καθότι τα αποθέματα LNG στη Ρεβυθούσα (Αγία Τριάδα) και στο σημείο διασύνδεσης των Κήπων (Τουρκία) ήταν ικανά για την ομαλή κάλυψη της ζήτησης. Πρέπει να σημειωθεί ότι η ζήτηση φυσικού αερίου παρουσιάζεται ιδιαίτερα αυξημένη εξαιτίας των υψηλών ηλεκτρικών φορτίων ψύξης και κλιματισμού που οδήγησε σε άνοδο στην ηλεκτροπαραγωγή των εγχώριων μονάδων φυσικού αερίου.
Αναφορικά, και σύμφωνα με στοιχεία του μηνιαίου δελτίου ενεργειακής ανάλυσης του ΙΕΝΕ, οι συνολικές εισαγωγές φυσικού αερίου της Ελλάδας για τον μήνα Ιούνιο του 2020 ανήλθαν σε 4.8 TWh, με 3.2 TWh ή 65% να εισάγονται μέσω της Αγίας Τριάδας, 1.3 TWh ή 28% να εισάγονται μέσω του Σιδηροκάστρου, ενώ περίπου 0.3 TWh ή 7% εισήχθησαν μέσω των Κήπων. Επίσης, σημαντικό είναι να αναφερθεί ότι το 5ημέρο 24/6-28/6 η εισαγωγή φυσικού αερίου από το Σιδηρόκαστρο ήταν μηδενική εξαιτίας των χαμηλών τιμών LNG που εξασφαλίστηκαν στο terminal της Ρεβυθούσας (Αγία Τριάδα). Το γεγονός αυτό τονίζει ότι περιστατικά, όπως το ατύχημα στον αγωγό Ελλάδας-Βουλαρίας, ενδέχεται να έχουν χαμηλό ως μηδενικό αντίκτυπο στην εγχώρια αγορά φυσικού αερίου και κατ’ επέκταση στην ηλεκτροπαραγωγή της χώρας.
Ωστόσο, και ενώ δεν υπήρξαν προβλήματα επάρκειας το διήμερο 27/7-28/7 έως την αποκατάσταση της βλάβης τις πρώτες πρωινές ώρες της Τετάρτης 29/07, η αυξημένη ζήτηση και οι ακριβές εισαγωγές πίεσαν την οριακή τιμή συστήματος προς τα πάνω. Πιο συγκεκριμένα, η ζήτηση εκτοξεύτηκε στην προημερήσια αγορά (DAM) την Δευτέρα (27/7) στις 169 GWh και κορυφώθηκε την Τετάρτη (29/7) στις 180.16 GWh. Η βλάβη επηρέασε άμεσα τον προγραμματισμό των μονάδων και την οριακή τιμή του συστήματος (ΟΤΣ) στην προημερήσια αγορά μόνο την Τρίτη 28/7. Συγκεκριμένα, η μέση ΟΤΣ την Τρίτη αυξήθηκε σημαντικά στα 49,7 €/MWh σημειώνοντας άνοδο κατά 9 €/MWh ή 23% σε σύγκριση με την προηγούμενη Τρίτη (21/7). Επιπλέον, σημαντική ήταν η συνεισφορά του λιγνίτη που συμμετείχε με 7% της ζήτησης, με την ένταξη στον ημερήσιο προγραμματισμό των μονάδων Αγίου Δημητρίου 3, Μεγαλόπολης 4 και Μελίτης, οι οποίες βρίσκονταν ωστόσο σε συνεχή λειτουργία από τις τελευταίες βραδινές ώρες της Κυριακής για την κάλυψη της υψηλής ζήτησης. Η συμμετοχή των λιγνιτικών μονάδων στην εγχώρια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας ήταν αντίστοιχη με αυτή που παρατηρήθηκε τις περιόδους αιχμής ζήτησης της προηγούμενης εβδομάδας (22/7-24/7). Οι ΑΠΕ συνεισεφέραν με 26,6% (46,8 GWh) της ζήτησης, ενώ οι καθαρές εισαγωγές με 16,3% (28,65 GWh) της ζήτησης.
Αντιθέτως η χρήση φυσικού αερίου στην ηλεκτροπαραγωγή κορυφώθηκε το διήμερο της βλάβης Δευτέρα 27/7- Τρίτη 28/7, συνεισφέροντας το 45,35% (76,72 GWh) και το 42,95% (75,6 GWh) της ζήτησης αντιστοίχως, ενώ υποχώρησε την Τετάρτη 29/7 παρά την αποκατάσταση της βλάβης και την κορύφωση της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας την συγκεκριμένη ημέρα. Η πολύ υψηλή ζήτηση την Τετάρτη, που ανήλθε στις 180 GWh, καλύφθηκε κατά 39.6% από φυσικό αέριο, ενώ σημειώθηκε άνοδος της συμμετοχής του λιγνίτη στο 8,7% και των εισαγωγών στο 16,8%, ενώ αυξημένες ήταν και οι ΑΠΕ που συμμετείχαν με 28,13%. Σημειώνεται ότι η αύξηση στις εισαγωγές επήλθε παρά την ημερήσια αύξηση των τιμών στις χονδρεμπορικές αγορές της Ιταλίας και της Βουλγαρίας με τις τιμές της χονδρεμπορικής αγοράς της Ελλάδας να συγκλίνουν με αυτές της Βουλγαρίας για περίπου 8 ώρες (13:00-21:00) στα 48,5 €/MWh, ενώ οι τιμές στην Ιταλία διαμορφώθηκαν ψηλότερα ξεπερνώντας επί 5 ώρες τα 60 €/MWh.
Κατά συνέπεια, φάνηκε ότι η συμμετοχή του λιγνίτη κατά τις περιόδους αιχμής της θερινής ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας είναι ακόμη απαραίτητη για την εύρυθμη λειτουργία του ηλεκτρικού συστήματος και επίσης ότι η υψηλή παραγωγή ΑΠΕ είναι ικανή να μειώσει το κόστος, αυξάνοντας την αντοχή του ηλεκτρικού συστήματος σε περιστατικά που απειλούν την εγχώρια ενεργειακή ασφάλεια. Επιπλέον, η σταθεροποίηση των καθαρών εισαγωγών ηλεκτρικής ενέργειας στο 15% - 25% εκφράζει την εξάρτηση της ελληνικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας από τις όμορες αγορές, κυρίως της Βουλγαρίας και της Ιταλίας, με ένα αρκετά υψηλό κόστος εισαγωγών, το οποίο αναμένεται, ωστόσο, να μειωθεί οριακά με την σύζευξη των αγορών και την εφαρμογή του target model.
*O Αλέξανδρος Περέλλης είναι Ερευνητής στο Ινστιτούτο Ενέργειας Ν.Α. Ευρώπης (ΙΕΝΕ)