στα πλαίσια της διαβούλευσης μας προκάλεσε σύγχυση και απογοήτευση – προκαλώντας το θεμελιώδες ερώτημα: Υπάρχει πράγματι ανάγκη να ρυθμιστεί η αγορά; Αν ναι, υπάρχει τρόπος να γίνει αυτό με αποτελεσματικό τρόπο*;
Στην πρόταση που εμείς υποβάλαμε στην ΡΑΑΕΥ απαντήσαμε θετικά στο πρώτο ευρύ ερώτημα – έστω και αν αυτό δεν είχε τεθεί τυπικά από την Αρχή. Η άποψή μας είναι ότι στην αγορά υπάρχει εμφανές πρόβλημα έλλειψης ανταγωνισμού. Η δεσπόζουσα επιχείρηση έχει τόσο μεγάλη ισχύ ώστε, δρώντας ως ταύρος σε υαλοπωλείο, εξωθεί τους ανταγωνιστές της σε εμπορικές πρακτικές που πλησιάζουν τα όρια της εξαπάτησης του καταναλωτικού κοινού. Πολλοί καταναλωτές έχουν φθάσει στο σημείο να προτιμούν να πληρώνουν κάτι παραπάνω στον δεσπόζοντα προμηθευτή παρά να είναι έρμαια της αναξιοπιστίας των εναλλακτικών παρόχων.
Η λύση στο πρόβλημα του μειωμένου ανταγωνισμού πρέπει όμως να αντιμετωπισθεί σε συνεργασία με την Επιτροπή Ανταγωνισμού – η οποία από τον Νοέμβριο του 2021 έχει ανακοινώσει ότι μελετά το θέμα. Υπάρχει όμως ο φόβος ότι μετά από τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα η έρευνα έχει ωριμάσει υπέρμετρα. Αν όμως έτσι έχουν τα πράγματα έχει νόημα οποιαδήποτε πρόσθετη ρυθμιστική παρέμβαση; (έστω και η απλή και άμεσα υλοποιήσιμη λύση που εμείς προτείναμε στα πλαίσια της διαβούλευσης;) Μετά την διερεύνηση των απόψεων της αγοράς, η απάντησή μας είναι: Όχι. Είναι περιττή και θα προκαλέσει περισσότερα προβλήματα από όσα θα λύσει. Για τους εξής λόγους:
Η πράξη έχει δείξει ότι η ΡΑΑΕΥ έχει αποτύχει σε όλες τις προσπάθειες που έχει κάνει μέχρι τώρα να βελτιώσει την κατάσταση. Από τις πρότυπες συμβάσεις και λογαριασμούς (που ευτυχώς δεν υιοθετήθηκαν από πολλούς παρόχους γιατί δημιουργούν μεγαλύτερη σύγχυση στους καταναλωτές) μέχρι την αναξιόπιστη κρατική ιστοσελίδα σύγκρισης τιμών (που επίσης ευτυχώς ελάχιστοι καταναλωτές χρησιμοποιούν) ή το myrae.gr το οποίο απλώς προωθεί τους καταναλωτές στο στόμα του λύκου, οι προσπάθειες της Αρχής είναι αλυσιτελείς στην καλύτερη περίπτωση. Εκτιμούμε ότι οι πιθανότητες να επιτύχει κάτι καλύτερο αυτή την φορά είναι μηδαμινές.
Οποιαδήποτε λύση επιλέξει η ΡΑΑΕΥ για τα τιμολόγια, το αποτέλεσμα θα είναι ότι η αγορά (αφού κατηγορήσει την Αρχή ότι περιορίζει την ελευθερία της) θα σχεδιάσει και θα εφαρμόσει πρακτικές γύρω από αυτή. Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και αν ένας Πάροχος θελήσει να απλοποιήσει τα τιμολόγιά του, θα πρέπει, ακολουθώντας τις κατευθύνσεις τις ΡΑΑΕΥ να το ξεχάσει – ή να το κάνει πιο πολύπλοκο. Ετερογονία των σκοπών. Υπάρχει ήδη σχετική εμπειρία από την περίοδο πριν την κρίση.
Επιπρόσθετα η ΡΑΑΕΥ με βάση το υπάρχον καθεστώς δεν φαίνεται έχει την δυνατότητα να επιβάλει στους παρόχους ποινές ώστε να πειθαρχήσουν στις αποφάσεις ή συστάσεις της. Νόμοι, Ρυθμίσεις και Κανονισμοί χωρίς δόντια είναι άχρηστοι. Ακόμα και ο περίφημος Κώδικας Προμήθειας, στον οποίο όλοι οι συμμετέχοντες στην διαβούλευση αποτίουν φόρο υποταγής, είναι στο μεγαλύτερό του μέρος άχρηστος – και σε ορισμένα σημεία επικίνδυνος.
Τι προτείνουμε συνεπώς να γίνει; Αφού υπενθυμίσει στην Επιτροπή Ανταγωνισμού την ξεχασμένη έρευνά της (μήπως και την “ξεπαγώσει”), η ΡΑΑΕΥ θα πρέπει να δηλώσει ουδέτερη και ανενεργή. Θα αφήσει την αγορά – δηλαδή τους Παρόχους και τους καταναλωτές να τα βρούν μεταξύ τους. Συγχρόνως θα υποστηρίξει την μοναδική ανεξάρτητη, αντικειμενική και αξιόπιστη πηγή πληροφόρησης στην αγορά ρεύματος, το allazorevma.gr**, στην προσπάθεια του να λειτουργήσει ως διαμεσολαβητής μεταξύ καταναλωτών και παρόχων, εξηγώντας στους πρώτους τις πολύπλοκες μεθόδους με τις οποίες οι δεύτεροι (αν το παρελθόν είναι οιωνός για το μέλλον) θα προσπαθήσουν να τους παραπλανήσουν.
Υπάρχουν στιγμές που η καλύτερη στρατηγική είναι να μην κάνει κανείς τίποτα. Δεν είναι πάντα η ευκολότερη ή η πιο δημοφιλής αλλά είναι ίσως η πιο ωφέλιμη.
* Στο παρόν σημείωμα δεν γίνεται αναφορά στη επιδότηση του ρεύματος γιατί είναι αρμοδιότητα της κυβέρνησης. Στα πλαίσια της διαβούλευσης πάντως το allazorevma.gr υπέβαλε σχετική πρόταση.
** Και όχι μόνο το allazorevma.gr στην περίπτωση που η ΡΑΑΕΥ εντοπίσει και άλλη πηγή με τα ίδια χαρακτηριστικά.
allazorevma.gr