Αν και αναμενόμενη η αντίδραση της αγοράς, στην άμεση πλέον εμπλοκή των ΗΠΑ μετά την επιδρομή βομβαρδιστικών Β-2 τα χαράματα της Κυριακής κατά τριών πυρηνικών στόχων στο Ιράν, εν τούτοις η απότομη άνοδος της τιμής του πετρελαίου φανερώνει μεγάλη νευρικότητα και αβεβαιότητα καθώς συνεχίζεται με αμείωτο ρυθμό η πολεμική αντιπαράθεση μεταξύ Ισραήλ και Ιράν για 13 συνεχή ημέρα. Ποιο συγκεκριμένα και σε ό,τι αφορά την αγορά του αργού με το που ξεκίνησε η πρωινή συνεδρία στο χρηματιστήριο εμπορευμάτων της Σιγκαπούρης, η τιμή του Brent έκανε άλμα κατά $ 4.10 φθάνοντας στα $ 81.40 το βαρέλι, το υψηλότερο επίπεδο από τον περασμένο Ιανουάριο.
Καθώς όμως προχωρούσε η συνεδρίαση και περισσότερες πληροφορίες γινόντουσαν γνωστές για την κατάσταση στο πολεμικό μέτωπο, οι τιμές υποχώρησαν στα $ 78 και αργότερα διαμορφώθηκαν σε ακόμα χαμηλότερα επίπεδα στα $ 77.70 το βαρέλι, δηλαδή όσο ήταν την περασμένη Παρασκευή (20/6).
Την στιγμή που γραφόντουσαν αυτές οι γραμμές η τιμή για το Brent forward contract ήταν στα $ 78.20 το βαρέλι με την αντίστοιχη για το Αμερικανικό WTI, στα $ 75.06. Όμως υπάρχουν επιπτώσεις και στις τιμές του φυσικού αερίου αφού η τιμή του μηνιαίου συμβολαίου στο Ολλανδικό TTF, το σημείο αναφοράς για τις ευρωπαϊκές τιμές αερίου, έχει ανατιμηθεί στα € 41.510 / MWh από τα € 40.929/MWh που έκλεισε την περασμένη Παρασκευή.
Δηλώσεις παραγόντων της ενεργειακής αγοράς σε διεθνή μέσα φανερώνουν έντονη ανησυχία και προβληματισμό για την ανάληψη αυξημένου ρίσκου από τις εταιρείες που διακινούν φορτία στον Περσικό Κόλπο, αφού εν πολλοίς παραμένουν άγνωστα τα σχέδια αντιποίνων της Τεχεράνης. Σύμφωνα με χθεσινές δηλώσεις κυβερνητικών παραγόντων του Ιράν το θεοκρατικό καθεστώς εξετάζει το ενδεχόμενο να κλείσει τα Στενά του Ορμούζ στην διεθνή ναυσιπλοΐα ενώ δεν αποκλείει και την προσβολή Αμερικανικών στρατιωτικών στόχων στην ευρύτερη περιοχή. Σε αυτή την περίπτωση οι τιμές του πετρελαίου αλλά και του φ.αερίου θα βρεθούν υπό μεγάλη πίεση καθώς αίφνης ενδέχεται να σταματήσει η ροή 20 εκατ. βαρελιών αργού από την Μέση Ανατολή -περίπου το 20% της παγκόσμιας προμήθειας- προς τις διεθνείς αγορές.
Από την άλλη πλευρά η άμεση εμπλοκή των ΗΠΑ στις στρατιωτικές επιχειρήσεις που διεξάγει το Ισραήλ κατά του Ιράν που πρωταρχικό στόχο έχουν, σύμφωνα με επανειλημμένες δηλώσεις του Ισραηλινού πρωθυπουργού Μπέντζαμιν Νετανιάχου, την εξάλειψη του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης, δημιουργεί θετικές προσδοκίες ως προς την τελική έκβαση του πολέμου. Αφού μετά τον μαζικό βομβαρδισμό των πυρηνικών εγκαταστάσεων σε Φορντό, Νατάνζ και Ισπαχάν από 7 βομβαρδιστικά Β52 με μεγάλης ισχύος διατρητικές βόμβες (GBU-57 E/B) γνωστές και ως Massive Ordance Penetrator (MOP) -η πλέον ισχυρή συμβατική βόμβα που υπέχει σήμερα παγκοσμίως - στάλθηκε ένα ξεκάθαρο μήνυμα στην Τεχεράνη για την αποφασιστικότητα των ΗΠΑ και για το τι μπορεί να αναμένει το Ιράν σε περίπτωση κλιμάκωσης των αντιδράσεων του.
Όμως, δεν είναι λίγοι οι παράγοντες της ενεργειακής αγοράς που εκφράζονται με καθησυχαστικούς τόνους ως προς τις αναμενόμενες εξελίξεις αφού δεν συμμερίζονται την άποψη ότι η Ουάσιγκτον, μετά την χθεσινή ανοικτή και δυναμική παρέμβαση των ΗΠΑ υπέρ του Ισραήλ, θα επιτρέψει στην Τεχεράνη να κλείσει τα Στενά του Ορμούζ. Για αυτό και βλέπουμε υποχώρηση των τιμών του αργού καθώς προχωρά η ημέρα εν αναμονή εξελίξεων. Εδώ θα πρέπει να αναφερθεί ότι στην περιοχή του Περσικού Κόλπου και ανοικτά των Στενών του Ορμούζ, στα χωρικά ύδατα των ΗΑΕ και Ομάν ευρίσκεται ήδη ισχυρή ναυτική δύναμη των ΗΠΑ ενώ και τρίτο αεροπλανοφόρο των ΗΠΑ, το Nimitz, μαζί με πλοία συνοδείας (strike force) πλέει ήδη στον Ινδικό Ωκεανό και σύντομα θα έρθει να προστεθεί στις εκεί ευρισκόμενες Αμερικανικές ναυτικές δυνάμεις.
Εαν δούμε την κατάσταση σφαιρικά στον χώρο της πετρελαϊκής αγοράς παρατηρούμε ότι οι τιμές του αργού έχουν ανατιμηθεί κατά 14% από την ημέρα που εξαπέλυσε το Ισραήλ την αιφνιδιαστική επίθεση του κατά του Ιράν τα χαράματα στις 13 Ιουνίου. Τώρα, με τη άμεση εμπλοκή των ΗΠΑ στο πολεμικό μέτωπο της Μέσης Ανατολής προστίθεται ένας ακόμα βαθμός αβεβαιότητας που οδηγεί τις ενεργειακές αγορές σε ακόμα μεγαλύτερη μεταβλητότητα. Γιατί εάν χαρακτηρίζει κάτι τις αγορές τις τελευταίες 10 ημέρες είναι η αυξημένη μεταβλητότητα τους, σε σύγκριση με όλο το προηγούμενο διάστημα.
Οπως μας δήλωσε σήμερα το πρωί υψηλόβαθμο στέλεχος διεθνούς πετρελαϊκής εταιρείας με έδρα την Αθήνα και εκτενή ενδιαφέροντα στην περιοχή του Κόλπου, « είναι παρακινδυνευμένο σήμερα να κάνει κάποιος προβλέψεις για το πώς θα εξελιχθούν οι τιμές του αργού και του φ. αερίου, αφού δεν υπάρχει ξεκάθαρη εικόνα για τις εξελίξεις στο πεδίο. Σε κάθε περίπτωση η στρατιωτική εμπλοκή των ΗΠΑ προσδίδει μια μικρή νότα αισιοδοξίας ότι τα πράγματα δεν θα φθάσουν στα άκρα υπό την απειλή συντριπτικού χτυπήματος που μπορεί να επιφέρει στο Ιράν η Αμερικανική πολεμική μηχανή»
Βάσει των ανωτέρω αλλά και δηλώσεων αξιόπιστων αναλυτών όπως της Helima Croft της RBC Capital Markets προς τους Financial Times, «αυτή την στιγμή δεν είναι καθόλου εύκολο για το Ιράν να κλείσει τα Στενά του Ορμούζ και άρα να σταματήσει πλήρως την διέλευση τάνκερς και πλοίων LNG.» Την δυνατότητα αυτή ενδεχομένως να την είχε το Ιράν πριν τον πόλεμο. Σήμερα η στρατιωτική υποδομή της χώρας έχει υποστεί τεράστια ζημιά. Αυτό που ίσως μπορεί να κάνουν ακόμα μονάδες των Φρουρών της Επανάστασης είναι να πλήξουν διερχόμενα πλοία με πυραύλους επιφανείας μικρούς βεληνεκούς τους οποίους διαθέτουν εν αφθονία. Αλλά σε αυτή την περίπτωση οι Ιρανικές μονάδες κρούσης θα έρθουν σε άμεση αντιπαράθεση με το Αμερικανικό ναυτικό. Αυτός είναι ένας ακόμα λόγος που οι πλέον ψύχραιμοι αναλυτές εκτιμούν ότι η στρατιωτική εμπλοκή των ΗΠΑ έρχεται την κατάλληλοι στιγμή για να εμποδίσει, παρά να ενθαρρύνει, διεύρυνση της κρίσης. Κάτι που αντανακλάται εξάλλου στην συγκρατημένη πορεία των αγορών πετρελαίου και αερίου.