και ειδικότερα, τα εισαγόμενα “Euro 4”, άνω της 12ετίας, για τα οποία θα προβλεφθεί περιβαλλοντικό τέλος 4.000 ευρώ, ενώ για τα παλιά Euro 1, 2 και 3 στη νέα νομοθετική πρωτοβουλία της κυβέρνησης θα περιλαμβάνεται ρύθμιση για την απαγόρευση εισαγωγής τους. Στόχος της κυβέρνησης, όπως ανέφερε και ο κ. Χατζηδάκης, είναι να παύσει η χώρα να είναι το νεκροταφείο των αυτοκινήτων της Ευρώπης. Οι προωθούμενες ρυθμίσεις προβλέπουν επίσης πολλά κίνητρα με μπόνους και φοροελαφρύνσεις.
Άλλωστε, η ανάπτυξη της ηλεκτροκίνησης συνδέεται άμεσα με τη βελτίωση της ποιότητας ζωής στις πόλεις, σύνθημα που κυριαρχούσε και στην προεκλογική εκστρατεία της ΝΔ, αλλά και στις αρχικές εξαγγελίες της κυβέρνησης μετά τις εκλογές. Η απόλυτη κυριαρχία του πετρελαίου στις μεταφορές έχει μετατρέψει τα αστικά κέντρα σε θερμοκήπια ρύπων.
Είναι η ηλεκτροκίνηση η λύση; Η απάντηση είναι θετική αλλά με …αστερίσκους. Εάν τα ηλεκτρικά οχήματα φορτίζονται με ενέργεια που παράγεται και πάλι από ορυκτά καύσιμα και όχι από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ), τότε το πρόσημο γίνεται αρνητικό. Όπως αναφέρει σε ανακοίνωσή της και η Ελληνική Επιστημονική Ένωση Αιολικής Ενέργειας (ΕΛΕΤΑΕΝ), η αύξηση της καύσης ορυκτών καυσίμων για την πρόσθετη ηλεκτρική ενέργεια που θα απαιτείται για την ηλεκτροκίνηση πρέπει να αποφευχθεί. Άλλωστε, ηλεκτροκίνηση και ΑΠΕ είναι δυο απολύτως συνδεδεμένες πολιτικές.
Επιπλέον, σχολιάζοντας την παρουσίαση του κυβερνητικού προγράμματος για την προώθηση της ηλεκτροκίνησης, ο υπεύθυνος για θέματα ενέργειας και κλίματος της Greenpeace, κ. Τάκης Γρηγορίου, θέτει ένα ακόμη ζήτημα. Με τις σημερινές συνθήκες, τα προτεινόμενα κίνητρα αγοράς ηλεκτρικών αυτοκινήτων, όπως σχολιάζει ο κ. Γρηγορίου, θα ωφελήσουν κυρίως νοικοκυριά που δεν έχουν ανάγκη στήριξης. «Αντί αυτού, η κυβέρνηση πρέπει να θέσει ημερομηνία τερματισμού της πώλησης όλων των αυτοκινήτων με μηχανή καύσης ως το 2030, στέλνοντας τα κατάλληλα μηνύματα στην αγορά, ώστε νοικοκυριά υψηλού εισοδήματος να κινηθούν ανεξάρτητα και από μόνα τους στην αγορά ηλεκτρικών οχημάτων. Αυτό θα επιτρέψει την αποδοτικότερη και κοινωνικά δικαιότερη αξιοποίηση των πόρων για την επιδότηση αγοράς ηλεκτρικών αυτοκινήτων αποκλειστικά από νοικοκυριά μεσαίου και χαμηλού εισοδήματος. Σε κάθε περίπτωση, η προώθηση της ηλεκτροκίνησης πρέπει να συνοδεύεται με πολιτικές μείωσης της χρήσης του αυτοκινήτου», τονίζει ο ίδιος.
Σε κάθε περίπτωση, στόχος των μέτρων της κυβέρνησης είναι έως το 2025 οι πωλήσεις ηλεκτροκίνητων οχημάτων στη χώρα να φτάσουν τις 24.036, ενώ έως το 2030 ένα στα τρία οχήματα που θα κυκλοφορούν στην Ελλάδα να είναι ηλεκτρικά. Με το πακέτο κινήτρων των 100 εκατ. ευρώ για την ενίσχυση της ηλεκτροκίνησης, η κυβέρνηση εκτιμά ότι θα έχουν μπει σε κυκλοφορία έως το τέλος του 2021, 1.700 οχήματα ιδιωτικής χρήσης αυτοκίνητα, 3.000 δίκυκλα (ποδήλατα, σκούτερ), 1.500 νέα ταξί, 6.000 ηλεκτρικά και plug-in οχήματα που θα εξοπλίσουν εταιρικούς στόλους καθώς και 1000 «έξυπνοι» οικιακοί φορτιστές.
Πανευρωπαϊκά, ο τομέας των μεταφορών αποτελεί την μεγαλύτερη πρόκληση για την ανάσχεση της κλιματικής αλλαγής, καθώς ευθύνεται για το 27% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, όπως καταδεικνύουν στοιχεία του Transport Environment. Σύμφωνα με την ίδια πηγή, η ΕΕ δαπανά συνολικά πάνω από 200 δισεκατομμύρια ετησίως για την εισαγωγή πετρελαίου προκειμένου να τροφοδοτήσει τον στόλο των οχημάτων της. Ένα ηλεκτρικό λεωφορείο εξοικονομεί περί τα 200 βαρέλια πετρελαίου ετησίως, ενώ ένα ηλεκτρικό ΙΧ 1.300 λίτρα ορυκτού καυσίμου.
Η Ελλάδα σήμερα κατατάσσεται 4η από το τέλος, στις 28 χώρες της ΕΕ όσον αφορά στην ηλεκτροκίνηση, καθώς στη χώρα μας κυκλοφορούν λιγότερα από 1.000 ηλεκτρικά οχήματα και λειτουργούν μόλις 51 σημεία φόρτισης. Ο στόλος των οχημάτων στους ελληνικούς δρόμους είναι
γερασμένος. Ο μέσος όρος ηλικίας των Ι.Χ. είναι άνω των 15 ετών , όταν στην Ε.Ε. είναι μόλις 11. Όσο για τα επαγγελματικά οχήματα, ο μέσος όρος ηλικίας του στόλου τους είναι άνω των 15 ετών και των οχημάτων ταξί άνω των 12 ετών. Την ίδια στιγμή στην ΕΕ κυκλοφορούν συνολικά 1,3 εκατ. ηλεκτρικά οχήματα και λειτουργούν 170.000 σημεία φόρτισης.
Για να αντιστραφεί η κατάσταση, το εθνικό σχέδιο μετάβασης στην ηλεκτροκίνηση προτείνει κίνητρα και επιδοτήσεις. Ειδικότερα ενισχύεται με:
• 15% και έως 5.500 ευρώ η αγορά ή μίσθωση ηλεκτρικού οχήματος
• 20% και έως 800 ευρώ η αγορά ηλεκτρικού δικύκλου
• 40 % και έως 800 ευρώ η αγορά ηλεκτρικού ποδηλάτου
• 500 ευρώ η αγορά έξυπνου οικιακού φορτιστή
• 1.000 ευρώ η αντικατάσταση παλαιού οχήματος
• 25% και έως 8.000 ευρώ η αγορά ή μίσθωση ηλεκτρικού οχήματος για ταξί
• 15% και έως 5.500 ευρώ η αγορά υβριδικού οχήματος για ταξί
• 2.500€ η υποχρεωτική αντικατάσταση παλαιού οχήματος ταξί
• 15% και έως 5.500 ευρώ η αγορά ή μίσθωση ηλεκτρικού οχήματος για εταιρείες
• 15% και έως 4.000 ευρώ η αγορά υβριδικού επαγγελματικού οχήματος
• 20 % και έως 800 ευρώ η αγορά ηλεκτρικού δικύκλου για εταιρείες
• 1.000€ η αντικατάσταση παλαιού οχήματος από εταιρείες
Σε σχέση με τα φορολογικά κίνητρα, η δαπάνη αγοράς ή/και μίσθωσης ηλεκτρικού οχήματος έως 40.000 ευρώ προσαυξάνεται κατά 50% και μειώνει το φορολογητέο εισόδημα. Για τα υβριδικά οχήματα εξωτερικής φόρτισης εκπομπών έως 50 gr CO2 / km ο συντελεστής θα είναι 30%. Η δαπάνη αγοράς και εγκατάστασης φορτιστών στους χώρους των επιχειρήσεων προσαυξάνεται κατά 30% και μειώνει το φορολογητέο εισόδημα.
Επίσης, η δαπάνη αγοράς και εγκατάστασης δημόσια προσβάσιμων σημείων φόρτισης προσαυξάνεται κατά 50% και μειώνει το φορολογητέο εισόδημα. Ειδικά για τα νησιά ο συντελεστής διαμορφώνεται στο 70% . Ακόμη αυξάνονται οι συντελεστές απόσβεσης σε 50% για ηλεκτρικά οχήματα, σε 25% για υβριδικά οχήματα εξωτερικής φόρτισης εκπομπών έως 50 gr CO2/km, σε 100% για τις υποδομές φόρτισης. Τέλος, εξαιρείται από το τεκμήριο διαβίωσης η αγορά ηλεκτρικού οχήματος ιδιωτικής χρήσης.
Σχετικά με το δίκτυο φόρτισης, στόχος, μεταξύ άλλων, είναι στο τέλος του 2021 να καλυφθούν πλήρως οι εθνικοί οδοί με φορτιστές για ηλεκτρικά ΙΧ και έως τον Μάρτιο του 2021, οι δήμοι πρέπει να έχουν χωροθετήσει σημεία τοποθέτησης των φορτιστών.
Επίσης, προωθούνται ειδικά κίνητρα για την προσέλκυση παραγωγικών επενδύσεων στην αλυσίδα της ηλεκτροκίνησης, με έμφαση στις λιγνιτικές περιοχές. Ειδικότερα, προβλέπεται μειωμένος φορολογικός συντελεστής κατά 5% και για πέντε κερδοφόρες χρήσεις καθώς και αυξημένοι συντελεστές απόσβεσης παγίων δίνοντας δυνατότητα απόσβεσης σε μόλις τρία χρόνια από την έναρξη λειτουργίας της μονάδας. Για τις ενεργειακές περιφέρειες της χώρας προβλέπεται και μείωση των εργοδοτικών εισφορών για κάθε νέα θέση εργασίας που δημιουργείται στον συγκεκριμένο τομέα, αλλά και φορολογική απόσβεση δαπάνης κεφαλαίου επένδυσης. Η κεφαλαιουχική δαπάνη για τα πάγια στοιχεία ενεργητικού της παραγωγικής μονάδας αφαιρείται από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης προσαυξημένη κατά 15% και μειώνει επιπλέον το φορολογητέο εισόδημα.
Όσον αφορά στις δημόσιες συγκοινωνίες, ο κ. Καραμανλής ανακοίνωσε ότι έχει «κλειδώσει» συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) προκειμένου να μπορέσουν να κυκλοφορήσουν δοκιμαστικά στην Αθήνα δύο λεωφορεία ευρωπαϊκών και κινεζικών προδιαγραφών που θα δοκιμαστούν στους ελληνικούς δρόμους, πριν αποφασιστεί ποιο από τα δύο είναι το καταλληλότερο. Άλλωστε, προβλέπεται ανανέωση των στόλων των δημόσιων αστικών λεωφορείων αποσύροντας από την κυκλοφορία παλαιά οχήματα και αντικαθιστώντας τα με νέα ηλεκτρικά. Επίσης, προτείνεται ποσόστωση στις δημόσιες προμήθειες οχημάτων προκειμένου να εκσυγχρονιστεί ο στόλος του δημόσιου τομέα. Τουλάχιστον το 25% των νέων οχημάτων στο δημόσιο από τον Αύγουστο του 2021 θα είναι ηλεκτρικά.