Μια Αποκαλυπτική Τηλεοπτική Συζήτηση και η Φαντασίωση της Ανάδειξης της Ελλάδας ως Ενεργειακού Προμηθευτή της Ευρώπης

Μια Αποκαλυπτική Τηλεοπτική Συζήτηση και η Φαντασίωση της Ανάδειξης της Ελλάδας ως Ενεργειακού Προμηθευτή της Ευρώπης
του Κ. Ν. Σταμπολή
Σαβ, 18 Φεβρουαρίου 2023 - 15:57

Η συζήτηση στην τηλεόραση του ΣΚΑΙ την Παρασκευή το βράδυ μεταξύ των ηγητόρων της Ελληνικής ενεργειακής αγοράς (Υπουργός Κώστας Σκρέκας, Μανούσος Μανουσάκης, πρόεδρος ΑΔΜΗΕ, Κώστας Ξιφαράς, CEO της ΔΕΠΑ και Αριστοφάνης Στεφάτος, πρόεδρος της ΕΔΕΥΕΠ) ήταν άκρως ενημερωτική και αποκαλυπτική ως προς τα τεκταινόμενα στον χώρο της ενέργειας. Το πρώτο μέρος της συζήτησης, όπως ήταν λογικό, επικεντρώθηκε στην ενεργειακή κρίση και πώς η κυβέρνηση και οι διάφοροι φορείς δραστηριοποιήθηκαν για να αντιμετωπίσουν την κρίση

Όπως φάνηκε από την συζήτηση (βλ. αναλυτικά εδώ), η Ελλάδα μπόρεσε μέσα από ένα συνδυασμό αμυντικών αλλά και προληπτικών μέτρων να αντιμετωπίσει με επιτυχία την κρίση και να αποφύγει διακοπές στην ενεργειακή της τροφοδοσία και υπέρογκες τιμές για την μεγάλη πλειοψηφία των καταναλωτών. Όχι όλων, όμως, αφού μεγάλες επιχειρήσεις και βιομηχανίες είχαν να αντιμετωπίσουν ιδιαίτερα υψηλά κόστη σε ηλεκτρισμό και φυσικό αέριο, με αποτέλεσμα να αδυνατούν να ανταγωνιστούν άλλες ευρωπαϊκές εταιρείες οι οποίες απολαμβάνουν αρκετά χαμηλότερες τιμές. Παρά το γεγονός ότι η βιομηχανία απασχολεί ένα σημαντικό μέρος του εργατικού δυναμικού, είναι στυλοβάτης της οικονομίας και συνεισφέρει απόλυτα θετικά στο ΑΠΕ της χώρας, ουδεμία συζήτηση έγινε για την δεινή θέση στην οποία έχει περιέλθει ως αποτέλεσμα της ενεργειακής κρίσης. Θα περιμέναμε καλύτερα αντανακλαστικά από τους παρευρισκόμενους και ιδίως από το δημοσιογραφικό team του ΣΚΑΙ.

Στα προληπτικά μέτρα, όπου αναφέρθηκαν εκτενώς οι κκ. Μ. Μανουσάκης και Κ. Ξιφαράς, ήσαν η ενίσχυση των διεθνών ηλεκτρικών διασυνδέσεων και η μέριμνα για την διασφάλιση επαρκούς ηλεκτρικής ισχύος (κυρίως θερμικών base loads από φ. αέριο και λιγνίτες και ο αναγκαστικός τερματισμός της πρόωρης απολιγνιτοποίησης) καθώς και η αύξηση της αποθηκευτικής ικανότητας LNG με την προσθήκη (μέσα σε πολύ σύντομο χρόνο) μιας επιπλέον μεγάλης ,πλωτής, δεξαμενής στο τέρμιναλ LNG της Ρεβυθούσας (επιπλέον 140.000 κυβ. μέτρα στο ήδη υπάρχον δυναμικό των 220.000 κυβ. μ.). Σε ότι αφορά το φυσικό αέριο, που τα τελευταία χρόνια έχει αναδειχθεί σε στρατηγικό καύσιμο στην ηλεκτροπαραγωγή, αφού λόγω της ευελιξίας του καλύπτει εύκολα τα κενά που δημιουργούνται από τις άλλες μορφές ενέργειας και κυρίως από τις μεταβλητές ΑΠΕ, ελήφθησαν επιπλέον μέτρα για την ενίσχυση της προμήθειας από το Αζερμπαϊτζάν, μέσω του αγωγού ΤΑΡ, και της επιτάχυνσης των έργων του FSRU στην Αλεξανδρούπολη ώστε μέχρι το τέλος του έτους να έχει επιτευχθεί η εγκατάσταση και λειτουργία της εν λόγω μονάδας.

Στην αμυντική ενεργειακή θωράκιση της χώρας στην οποία αναφέρθηκε εκτενώς ο Υπουργός Ενέργειας Κώστας Σκρέκας περιελήφθησαν μέτρα για την επιδότηση της τιμής ηλεκτρικού ρεύματος που σύμφωνα με στοιχεία του ΥΠΕΝ έφθασαν τα € 8,5 δισεκ. (με το ΙΕΝΕ να ανεβάζει ακόμα υψηλότερα το συνολικό κόστος στα € 10,0 δισεκ). Το πλέον ενδιαφέρον στοιχείο στην όλη υπόθεση των επιδοτήσεων, στο οποίο όμως δεν έγινε ουδεμία αναφορά, ήτο ότι υπήρξε πολύ μικρή επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού (δεν υπερέβη τα € 2,0 δισεκ.), αφού το μεγαλύτερο μέρος προήλθε από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης χάρη στην εφαρμογή του «ενδιάμεσου μηχανισμού» από τον Ιούλιο 2022, με το Ελληνικό παράδειγμα να ακολουθούν αμέσως μετά και αρκετές άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Κρίμα που η σημαντική αυτή επιτυχία της Ελλάδας δεν προβλήθηκε κατάλληλα κατά την συζήτηση, ούτε και η Ελληνική πρωτοβουλία για την θέσπιση ανώτερου ορίου τιμής στο φυσικό αέριο (gas price cap)…

Με τον Υπουργό να αναφέρεται ακολούθως στο πλέγμα μέτρων που λαμβάνει η κυβέρνηση αυτό το διάστημα και επικεντρώνεται στην μείωση του ενεργειακού κόστους στα νοικοκυριά μέσα από επιδότηση εγκατάστασης φωτοβολταϊκών σε κατοικίες, την εγκατάσταση ηλιακών θερμοσίφωνων, διεύρυνση και απλοποίηση του προγράμματος Εξοικονομώ κατ’ Οίκον κλπ. Στόχος της κυβέρνηση, όπως τόνισε ο Κώστας Σκρέκας, είναι να βοηθήσει με διάφορους τρόπους τους καταναλωτές να προσαρμοστούν στην νέα ενεργειακή πραγματικότητα ώστε να μειώσουν την κατανάλωση ενέργειας χωρίς απώλεια της θερμικής ή ηλεκτρικής τους άνεσης ενώ παράλληλα, όπου μπορούν, να παράγουν την δική τους οικιακή ενέργεια ( βλέπε φωτοβολταϊκά, ηλιακά θερμικά συστήματα, μπαταρίες).

Το τελευταίο σκέλος της άκρως ενδιαφέρουσας αυτής συζήτησης που οργάνωσε ο ΣΚΑΙ ήταν αφιερωμένο στις έρευνες για τον εντοπισμό και αξιοποίηση υδρογονανθράκων που ευρίσκονται στο ελληνικό υπέδαφος, και πιο συγκεκριμένα σε υποθαλάσσιες περιοχές όπου το τελευταίο διάστημα συγκεντρώνεται το ενδιαφέρον των εταιρειών και της κυβέρνησης. Με τις έρευνες να έχουν επιταχυνθεί από τον περασμένο Απρίλιο όταν ο πρωθυπουργός αποφάσισε, προφανώς υπό την πίεση της κοινής γνώμης αλλά και βάσει των μυστικών αποφάσεων (αφού ουδέποτε ανακοινώθηκαν) που ελήφθησαν σε επίπεδο ΕΕ, ότι η Ελλάδα έπρεπε να αξιοποιήσει την ευκαιρία να προχωρήσει τάχιστα σε έρευνες στις περιοχές που είχε ήδη δώσει παραχωρήσεις. Να θυμίσουμε ότι οι συμβάσεις για τις παραχωρήσεις των δύο τεράστιων θαλάσσιων περιοχών νότια και νοτιοδυτικά της Κρήτης υπεγράφησαν επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ τον Ιούνιο 2019 και ακολούθως επικυρώθηκαν μέσω ειδικού νόμου επί κυβερνήσεως ΝΔ τον Οκτώβριο του 2019. Με την χώρα να έχει κυριολεκτικά απωλέσει 3 ολόκληρα χρόνια ερευνητικής προσπάθειας αφού με την πρόφαση των ενστάσεων στο ΣτΕ η κυβέρνηση αδράνησε ενώ δυο μεγάλες εταιρείες (Total και Repsol) αποχώρησαν, διαπιστώνοντας την πλήρη έλλειψη υποστήριξης από πλευράς Ελληνικής κυβέρνησης.

Κατά την διάρκεια της συζήτησης ο Δρ. Αριστοφάνης Στεφάτος, Πρόεδρος και CEO της ΕΔΕΥΕΠ, που είναι ο αρμόδιος φορέας για την οργάνωση, συντονισμό και επίβλεψη των ερευνών, αναφέρθηκε με λεπτομέρεια στο επιτελούμενο έργο από τις εταιρείες που δραστηριοποιούνται στις έξι βασικές περιοχές ερευνών που περιλαμβάνουν το Ιόνιο Block 2 (Energean),το Ιόνιο Block 10 (Helleniq Energy), Ιωάννινα (Energean), τον Κυπαρισσιακό (Helleniq Petroleum) και τις δυο περιοχές ΝΔ της Κρήτης (ExxonMobil και Ηelleniq Petroleum). Όπως δήλωσε ο Δρ.Στεφάτος, σε ορισμένες παραχωρήσεις οι εταιρείες έχουν ολοκληρώσει δυσδιάστατες αλλά και τρισδιάστατες έρευνες ενώ η κοινοπραξία στα block της Κρήτης μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου πρόκειται να έχει ολοκληρώσει δισδιάστατες έρευνες την περιοχή.

Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε, δήλωσε ο Δρ. Στεφάτος, και απόλυτα ενδεικτικό της επιτάχυνσης της όλης ερευνητικής προσπάθειας, ότι μέσα στους τελευταίους 12 μήνες ολοκληρώθηκαν σεισμικές έρευνες σε 7 περιοχές ενώ όλο το προηγούμενο διάστημα (2011 μέχρι τα τέλη 2021) είχαν πραγματοποιηθεί έρευνες μόνο σε δυο περιοχές της χώρας. Από τις ανωτέρω έρευνες και την ανάλυση των στοιχείων, οι εταιρείες θα προχωρήσουν στον εντοπισμό κατάλληλων στόχων που θα τους επιτρέψουν να καταρτίσουν πρόγραμμα για τις ερευνητικές γεωτρήσεις που θα χρειαστεί να πραγματοποιηθούν ώστε να μπορέσουν να ανακαλύψουν εμπορικά εκμεταλλεύσιμα κοιτάσματα. Με το μέσο κόστος ανά γεώτρηση στα βαθιά του Ιονίου και του Λιβυκού να ανέρχεται περίπου στα $ 100 εκατομμύρια. Ας σημειωθεί ότι προβλέπονται 4 έως 6 ερευνητικές γεωτρήσεις.

Μέσα από την συζήτηση προέκυψε ότι οι πρώτες ερευνητικές γεωτρήσεις θα πραγματοποιηθούν το 2023 (Energean στην Ζίτσα στην Ήπειρο) και το 2024/2025 στις παράκτιες περιοχές της Κρήτης (ExxonMobil/ Helleniq Energy). Είναι ενωρίς να μιλάμε αυτή την στιγμή για το μέγεθος των κοιτασμάτων που πρόκειται να εντοπιστούν, τόνισε ο Δρ. Στεφάτος, αλλά είμαστε αισιόδοξοι, βάσει των γεωλογικών στοιχείων που έχουμε στην διάθεση μας, ότι μιλάμε για μεγάλα κοιτάσματα συγκρίσιμα με αυτά σε άλλες περιοχές της Μεσογείου. Από την συζήτηση προέκυψε ότι είναι εξαιρετικά πιθανό οι ποσότητες αερίου και πετρελαίου που θα ανακαλυφθούν να μπορούν να καλύψουν το μεγαλύτερο μέρος των αναγκών της Ελλάδας, καθιστώντας την χώρα, μαζί με την συνδρομή των ΑΠΕ στον ηλεκτρισμό,
ενεργειακά αυτάρκη.

Στο τέλος η συζήτηση ξέφυγε για τα καλά, με τους δημοσιογράφους να θέτουν το σουρεαλιστικό ερώτημα κατά ποσό τα κοιτάσματα που πρόκειται να ανακαλυφθούν (δηλ. «ακόμα δεν τον είδαμε, Γιάννη τον βαφτίσαμε»…) στην Ελλάδα θα μπορούσαν να καλύψουν τις ανάγκες της Ευρώπης. Για να φθάσουν μόνοι τους στο ελπιδοφόρο συμπέρασμα ότι η Ελλάδα έχει όλες τις προϋποθέσεις να καλύψει αύριο τις ενεργειακές ανάγκες της Ευρώπης! Κατέστη δε προφανές προς το τέλος της συζήτησης ότι η Ελλάδα, προκειμένου να πετύχει τον υψιπετή αυτόν στόχο, ήταν διατιθέμενη να υπερπηδήσει τα όποια εμπόδια από τις δεσμεύσεις που πηγάζουν από την πολιτική αντιμετώπισης της Κλιματικής Αλλαγής. Αφού τα κοιτάσματα που πρόκειται να ανακαλυφθούν θα περιέχουν μόνο φυσικό αέριο (sic) και άρα θα είναι συμβατά ως καύσιμα με τους στόχους της ενεργειακής μετάβασης, με το φυσικό αέριο να αποτελεί το κατεξοχήν καύσιμο γέφυρα, μαζί με την πυρηνική ενέργεια, που θα μας μεταφέρουν χαρούμενα στο πολυπόθητο NetZero50 της ονειρεμένης ανθρακικής ουδετερότητας!

«Με τον πλανήτη να σώζεται από βέβαιη κλιματική καταστροφή», συμπληρώνουμε από πλευράς μας, ώστε ο αναγνώστης να μην έχει την παραμικρή αμφιβολία για τους πραγματικούς στόχους της «ενεργειακής μετάβασης» σύμφωνα με το ισχύον πολιτικά ορθό αφήγημα…