη στο ρούβλι
Αυτή η κίνηση θεωρείται εργαλείο για τη στήριξη του ρωσικού ρουβλιού, λένε οι ειδικοί. «Πωλώντας χρυσό για ρούβλια ή άλλα ισχυρά ξένα νομίσματα, η Κεντρική Τράπεζα βοηθά τη ρωσική οικονομία να “αναπνεύσει πιο εύκολα” εν όψει των πληθωριστικών πιέσεων και του ελλείμματος».
Αν και η Κεντρική Τράπεζα δεν αποκάλυψε τον συγκεκριμένο όγκο και το χρονοδιάγραμμα της πώλησης των ράβδων χρυσού, οικονομικοί παρατηρητές στη Μόσχα θεωρούν ότι πρόκειται για μια ένεση «φρέσκου χρήματος» στην οικονομία, στήριξη στο ρούβλι, και μείωση της πίεσης για πώληση του γιουάν, στο πλαίσιο πολλών εμποδίων στο διεθνές εμπόριο.
Παράγοντες της αγοράς πολύτιμων μετάλλων λένε στη «Ναυτεμπορική» ότι η πώληση ρωσικού χρυσού «σημαίνει ότι οι δυτικές κυρώσεις και ο συνεχιζόμενος πόλεμος έχουν ουσιαστικά θέσει τη Μόσχα σε σοβαρό πρόβλημα, σίγουρα περισσότερο από όσο είναι διατεθειμένο να παραδεχτεί το Κρεμλίνο».
Παρότι η Κεντρική Τράπεζα ισχυρίζεται ότι επικεντρώνεται στην εγχώρια αγορά, οι μεγάλης κλίμακας πωλήσεις φυσικού χρυσού μπορούν να επηρεάσουν έμμεσα το κλίμα στις διεθνείς αγορές, ειδικά όταν ο χρυσός αποτελεί ασφαλές καταφύγιο στο πλαίσιο της παγκόσμιας αστάθειας. Το γεγονός ότι η Ρωσία προχωρεί σε πώληση φυσικού χρυσού, σίγουρα θα προσελκύσει την προσοχή των παγκόσμιων επενδυτών σε πολύτιμα μέταλλα.
«Το γεγονός αυτό δείχνει ότι τα παραδοσιακά κανάλια κινητοποίησης κεφαλαίων αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Αυτό είναι ένα σημαντικό σήμα για τους επενδυτές κατά την αξιολόγηση των γεωπολιτικών κινδύνων στην περιοχή της Ανατολικής Ευρώπης στα τέλη του 2025», λένε παράγοντες της αγοράς.
Αποθέματα
Η Ρωσία σήμερα είναι 5η στον κόσμο σε αποθέματα χρυσού, που ξεπερνούν τους 2.300 τόνους. «Αυτό το περιουσιακό στοιχείο θεωρείται εδώ και καιρό “ασπίδα” που προστατεύει τη ρωσική οικονομία από γεωπολιτικές διακυμάνσεις», λένε παράγοντες της αγοράς.
Από την αρχή του πολέμου, η Δύση παρακολουθεί στενά τη στρατηγική της Ρωσίας για τον χρυσό, έναν βασικό δείκτη της στρατηγικής του Πούτιν και της οικονομικής υγείας του έθνους.
Η Μόσχα είχε εκπλήξει πολλούς τα τελευταία χρόνια, επιλέγοντας να αυξήσει τα αποθέματά της σε χρυσό αντί να αρχίσει να τα πουλάει. Αυτή η προσέγγιση έχει αποδειχθεί επιτυχής, συμβάλλοντας σημαντικά στην ικανότητα της Ρωσίας να αντισταθεί στα δυτικά μέτρα και να αυξήσει τον εθνικό της πλούτο χάρη στην αυξανόμενη τιμή του χρυσού.
Τα ελλείμματα
Ο χρυσός αποτελούσε βασικό στοιχείο για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα της Ρωσίας, πολύ πριν ξεσπάσει ο πόλεμος στην Ουκρανία. Η χώρα αντιμετωπίζει όμως έλλειμμα στον προϋπολογισμό για έβδομο συνεχόμενο έτος – κάτι που δεν είχε παρατηρηθεί από τον περασμένο αιώνα. «Πρόκειται για ένα τεράστιο πρόβλημα, τόσο οικονομικό όσο και πολιτικό, αν και αυτό δεν εμπόδισε τον Πούτιν να συνεχίσει να διαθέτει πάνω από το 40% του ομοσπονδιακού προϋπολογισμού για την άμυνα και την ασφάλεια, δηλαδή για τον πόλεμο στην Ουκρανία», εκτιμούν Ρώσοι οικονομολόγοι.
Σύμφωνα με στοιχεία του ρωσικού υπουργείου Οικονομικών, το Εθνικό Ταμείο Πλούτου (NWF), που θεωρείται το «ταμείο για τις δύσκολες μέρες» της χώρας, σταδιακά εξαντλείται. Πριν από το 2022, το NWF κατείχε 405,7 τόνους χρυσού, αλλά μέχρι την 1η Νοεμβρίου ο αριθμός αυτός ήταν μόνο 173,1 τόνοι. Έτσι, περίπου το 57% του χρυσού στο ταμείο έχει ρευστοποιηθεί για την κάλυψη του ελλείμματος του προϋπολογισμού.
Τα συνολικά ρευστά περιουσιακά στοιχεία στο NWF (συμπεριλαμβανομένου του χρυσού και του γιουάν) έχουν μειωθεί κατακόρυφα κατά 55%, σε περίπου 51,6 δισεκατομμύρια δολάρια. Ορισμένοι διεθνείς οικονομολόγοι προειδοποιούν ότι με τον τρέχοντα ρυθμό δαπανών, το ταμείο θα μπορούσε να αντιμετωπίσει τον κίνδυνο να εξαντληθεί μέσα στα επόμενα 1-2 χρόνια, χωρίς μια ξαφνική πρόσθετη πηγή εσόδων.
Το Κρεμλίνο έχει επίσημα εγκαταλείψει τη διατήρηση του ελλείμματος κάτω από το 1% του ΑΕΠ, επίσης επειδή οι δυσκολίες πρόκειται να αυξηθούν. «Η Ρωσία αντιμετωπίζει προβλήματα, καθώς ακόμη και φιλικές χώρες, όπως η Κίνα, παρακρατούν κρατικά δάνεια προς τη Μόσχα, για να αποφύγουν μια ανοιχτή σύγκρουση με τη Δύση, ενώ οι κύριες πηγές εισοδήματος της χώρας επηρεάζονται άμεσα από τις κυρώσεις».
«Η χρήση χρυσού βοηθά στην κατανομή των κινδύνων στις αγορές και στη διατήρηση της ποικιλομορφίας στη δομή των συναλλαγματικών αποθεμάτων, αντί να βασιζόμαστε υπερβολικά σε ένα νόμισμα», δήλωσε ο Βλαντιμίρ Τσερνόφ, αναλυτής της Freedom Finance Global.
Έσοδα από πετρέλαιο
Αξίζει να σημειωθεί ότι τον Οκτώβριο τα έσοδα από τις εξαγωγές πετρελαίου και φυσικού αερίου μειώθηκαν κατά 27% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο πέρυσι, με αποτέλεσμα η σωρευτική μείωση να φτάσει το 21% τους πρώτους 10 μήνες του έτους. Οι νέες αμερικανικές κυρώσεις που στοχεύουν τους δύο ενεργειακούς κολοσσούς Rosneft και Lukoil, μαζί με τις διαταραχές στις ναυτιλιακές μεταφορές και την ακύρωση παραγγελιών, δημιουργούν «συμφόρηση» στις ταμειακές ροές.
«Στις επενδύσεις, όταν μια χώρα πουλάει τα αποθέματά της σε χρυσό, είναι συχνά μια στιγμή που χρειάζεται επειγόντως ρευστότητα και δεν θέλει ή δεν μπορεί να αναλάβει περισσότερο χρέος», λένε παράγοντες της αγοράς. Άλλωστε, μακροπρόθεσμα, ο χρυσός εξακολουθεί να αποτελεί και περιουσιακό στοιχείο «έσχατης ανάγκης» για τις μεγάλες οικονομίες.
(από την εφημερίδα "ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ")