Σε ατμόσφαιρα νέου «ψυχρού πολέμου» βυθίζονται όλο και περισσότερο οι σχέσεις Ρωσίας - Ε.Ε. με επίκεντρο την υπόθεση της σύλληψης του Ρώσου αντιφρονούντα Αλεξέι Ναβάλνι. Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ εξαπέλυσε χθες ένα αντιδυτικό κατηγορητήριο ενώπιον των Ηνωμένων Εθνών, καταγγέλλοντας μεταξύ άλλων τον «εγωισμό» των Δυτικών και τη βούλησή τους να «επωφεληθούν πολιτικά» από την πανδημία του κορονοϊού

«Δυστυχώς, παρά την πανδημία και την προφανή ανάγκη να ενισχύσουμε τις προσπάθειές μας, ορισμένοι από τους Δυτικούς εταίρους μας αρνούνται να επανεξετάσουν την εγωιστική γραμμή τους και να εγκαταλείψουν τις καταναγκαστικές προσεγγίσεις τους» δήλωσε σε ομιλία του μέσω τηλεδιάσκεψης ενώπιον του Συμβουλίου του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου.

Σύμφωνα με τον ίδιο, οι δυτικές πρωτεύουσες έχουν «την επιθυμία να επωφεληθούν από την πανδημία για να τιμωρήσουν τις ανεπιθύμητες κυβερνήσεις», κυρίως αρνούμενες την αναστολή των οικονομικών κυρώσεων στο πλαίσιο της μάχης κατά της πανδημίας του Covid-19.

Συστηματικές ανισότητες

Ο Λαβρόφ δήλωσε επίσης πως η πανδημία «όξυνε παλαιά προβλήματα όπως ο ρατσισμός και η ξενοφοβία», εκτιμώντας πως «οι διαδηλώσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη έφεραν στο φως τις συστημικές ανισότητες αυτών των χωρών».

Ο Ρώσος υπουργός κατήγγειλε, τέλος, «τη μισαλλοδοξία έναντι εναλλακτικών απόψεων εκ μέρους αυτών που εδώ και δεκαετίες διακηρύσσουν την ελευθερία της έκφρασης σ’ ολόκληρο τον κόσμο», στρεφόμενος κυρίως εναντίον της πρόσφατης απαγόρευσης ρωσικών τηλεοπτικών δικτύων στις βαλτικές χώρες και στην Ουκρανία, καθώς και εναντίον των αμερικανικών μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Οι σχέσεις Ρωσίας - Ε.Ε. βρίσκονται στο χαμηλότερο επίπεδο από την εποχή του «ψυχρού πολέμου», με την πρόσφατη επίσκεψη του υπεύθυνου της Ε.Ε. για την εξωτερική πολιτική Ζοζέπ Μπορέλ στη Μόσχα, αντί να γεφυρώσει, να διευρύνει το χάσμα μεταξύ των δύο πλευρών.

Παρά ωστόσο το διευρυνόμενο χάσμα και τη ρητορική Ψυχρού Πολέμου, η αναγκαιότητα για μία ρεαλπολιτίκ που θα εξασφαλίζει τα ενεργειακά συμφέροντα της Ευρώπης, φαίνεται να αποτρέπει προς το παρόν μία κλιμάκωση της αντιπαράθεσης ανάμεσα στις Βρυξέλλες και τη Μόσχα.

Κυρώσεις κατά αξιωματούχων

Οι υπουργοί Εξωτερικών της Ε.Ε. αποφάσισαν τη Δευτέρα να επιβάλουν κυρώσεις κατά τεσσάρων υψηλόβαθμων Ρώσων αξιωματούχων: τον επικεφαλής της Ανακριτικής Επιτροπής της Ρωσίας, η οποία χειρίζεται τις έρευνες για μεγάλα εγκλήματα, τον διευθυντή των ρωσικών φυλακών, τον διευθυντή της Εθνοφρουράς της Ρωσίας και τον γενικό εισαγγελέα της χώρας.

Οι κυρώσεις ωστόσο δεν είναι τόσο αυστηρές όπως ζητούσαν οι συνεργάτες του Ναβάλνι, οι οποίοι είχαν μάλιστα συστήσει λίστα με ονόματα 35 ανθρώπων, στα οποία συμπεριλαμβάνονταν ονόματα του ρωσικού επιχειρείν - οι λεγόμενοι ολιγάρχες. Η αγορά εκτίμησε μάλιστα χθες πως η Ρωσία έπεσε σχετικά «στα μαλακά» όσον αφορά τις νέες κυρώσεις για την υπόθεση της φυλάκισης του Ναβάλνι, με το ρούβλι να ενισχύεται σημαντικά τόσο έναντι του δολαρίου όσο και έναντι του ευρώ.

Η σχετικά ήπια αντίδραση της Ε.Ε. στο ζήτημα των κυρώσεων αντικατοπτρίζει τις εσωτερικές διαφωνίες. Η Γερμανία, η Γαλλία και η Ισπανία φέρονται να ευνοούν τη διατήρηση του διαλόγου με τη Μόσχα, σε αντίθεση με τις άλλοτε «υποτελείς» χώρες της ανατολικής Ευρώπης, που πιέζουν για σκληρότερη απάντηση απέναντι στη Ρωσία.

Η Ε.Ε. έχει άλλωστε στρατηγικά ενεργειακά συμφέροντα, εισάγοντας σχεδόν τα δύο τρίτα του πετρελαίου αλλά και το 40% του φυσικού αερίου από τη Ρωσία. Αν η ένταση κλιμακωθεί ελλοχεύει ο κίνδυνος η Ευρώπη να αποκοπεί από τον βασικότερο τροφοδότη της σε ενέργεια.

Καλωσήλθε το γιουάν

Το κινεζικό γιουάν και το ιαπωνικό γιεν ενέταξε στο Ταμείο Εθνικού Πλούτου, το ταμείο που διαχειρίζεται τις κρατικές επενδύσεις, η Ρωσία, περιορίζοντας τη συμμετοχή σε αυτό του δολαρίου και του ευρώ, κίνηση οποία δεν φαντάζει να είναι άσχετη με την πρόσφατη κλιμάκωση της έντασης στις σχέσεις της Μόσχας με τη Δύση. Το μερίδιο του κινεζικού γιουάν στο ταμείο, το οποίο έχει σχεδιαστεί για την στήριξη του συνταξιοδοτικού συστήματος, καθορίστηκε στο 15% και του ιαπωνικού γιεν στο 5%. Το μερίδιο του δολαρίου και του ευρώ, στο αξίας 179 δισ. δολαρίων ταμείο, περιορίζεται σε 35% από 45%. Το μερίδιο της αγγλικής λίρας παραμένει αμετάβλητο στο 10%.

Κινδυνεύει ο αγωγός αερίου Nord Stream 2

Επιπλέον η ολοκλήρωση της κατασκευής του αγωγού Nord Stream 2, που μεταφέρει φυσικό αέριο από τη Ρωσία στη Γερμανία μέσω της Βαλτικής Θάλασσας έχει στρατηγική σημασία για το Βερολίνο, που εξακολουθεί να αντιστέκεται στις παραινέσεις της Ουάσιγκτον, αλλά παλιότερα και της Γαλλίας, να εγκαταλείψει το έργο.

Ήδη 18 τουλάχιστον ευρωπαϊκές επιχειρήσεις έχουν τερματίσει τη συμμετοχή τους στον αγωγό Nord Stream 2 ή έχουν ανακοινώσει πως θα αποσυρθούν από το έργο λόγω του φόβου αμερικανικών κυρώσεων.

Οι περισσότερες επιχειρήσεις που εγκαταλείπουν τον Nord Stream 2, σύμφωνα με σχετική έκθεση του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών, είναι ασφαλιστικές εταιρείες, μεταξύ των οποίων η εδρεύουσα στο Μόναχο Munich Re, η ελβετική Zurich Insurance Group, ο γαλλικός ασφαλιστικός όμιλος Axa, αλλά και ο μηχανολογικός όμιλος Bilfinger.

Οι ΗΠΑ έχουν απειλήσει με κυρώσεις τις επιχειρήσεις που εμπλέκονται στην κατασκευή και πιστοποποίηση του μήκους 1.200 χιλιομέτρων αγωγού φυσικού αερίου στην Βαλτική. Μέχρι στιγμής η Ουάσιγκτον έχει επιβάλλει κυρώσεις σε μία μόνο ρωσική εταιρεία, την KVT-RUS, η οποία διαθέτει την εταιρεία τοποθέτησης αγωγών Fortuna.

(από την εφημερίδα "ΝΑΥΤΕΜΠΟΡΙΚΗ")