Το θέμα ήλθε χθες στην δημοσιότητα όταν πηγές του τουρκικού υπουργείου Εθνικής Αμυνας γνωστοποίησαν ότι διέκοψαν την Τετάρτη την πορεία του υπό σημαία Γιβραλτάρ πλοίου S/V «Fugro Gauss», διότι δεν είχε άδεια για εργασίες στην τουρκική υφαλοκρηπίδα. Με την ευκαιρία, μάλιστα, η τουρκική πλευρά επανέλαβε την αντίθεσή της στο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου (αναφέροντας συγκεκριμένα το έργο του Great Sea Interconnector – GSI), με τις πηγές να υπογραμμίζουν ότι «διεξάγουμε πάντα την απαραίτητη παρακολούθηση, αποτρέποντας οποιαδήποτε μη εξουσιοδοτημένη δραστηριότητα στην υφαλοκρηπίδα μας, και δεν επιτρέπουμε δραστηριότητες ή έργα (όπως το έργο διασύνδεσης Great Sea Interconnector) που αγνοούν τη χώρα μας».
Οι έρευνες που διεξάγονταν με βάση τη NAVTEX του Σταθμού Λάρνακας 237/25 κατ’ αρχάς αποκρούστηκαν με αντι-NAVTEX από τον Σταθμό της Υδρογραφικής Υπηρεσίας στην Αττάλεια (0739/25) και στη συνέχεια στην ευρύτερη περιοχή έπλευσε φρεγάτα τύπου Gabya (αναβαθμισμένες Oliver Hazard Perry) του τουρκικού ναυτικού, προκειμένου να εκπέμψει και το σχετικό σήμα. Μάλιστα, η φρεγάτα έσπευσε σε απόσταση ασφαλείας από το ερευνητικό, λίγο αφότου το πλοίο πέρασε εντός περιοχής την οποία η Αγκυρα θεωρεί ευρισκόμενη εντός τουρκικής υφαλοκρηπίδας.
Κύριος μέτοχος η Σαουδική Αραβία
Το έργο το οποίο διέκοψε η Τουρκία είναι ο Διάδρομος Ανατολής – Μεσογείου (East to Med Corridor – EMC) και αποτελεί ένα τεράστιο project προϋπολογισμού περίπου 850 εκατ. δολαρίων, το οποίο θα συνδέσει τη Σαουδική Αραβία με την Ευρώπη μέσω της Ελλάδας (της ελληνικής ΑΟΖ). Η πορεία του πλοίου «Fugro Gauss» διακόπηκαν ενώ πραγματοποιούσε έρευνες για ένα από τα δύο καλώδια οπτικών ινών που σχεδιάζεται να βυθιστεί στην περιοχή με κατεύθυνση προς τη Γαλλία. Οχι μακριά από εκεί υπάρχει ακόμη ένα με κατεύθυνση προς την Ιταλία. Αξίζει δε, να σημειωθεί ότι στη μετοχική σύνθεση του EMC συμμετέχει με το πλειοψηφικό πακέτο η Σαουδική Αραβία, αλλά με ένα ποσοστό κοντά στο 20% και η ΔΕΗ. Μέχρι πρότινος στην εταιρεία συμμετείχε και η Κύπρος (CYTA) η οποία, ωστόσο, αποχώρησε από την κοινοπραξία. Εχει τη σημασία του και το γεγονός ότι για την προμήθεια των καλωδίων έχουν υπογράψει προ διετίας συμφωνία και έχουν αναλάβει να διεκπεραιώσουν το σχετικό έργο δύο εταιρείες. Το πλειοψηφικό πακέτο μιας εκ των δύο εταιρειών, της Alcatel Submarine Networks (ASN), ανήκει στη γαλλική NEXANS, η οποία είναι βεβαίως γνωστή στην Αθήνα και λόγω της εμπλοκής στην ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου, που πρακτικά έχει «παγώσει» από τον Ιούλιο του 2024.
Η επιλογή της Αγκυρας να ανεβάσει τους τόνους με αυτόν τον τρόπο για ένα ζήτημα που δεν είχε έλθει στη δημοσιότητα, και αφορά μια κοινοπραξία ενός έργου το οποίο έχει σχέση με τα συμφέροντα μεγάλων κρατών στην Ευρώπη και στη Μέση Ανατολή, αποτελεί αφενός μια έμμεση, πλην σαφή παραίνεση για ένταξη της Τουρκίας στο παιχνίδι μεταφοράς δεδομένων και ενέργειας που διεξάγεται στην Ανατολική Μεσόγειο, αφετέρου ένα ευθύ μήνυμα προς την Αθήνα. Από την ελληνική πλευρά έχει σαφώς αφεθεί να εννοηθεί ότι ο Σεπτέμβριος θα είναι μήνας επανεκκίνησης των ερευνών για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου, ως εκ τούτου αυτή η πολύ ανοιχτή αναφορά εκ μέρους της Αγκυρας στον GSI αφήνει πολύ λίγα στη φαντασία σχετικά με τη στάση που σκοπεύει να τηρήσει η Τουρκία σε αυτό το ενδεχόμενο. Δεν είναι, πάντως, η πρώτη φορά που η Αγκυρα παρεμποδίζει έρευνες σε περιοχές οι οποίες βρίσκονται εντός της κυπριακής ΑΟΖ.